روزنامه بهار

آیا اعتماد مردم برمی‌گردد؟

اگرچه روز گذشته نرخ دلار و سایر ارزها نزولی شد اما نکته مهم این است که دلار با جهش‌های 100 و 200 تومانی گران شد اما روند نزولی آن با 10 تومان و 20 تومان.
این موضوعی است که از ابتدا بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی بر آن باور داشتند و می‌گفتند با یک افزایش جهشی و شدید نرخ دلار در بازار به 5 هزار تومان می‌رشد و پس از آن است که دولت وارد معرکه شده و قیمت را در جایی که بخواهد تثبیت می‌کند، ‌مثلا 4500 یا 4600 تومان. از روز گذشته که دولت عرضه اوراق مشارکت ارزی و ریالی در بازار را آغاز کرد هم سکه و هم دلار نزولی شده اما باید منتظر ماند و دید که واکنش بازار به این اوراق چه خواهد بود و آیا تضعیف ۶۰ درصدی ارزش پول ملی، جبران خواهد شد. دولت بالاخره پس از هفته‌ها تلاطمات ارزی در بازار، تصمیم گرفت تا با مکانیزم‌هایی از جمله فروش اوراق مشارکت ارزی و ریالی با نرخ سود جذاب و فروش سکه با نرخی حداقل ۲۰۰ هزار تومان کمتر از قیمت‌های کنونی بازار آزاد، اندکی التهاب بازار را کم کرده و نقدینگی‌های سرگردانی که روزهای متمادی را در چهارراه استانبول تا میدان فردوسی بالا و پایین می‌شدند، کنترل کند. اکنون بازار چشم‌انتظار اولین واکنش‌هایی است که به این نرخ صورت می‌گیرد.
تضعیف پول ملی
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه، بارها و بارها اعلام کرده بود که حسن روحانی، موافق با بالا رفتن نرخ دلار نیست. درست همان روزهایی که برخی این نگرانی را داشتند که طیفی در دولت، موافق با افزایش نرخ دلار و رسیدن آن به ۵ تا ۶ هزار تومان هم بودند، موضوعی که البته دور از ذهن می‌نمود و با واکنش‌های سخت برخی از دولتمردان هم مواجه شد؛ اما حداقل برای نرخ ۵ هزار تومانی، اتفاق افتاد. یکم آبان ماه بود که محمدباقر نوبخت، در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید یک طیف در دولت به دنبال افزایش قیمت دلار بوده و آنچه طبق پیش‌بینی‌ها منعکس می‌شود نرخ ۵ تا ۶ هزار تومانی دلار برای آن متصور است و یک طیف هم خواهان روند تدریجی و طبیعی افزایش نرخ ارز هستند تا به قدرت خرید و رفاه مردم آسیب وارد نکند، تکلیف چیست و همچنین شنیده‌ایم که رئيس‌جمهور نیز با افزایش ناگهانی و جهش دلار مخالف است، گفت: واقعیت این است که در بدنه کارشناسی دولت، نظرات متنوع و متفاوتی وجود دارد؛ اما آنچه به صورت برون‌داد دولت است که نهایتاً آن را رئيس‌جمهور تأیید می‌کند، به دلیل مسئولیتی است که در قبال ملت داریم و رئيس‌جمهور نیز همین نظر را دارد که پول ملی در برابر دلار تضعیف نشود و به افزایش قدرت خرید مردم معتقد است. وی آن روز به این نکته هم اشاره کرد که آنچه که برخی عنوان می‌کنند کاهش و کنترل نرخ تورم دیگر بس است و اشکالی ندارد که تورم بالا برود؛ این موضوع باعث می‌شود که قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند. اگر قیمت دلار بالا برود و ریال تضعیف شود پول ملی تضعیف شده و اگر تورم بالا برود قدرت خرید پایین می‌آید و رئيس‌جمهور نسبت به هر دو حساس هستند و سازمانی که باید این مباحث را به برنامه تبدیل کند و بودجه را تأمین و بر آن نظارت کند جزئی از اختیارات شخص رئيس‌جمهور و سازمان برنامه و بودجه است. همین روند طبیعی که برای دلار وجود دارد را دنبال می‌کنیم. اگر بخواهیم غیرمنطقی روی برخی مسائل تأکید کنیم مشکلات دیگری می‌آفریند. نباید از طریق دستوری بلکه از طریق عملیاتی و منطقی انجام شود.


سناریوهای نرخ دلار
در این میان بسیاری منتظر هستند تا ببینند که نرخ دلار حداقل تا چند روز آینده، بر روی چه نرخی استوار خواهد بود. برخی می‌گویند که دولت با تدابیر جدیدی که در بازار ارز و ریال اندیشیده است، می‌تواند نرخ را تا سکوی ۴۵۰۰ تومان هم کاهش دهد و در مقابل، برخی دیگر معتقدند که نرخ می‌تواند ۴۲۰۰ تومان هم کاهش یابد. اما نوبخت، می‌گوید که نرخ ارز باید به زیر ۴ هزار تومان برسد. سخنگوی دولت در نشست خبری سه‌شنبه هفته گذشته خود، با بیان اینکه با محاسبات ما قیمت دلار زیر ۴ هزار تومان است و در حال حاضر قیمت دلار حباب است و باید بترکد، گفت: باید مدیریت قوی‌تری از بانک مرکزی داشته باشیم و جایی که ثبات اقتصادملی مطرح است بانک مرکزی باید ورود کند. به هرحال اکنون باید منتظر ماند و دید که سناریوهای بازار برای نرخ ارز چه خواهد بود و آیا واقعا دولت می‌تواند با تدابیر جدید خود، نرخ را به زیر ۴ هزار تومان برساند یا قیمت، بر روی نرخ‌های ۴۲۰۰ و ۴۳۰۰ تومانی یا حتی ۴۵۰۰ تومانی تثبیت خواهد شد؟
 در این رابطه، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان این که نرخ ارز در بازار غیرمنطقی است گفت: به هیچ وجه نرخ ارز با وضعیت اقتصاد کشور همگون نیست. در وضعیت عادی باید نرخ ارز در کشور بسیار پایین‌تر از وضعیت فعلی قرار بگیرد. محمد مهدی مفتح درباره وضعیت نرخ ارز در کشور گفت: باید بانک مرکزی پاسخگوی وضعیت بازار ارز باشد. قیمت ارز در مدت اخیر به شکل غیرمنطقی افزایش یافته است و به هیچ وجه نرخ ارز با وضعیت اقتصاد کشور همگون نیست. در وضعیت عادی باید نرخ ارز در کشور بسیار پایین‌تر از وضعیت فعلی قرار بگیرد. قیمت دلار کمتر از میزان است که هم اکنون در بازار آزاد ارز خرید و فروش می‌شود. نماینده تویسرکان در مجلس گفت: بانک مرکزی براساس قانون باید با ابزار بازار آزاد قیمت ارز را در نرخی مدیریت کند که برای مجموعه اقتصاد کشور مناسب است. شعار انقلاب اسلامی حمایت از اقشار مستضعف است بنابراین باید توجه داشت افزایش نرخ ارز، قدرت پول اقشار مستضعف را با کاهش روبه‌رو می‌کند که به طور طبیعی این موضوع تامین معیشت را دشوار می‌کند.
احساسی دلار نخرید
رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران هم نرخ واقعی دلار را حدود ۴۰۰۰ تومان عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه عرضه و تقاضای اسکناس دلار به هم ریخته، بانک‌ مرکزی باید پیش‌بینی می‌کرد و اکنون باید بازار را تنظیم کند که این کار با دستور، قابل کنترل نیست و باید اعتماد لازمه برگردد؛ یعنی وقتی رئیس بانک مرکزی می‌گوید نرخ دلار پایین می‌آید، مردم در عمل ببینند که این اتفاق می‌افتد.
یحیی آل‌اسحاق ضمن هشدار به خریداران دلار، ‌اظهار کرد: کسانی که در این شرایط دلار خرید و فروش می‌کنند ریسک بالایی را پذیرفتند، چون شرایط موقتی است. مردم نباید غفلت کنند یا احساسی تصمیم بگیرند زیرا ممکن است عواقب بدی برایشان داشته باشد. وی نرخ واقعی دلار را حدود ۴۰۰۰ تومان عنوان کرد و گفت: این در حالی است که در حال حاضر دلار نزدیک به ۵۰۰۰ تومان عرضه می‌شود و مشخص نیست که در روزهای آینده در این فاصله بر کدام نقطه بایستد. کسانی که وارد این عرصه می‌شوند باید بپذیرند که به استقبال ریسک بزرگی می‌روند. آل‌اسحاق ادامه داد: قیمت دلار هم مثل کالاهای دیگر تابع عرضه و تقاضا است. در شاخه عرضه باید دید که آیا عرضه ارز کم شده است یا خیر. ادعای دولت این است که ارز نسبت به گذشته بیشتر هم شده است. رئيس‌جمهور و مسئولان بانک مرکزی گفته‌اند که بالای ۹۰ میلیارد دلار ارز وجود دارد؛ یعنی کسانی که گفته‌هایشان باید مورد اعتماد در این زمینه باشد می‌گویند که ارز وجود دارد و مشکلی در این زمینه نیست. وی درباره دیگر دلایل افزایش نرخ دلار گفت: شرایط فعلی به غیر از عرضه و تقاضا یک ضلع سومی هم دارد و آن اینکه ما در یک جنگ اقتصادی هستیم. یکسری تهدیدها علیه ما در حوزه اقتصاد وجود دارد و یکی از ابزارها در این زمینه بازی کردن با نرخ ارز است؛ بنابراین یکسری مسائل اقتصادی است که به عرضه و تقاضا برمی‌گردد و بخشی هم عوامل غیر اقتصادی است.  آل اسحاق درباره نرخ واقعی ارز اظهار کرد: اینکه دولت می‌گوید نرخ دلار حدود ۴۰۰۰ تومان است، حرف بی ربطی از نظر اقتصادی نیست. مشکل ما در نحوه ساماندهی، ‌نظارت و پیش‌بینی و به طور کلی مدیریت نظام ارزی است و اینجاست که جای نگرانی دارد. مجموعه‌ای باید این شرایط را کنترل و پیش‌بینی می‌کرد و عوامل را تشخیص می‌داد. البته آنچه امروز مشکل ایجاد کرده، اسکناس دلار است. درست است که ما ۹۰ میلیارد دلار ارز داریم ولی این میزان ارز اسکناس نیست و ظاهرا بانک مرکزی در این بخش به مشکل برخورده است. وی اضافه کرد: در واقع عرضه و تقاضای اسکناس بهم ریخته است نه عرضه و تقاضای ارز. این مسئله باید از قبل پیش‌بینی می‌شد یا اکنون باید به نوعی آن را تنظیم کنند. این کار با دستور قابل کنترل نیست و باید اعتماد لازمه برگردد؛ یعنی وقتی رئیس بانک مرکزی می‌گوید نرخ دلار پایین می‌آید، مردم در عمل ببینند که این اتفاق می‌افتد.
حجم بالای نقدینگی
از سوی دیگر، یک اقتصاددان گفت: نقدینگی به عنوان اصلی‌ترین عامل موثر بر افزایش قیمت دلار بوده است، حدود 20 درصد از نقدینگی در اختیار موسسات غیر متشکل پولی بود که تاکنون مشخص نشده حامی تعاونی هایی که موسسات پولی را تشکیل داده‌اند چه کسانی هستند، بنابراین عدم شفافیت در نظام پولی و اقتصاد ایران زمینه ساز مشکلاتی برای کشور شده است. مهدی پازوکی اظهار داشت: مجموعه حکومت باید از رانت اقتصادی و رانت خواران که دسترسی به نقدینگی‌های بالا در کشور را دارند، جلوگیری کند چراکه این امر موجب ایجاد التهاب در اقتصاد کشور خواهد شد. او به تصمیمات اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی در راستای تنظیم بازار ارز اشاره کرد و گفت: سیاست اصلی دولت بر این پایه است تا بخشی از پول‌های سرگردان که به دلیل کاهش نرخ سود بانکی در اختیار مردم قرار گرفته را جذب کند، بنابراین تصمیم به اتخاذ این سیاست در کشور گرفت. پازوکی اظهار داشت: ما امیدوار به تاثیرگذاری این اقدام دولت برای تنظیم بازار هستیم و به طور حتم دولت باید در کنار این اقدام، تصمیمات دیگری را جهت تنظیم بازار در اختیار گیرد. مشاور اقتصادی معاون زیر بنایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با بیان اینکه دولت باید انضباط پولی را در کنار اقدامات اخیر در دستور کار قرار دهد تا بتواند نظم را به اقتصاد کشور بازگرداند و سیستم بازار را تحت کنترل کامل خود قرار دهد، گفت: بازار ارز با خرید 1000 دلار دچار آشفتگی نمی‌شود و تاکنون درآمد ارزی در کشور با موقعیت بسیار خوبی همراه بوده است.
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پيش‌بيني دو دانش‌آموز (اعتماد) برائت از «نصیری» دیگر دیر شده است! (جوان)جنایت هولناک در پاتوق اجاره ای ! (خراسان) از دانشگاه شریف و تهران تا‌ هاروارد و MIT ! (یادداشت میهمان) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
۵۰ درصد یارانه بگیران باید حذف شوند حذف رشیدپور به‌خاطر حاتمی‌كیا؟! چرا صدای مردم شنیده نمی‌شود؟ چه کسی به مطهری قول داد؟! ورود مجلس به قلمرو زندان‌ها پایان جنجال؟ رسانه‌های مستقل، مطالبه گری و اعتراضات واکنش اکثریت به کنش اقلیت! آیا اعتماد مردم برمی‌گردد؟ از اين پس چه كنيم؟ حکایت مدیران طلب‌کار احمدی‌کیا یا حاتمی‌نژاد!