آنچه دولت باید انجام دهد

دولت در وضعیت کنونی باید نوع نگاه خود را به مسائل تغییر داده و قبول کند که تغییرات قلب تپنده آینده‌ها هستند. جهان گذشته اصولا مبتنی بر پارادایم خطی ناشی از آموزه‌های خطی از انباشته‌های دانش ناشی از نظریه‌های نیوتونی، دکارتی و امثال این اندیشمندان است که در حوزه علوم اجتماعی نظریه‌های دترمنیستی را بر ساخت. جهان مبتنی بر پارادایم خطی نمی‌تواند به راحتی تغییرات را بپذیرد و تنها در قالب یک پیش‌بینی آن‌هم در قالب پیش‌بینی‌های محدود حرکت می‌کند. در حالی که پارادایم غیرخطی در عصر دانش و پیچیدگی که امروزه گریبانگیر بشریت است و تغییرات را نه با سرعت که با شتاب و فراشتاب روبه‌رو ساخته، نیازمند نوع تغییر نگرش به نارضایتی‌های موجود و استفاده از آنها به صورت فرصت است. جهان مکانیکی اصولا جهانی کنترل پذیر با ارتباطات محدود و تمرکز گرا محسوب می‌شود. در چنین جهانی دولت و حکومت فکر می‌کنند که می‌توانند همه چیز را کنترل کرده و با بخشنامه، آئین نامه یا تمرکز در مرکز قدرت و دستورات فرادستی به حل آنها نائل آیند. در حالی که جهان امروز پویا کنترل ناپذیر، با ارتباطات گسترده و شبکه‌ای حرکت می‌کند، لذا تغییری که در دنیا در حال رخ دادن است در ابعاد گوناگون حیات اجتماعی سیاسی تمام گروه‌ها و تمام جوامع خرد و کلان نفوذ می‌کند. از این رو دولت باید چندین کار را به انجام برساند که نخست در پیش فرض‌های خود تغییر دهد. امروزه مدیریت و برنامه‌ریزی بر این باور هستند که پایه و اساس هر اقدامی دیگر فقط واقعیت‌های سطح لیتانی و روئین نیست بلکه ادراک‌هایی است که افراد از واقعیت دارند. اکنون ادراک مردم از واقعیت موجود سرخوردگی، نگرانی از آینده، عدم اعتماد و اعتبار در قالب بحران نخبگان و بحران ناکارآمدی سیستم است. لذا در هم تنیدگی 4 بعد بحران نخبگان، بحران کارآمدی، بحران اعتماد و اعتبار بسیار خطرناک است و بیشتر برگرفته از پیش فرض‌های اشتباهی است که سیستم دارد و تلاش ندارد که این پیش فرض‌های خود را به هیچ وجه تغییر دهد. دومین راه تغییر در ابزار و روش‌هاست؛ ابزار و روش‌های حکومتداری در گذشته بسیار تغییر کرده‌اند و حکومتگری باید مبتنی بر ابزارها و روش‌های جدید باشد. دولت‌ها باید این را درک کنند که هر چه لاغرتر باشند و ملت‌ها فربه‌تر و امور به مردم و ملت‌ها سپرده شود، تبعات و پیامدهای مشارکتی و مسئولیت پذیری جامعه در قبال آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
ادامه صفحه16