عقب‌نشینی تهاجمی امریکا از عراق به افغانستان

روح‌الله صالحی

با شكست گروه تروریستی داعش در عراق، امریکا بخشی از نیروهای خود را از این كشور خارج كرده و قرار است این نیرو‌‌‌ها به افغانستان اعزام شوند. این اقدام بخشی از استراتژی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا درباره افغانستان است كه گفته بود 4هزار و 500 نیروی جدید را به بهانه مقابله با داعش به این كشور اعزام خواهد كرد. در شرایطی كه مقامات امریکایی گفته بودند كه پس از نابودی داعش نیز، نیروهای خود در عراق را حفظ می‌كنند اما بدون اطلاع قبلی بخشی از نیروهای خود را از عراق خارج كرده‌اند. خبرگزاری«آسوشیتدپرس‌» روز دو‌‌‌شنبه به نقل از پیمانکاران غربی در پایگاه ائتلاف بین‌المللی تحت رهبری امریکا علیه داعش گزارش داد که ارتش امریکا بعد از شکست‌ تکفیری‌های داعش، عقب‌نشینی از عراق را آغاز کرده است. به گفته این پیمانکاران، کار انتقال نیروها، تجهیزات و ادوات جنگی امریکا از عراق آغاز شده است و طی دو هفته گذشته دهها نظامی امریکایی از طریق هوایی عراق را ترک کرده‌اند.  شبكه فاکس‌نیوز دیروز گزارش کرد كه نیروهای امریکایی از هفته گذشته خروج خود را از عراق آغاز کرده‌اند و به طور روزانه سربازان امریکایی از عراق به مقصد افغانستان پرواز می‌کنند. به گفته این رسانه امریکایی، تعداد دقیق نیروهای امریکایی که عراق را ترک خواهند کرد معلوم نیست. روزنامه واشنگتن‌پست دو هفته پیش در گزارشی، گزارش كرد كه ارتش امریکا در حال بررسی طرحی به منظور اعزام هزار سرباز امریکایی دیگر به افغانستان با هدف تقویت نیروهای این کشور در منطقه است. مقام‌های ارشد ارتش امریکا گفته‌اند كه این سربازان جدید باید با حمایت‌های تجهیزاتی بیشتر نظیر هلی‌کوپتر‌‌‌ها و توپخانه‌‌‌‌ها همراه شوند تا در میدان جنگ افغانستان تأثیر بیشتری پیدا کنند.  بنا بر برآوردهای اطلاعاتی، از سال 2014 بیش از 5هزار نیروی نظامی امریکا به بهانه مقابله با داعش به عراق اعزام شدند و چند پایگاه نیز برای استقرار این نیرو‌‌‌ها در شهرهای مختلف عراق احداث شد. مقامات عراقی اعلام کردند که دولت این کشور با ائتلاف به سرکردگی امریکا برای کاهش تعداد نیروهای نظامی در خاک عراق به توافق رسیده است. سعد الحدیثی، سخنگوی دولت عراق هم تأیید کرد که خروج نظامیان امریکایی از عراق شروع شده است. ماه‌گذشته نیروهای بسیج مردمی عراق موسوم به حشدالشعبی به امریکایی‌‌‌ها هشدار دادند كه اگر داوطلبانه خاك عراق را ترك نكنند با آنها مثل اشغالگران رفتار خواهند كرد و به زور متوسل خواهند شد.   حضور طولانی در افغانستان 
پس از شكست داعش در عراق و سوریه، افغانستان به عنوان مقصد بعدی این گروه تروریستی مطرح است و امریکا كه در ظاهر ادعای مبارزه با این گروه را دارد، تلاش می‌كند حضور خود را در افغانستان تقویت كند. استقرار نیروهای نظامی در افغانستان آخرین نشانه از تمرکز فزاینده امریکا بر افغانستان به عنوان یک مناقشه قدیمی است. به گزارش بی‌بی‌سی، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در ماه آگوست استراتژی جدیدی را درباره افغانستان ارائه کرد که در آن به تسریع بخشیدن به اقدامات نظامی در کنار شکل‌دهی یک نتیجه مناسب و پایدار برای افغانستان اشاره شد. از زمان آغاز ریاست جمهوری ترامپ تعداد نیروهای نظامی امریکا در افغانستان تقریباً دو برابر شده است و از 8هزار و 500 نفر در اوایل سال 2017 به 15 هزار نفر رسیده است.  اعزام نیروهای امریکایی به افغانستان درحالی است كه روسیه و چین در دو سال گذشته با ورود به روند گفت‌وگوهای صلح، نفوذ خود را در افغانستان افزایش داده‌اند و این مسئله نگرانی واشنگتن را در پی داشته است. اعزام نیروهای امریکایی پس از اعلام راهبرد نظامی جدید امریکا انجام می‌شود كه جهت‌گیری آن مقابله با رقبای روسی و چینی است. افغانستان با توجه به قرار گرفتن در نزدیكی چین و روسیه، برای امریکایی‌‌‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است و واشنگتن قصد دارد با حضور در مرزهای روسیه و چین، تحركات رقبای خود را از نزدیك رصد كند. به گفته كارشناسان، امریکا از اهرم داعش، برای تحت فشار قرار دادن مسكو و پكن استفاده می‌كند. امریکا درحالی شعار مقابله با داعش در افغانستان را سر می‌دهد كه عملاً اقدامی برای مقابله با این گروه انجام نداده است و حتی به گفته مقامات روسی برخی بالگردهای ناشناس تروریست‌‌‌ها را از خارج به افغانستان انتقال می‌دهند و همچنین به ارسال سلاح به تروریست‌های داعش اقدام می‌كنند. در ماه‌های اخیر و پس از اعلام استراتژی ترامپ، حملات انتحاری داعش و طالبان در افغانستان تشدید شده است و صد‌‌‌ها تن در این حملات كشته و زخمی شده‌اند و این دو گروه در اجرای عملیات با یكدیگر مسابقه گذاشته‌اند. امریکایی‌‌‌‌ها درحالی مدعی مبارزه با داعش در افغانستان هستند كه این گروه پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، در این كشور اعلام موجودیت كرد. به گفته برخی ناظران، امریکا با تقویت داعش در افغانستان سعی دارد حضور طولانی مدت خود را در این كشور توجیه كند. سیاست اعزام نیروهای جدید امریکا به افغانستان در شرایطی است كه گروه طالبان خروج امریکایی‌‌‌ها را به عنوان پیش‌شرط حضور در فرآیند مذاكرات صلح اعلام كرده است. بنابراین، ناظران بر این باورند كه افزایش نیروهای امریکا نه تنها امنیت را در افغانستان برقرار نمی‌كند بلكه بر شدت ناامنی‌‌‌ها می‌افزاید.