امتحان براي دبستاني‌ها؛ممنوع

وزیر آموزش‌و‌پرورش در برنامه «پیش رو» درباره برخی مسائل آموزش‌و‌پرورش سخن گفت. سید محمد بطحایی افزود: پیشرفت آموزش و پرورش کشور بعد از انقلاب ۵۷ در جنبه‌های کمی بسیار قابل‌توجه بوده است. برای مثال پوشش دانش‌آموزان ابتدایی در حدود ۹۸‌درصد است. بچه‌ها در دوره ابتدایی نیاز به کتاب‌های کمک‌آموزشی، تست و آزمون ندارند و خانواده‌ها باید به این موضوع دقت داشته باشند. بچه‌ها را نباید مجبور به تحصیل در سیستم رقابتی کرد. او بیان کرد: روز یکشنبه مصوبه‌ای تصویب کردیم که برگزاری هرگونه آزمون در مدارس‌ابتدایی را ممنوع می‌کند. این مصوبه از فردای تصویب اجرا می‌شود. او تاکید کرد: متاسفانه در مدارس مفاهیمی را آموزش می‌دهیم که خارج از مدرسه برای دانش‌آموزان مورد نیاز نیست و آموزش و پرورش امروز، از کیفیت بایسته برخوردار نیست. بطحائی اظهار کرد: باید مبانی درسی در مدارس ما، نیازهای فردی و اجتماعی دانش‌آموزان باشد. دانش‌آموزان ما باید چگونه صحبت کردن، چگونه طرح‌ریزی کردن برنامه‌ها و چگونه شادی کردن را یاد بگیرند. او افزود: در شش‌سال اخیر حدود ۳۰‌درصد از سند تحول بنیادین اجرا شده اما بخش اعظم آن هنوز مانده است. تمرکز شدید تصمیم‌گیری در آموزش و پرورش  کشور، می‌تواند باعث ایجاد اشکالات فراوان در سیستم آموزشی باشد. سهم زمان یاددهی مشارکت‌های‌اجتماعی به دانش‌آموزان را در مدارس آزمون‌ها گرفته‌اند. اخیرا خبر از بحران شدید روحی یک دختربچه در اثر زلزله‌های اخیر به گوش رسید و به فاصله مدت زمان کمی بعد از آن خبر از فوت یک دانش‌آموز پسر در هنگام یک آزمون درسی. این دو رخداد برخی افکار‌عمومی جامعه را با این سوال بزرگ مواجه کرد که فرزندانمان تا چه میزان قدرت مواجهه و درک حوادث‌طبیعی و مدیریت احساسی و رفتاری خود را در زمان وقوع حوادث‌‌طبیعی یا غیرطبیعی دارند. سهم آگاهی دانش‌آموزان از فرآیند‌های مدیریت بحران، ارتقای سطح انگیزه دانش‌آموزان برای مشارکت‌های‌اجتماعی، افزایش رغبت دانش‌آموزان به شرکت در برنامه‌های اجتماع‌محور سازمان‌های مردم‌نهاد، سهم توجه و مشارکت بیشتر دانش‌آموزان در فعالیت‌های محیط‌زیستی و... را در اختیار آزمون‌های رنگارنگ و بی‌نتیجه در مدارس گذاشته‌ایم. بنابراین دانش‌آموزان بیش از آنکه درک عمیقی از شرایط اجتماعی روز جامعه یا نگاه درستی به بحث آسیب‌های اجتماعی داشته‌ باشند قلم به دست در حال تیک زدن آزمون‌های تستی هستند. یکی از اهداف اصلی آموزش و پرورش ارتقای سطح آموزش در دانش‌آموزان است، اما برای ارتقای سطح تربیت و پرورش آنها چه می‌کنیم؟ دیگر زمان آن رسیده که قبول کنیم دانش‌آموزان را نه‌فقط برای امروز که برای فردا آموزش دهیم و براین اساس مها‌رت‌های‌زندگی و تعامل‌اجتماعی مفید را به آنها بیاموزیم. این آموزش صرفا نباید به کتاب و حفظ کردن برخی مفاهیم انتزاعی خلاصه شود و اگر این باشد همان نتایج قبلی را از آموزش دانش‌آموزان خواهیم گرفت.
حذف آزمون ورودی پایه هفتم تیزهوشان
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌و‌پرورش با بیان اینکه بر این اساس برگزاری آزمون‌های تستی در دوره ابتدایی و استفاده از کتب کمک آموزشی و ورود موسساتی که به این بهانه وارد مدارس ابتدایی می‌شدند همگی ممنوع می‌شود، گفت:  همچنین دیگر  آزمون ورودی مدارس نمونه‌دولتی و تیزهوشان برگزار نمی‌شود. رضوان حکیم‌زاده ادامه داد: آزمون تیزهوشان و نمونه دولتی در پایه هفتم اثرات مخربی روی دوره ابتدایی داشت و یکی از مطالبات جدی خانواده‌ها این بود زیرا با توجه به رقابت ناسالمی که شکل گرفته بود،‌ پروسه بسیار استرس‌زایی بود و هزینه‌های بسیاری نیز در برداشت.  در این میان خانواده‌هایی که متمکن بودند می‌توانستند وارد کلاس‌های خاص شوند که زمینه سودجویی برخی موسسات را فراهم کرده بود. از سوی دیگر خانواده‌هایی که شرایط مالی  نداشتند برچسب عدم توانمندی و باهوش نبودن به فرزندشان می‌خورد که به‌لحاظ تربیتی آسیب‌رسان بود. او درباره نحوه ورود به مدارس سمپاد پس از اتخاذ این تصمیم گفت: با توجه به اینکه دیگر آزمونی برگزار نمی‌کنیم، دیگر ورودی به پایه هفتم در این مدارس نخواهیم داشت و دانش‌آموزان در آزمون دوره دوم شرکت می‌کنند بنابراین تمرکز برای شناسایی و جذب و دادن فرصت به این دانش‌آموزان منوط به زمانی می‌شود که سن‌شان بیشتر شده باشد. حکیم‌زاده، ارزشیابی توصیفی را مغایر با برگزاری آزمون در پایه هفتم دانست و گفت: امیدواریم روی ابزارهای خوب در دوره دوم برای شناسایی استعدادها هم کار شود و بچه‌ها صرفا بر اساس یکسری مهارت‌های ریاضی برچسب تیزهوش‌بودن یا نبودن نخورند.
لزوم کاهش جمعیت کلاس‌ها


یک کارشناس آموزش در گفت‌و‌گو با «آرمان» با استقبال از مصوبه جدید آموزش و پرورش در ارتباط با ممنوعیت برگزاری هرگونه آزمون در دوره ابتدایی می‌گوید: از این تصمیم باید استقبال کرد و بسیار تصمیم خوبی است. سال‌هاست که کارشناسان آموزش و پرورش توصیه کرده‌اند پای موسسات کنکوری، آموزشی و خصوصی از آموزش وپرورش به‌ویژه در مقطع ابتدایی بریده شود. مهدی بهلولی می‌افزاید: آزمون سبب تقلیل آموزش و جهت‌دار شدن آن می‌شود. آموزش آزمون بنیاد آموزش را کم‌اهمیت می‌کند و در این روند بسیاری از ابعاد آموزش و پرورش کیفی از بین می‌رود و یادگیری بیش از همه متوجه نمرات آزمون می‌شود. این‌ موارد از بزرگ‌ترین ضربه‌هایی است که آزمون بر روند آموزش می‌زند و بنابراین حذف آن مفید است. او خاطرنشان می‌کند: نکته حائز اهمیت آن است که در آموزش و پرورش‌های پیشرو مانند کشورهای فنلاند، دانمارک، هلند و به‌ویژه کشورهای اسکاندیناوی به سوی کاهش آزمون‌ در نظام آموزشی خود رفته‌اند. بهلولی می‌افزاید: به‌عنوان مثال هلند در مدت 12‌ساله دوره‌تحصیلی خود تنها یک بار آزمون هماهنگ کشوری دارد. نکته مهم آن است که تنها حذف آزمون به بهبود کیفیت آموزش منجر نمی‌شود و در صورت حذف آزمون باید برآورد دقیقی نیز از تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های درسی داشت. در واقع کاهش جمعیت کلاس‌های درس و حذف آزمون‌ها از مسائل و اصول طرح شده در آموزش و پرورش جوان است. او تاکید می‌کند: وقتی آزمون حذف و ارزشیابی کیفی یا توصیفی شد در این صورت باید تعداد دانش‌آموزان را نیز متناسب شرایط جدید کنید. در حال‌حاضر آموزش وپرورش در صدد حذف کامل آزمون‌هاست، اما دیگر شاخص‌های آموزش کیفی در این ساختار تغییر چندانی نکرده و در نهایت این تغییرات سبب بهبود وضعیت آموزش و پرورش نشده است. بهلولی می‌گوید: قصد ندارم تصویب مصوبه جدید را زیرسوال ببرم، اما اکنون باید راهی برای کاهش جمعیت کلاس‌های 40 نفره دوران ابتدایی به 30 نفر یا کمتر پیدا کرد. همچنین در تربیت معلم نیز علمی‌تر برخورد کنیم و در تلاش برای جذب استعدادهای خوب کشور به منظور تدریس در مدارس باشیم و به معلمان خوب موجود انگیزه برای کار بهتر و بیشتر بدهیم.