روزنامه جهان صنعت
1396/11/30
بخش دوم سمینار کودک‌آزاری با حضور برخی مسوولان برگزار شد؛
گروه جامعه- روز گذشته بخش دوم سمینار مهم کودک‌آزاری در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران برگزار شد. سمیناری که به بیان معضلات مهم در خصوص وضعیت کودکان و کودک‌آزاری‌هایی که در بافت‌های حاشیه‌ای و به ویژه سکونتگاه‌های فقیرنشین صوت می‌گیرد، پرداخت. تحقیقات و پژوهش‌های میدانی اعضای جمعیت امام علی در خصوص تعداد کودک‌آزاری‌ها که به 1175 مورد رسیدند، خبر از تضییع واضح حقوق کودکان و در معرض خطر بودن این قشر از جامعه می‌داد. وضعیتی که پتانسیل ایجاد بیجه‌های متعدد در بستر مناطق فقیرنشین که رها شده هستند و کسی به وضعیت کودکان آنجا و آزارهای جسمی و جنسی‌ای که می‌بینند توجه نمی‌کند.پنل اجتماعی با حضور مسوولان، ارگان‌ها و نهادهای مربوط به حوزه آسیب‌های کودکان بود که نمایندگان بهزیستی، شورای شهر، وزارت بهداشت، اورژانس اجتماعی، نماینده مجلس و... حضور داشتند. در بخش نخست این پنل، مظاهری، رییس دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی عنوان کرد: کودکان امکان دفاع و حمایت از خودشان را ندارند. اتفاقی که به عنوان کودک‌آزاری می‌افتد این است که در بسیاری موارد سوءرفتار در زمانی رخ می‌دهد که هیچ ناظری بر آن محیط وجود ندارد و همچنین کودک هم درست و غلط و عملکرد صحیح و حق و حقوق خودش را نمی‌داند. در این جامعه، افرادی هستند که مشکل دارند و آزارگرند. وی تاکید کرد: گزارش خود کودک هم در موارد کودک‌آزاری قابل‌استناد نیست و این خودش نوعی آموزش سوءرفتار است. هر کاری که می‌توانید، بکنید. منِ روانشناس با دیدن این وضع و خلاها آتش می‌گیرم و ما داریم این وضع و خلا را در جامعه فریاد می‌زنیم. این سیستم قضایی چطور می‌تواند از کودک حمایت کند. اگر توانایی انجام کاری را نداریم لازم نیست این‌گونه در جامعه ناتوانی‌مان را فریاد بزنیم.
برخی سازمان‌ها علیه کودکان خشونت دارند
ایزدی انسان شناس و استاد دانشگاه در ادامه عنوان کرد: کودک‌آزاری به دو شیوه رخ می‌دهد. ١- به صورت مستقیم از طریق اعضای خانه، در کارگاه‌ها یا پاتوق‌ها و2- به صورت غیرمستقیم یعنی کسی وجود ندارد و نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی مشخص باعث آن می‌شوند و چون عمومی است گروه بیشتری را در نظر می‌گیرد، اما به دلیل آنکه فرد مشخص نیست،مجازاتی ایجاد نمی‌شود و آسیب همچنان پابرجاست. پژوهش‌های میدانی در کرمانشاه و پاکدشت و تهران و تبریز و بیرجند نشان می‌دهد فقط عامل اول و اصلی کودک‌آزاری است که باعث خشونت نهادی میشود. این نوع خشونت قابل ردیابی به سازمان‌های مرتبط است مثل سازمان آب‌و‌فاضلاب که موجب خشکسالی در نقاط غربی ایران و ایجاد حاشیه‌نشینی در مناطق شد. دیگری عملکرد آموزش‌و‌پرورش است که خودش نمونه بارز خشونت نهادی است چرا که بدترین و ضعیف ترین معلمان و امکانات را برای مناطق محروم می‌فرستند یا در این مناطق در ازای دریافت کارنامه، پول می‌خواهند یا ادامه تحصیل برای دختران بعد از دبستان سخت و امکان ناپذیر است.
نهادهای حمایتی مثل بهزیستی و پلیس که باید نهادهای اورژانسی باشند هم نیستند. کودک‌آزاری فقط در ساعات و روزهای اداری اتفاق نمی‌افتد و کودک پناه و امنیت ندارد. این سمن‌ها هستند که کودک‌آزاری را می‌فهمند و درک می‌کنند. دولت و نهادهای دولتی وجود ندارند و از حمایت و کمک به موقع در هر ساعتی شانه خالی می‌کنند. نیروی انتظامی هم بعد از تماس‌های مکرر به مددکاران می‌گوید مزاحمت ایجاد نکنند.
جعفری رییس اورژانس اجتماعی بود که گفت: نسبت به عملکرد این بخش انتقادات زیادی وجود دارد. اورژانس اجتماعی خودش جزو آن دسته از نهادهایی است که محدودیت‌های گسترده و امکانات بسیار کم دارد و در بسیاری از موارد اقدامی به موقع برای نجات زنان یا کودکان در معرض ناامنی و آسیب انجام نمی‌دهد. او در ادامه خاطر‌نشان کرد: نقد را می‌پذیرم اما نقد منصفانه. ما شبانه روزی در حال انجام خدمات هستیم. موارد نگهداری به صورت خودمعرف یا ارجاعی که در هر تماس نیرو اعزام میشود و با حکم قضایی وارد منزل می‌شوند.
آمار عملکرد اورژانس اجتماعی در سال ٩۵
٨۶۴٠٠٠ مورد تماس در کل بوده که ٢٨٠٠ تا معادل ٣٩ درصد کودک‌آزاری ثبت شده. ١۴۵۵٩ مورد هم همسرآزاری بوده است. در شش ماه نخست سال ١۶٧٢١ کودک‌آزاری در کل کشور داشتیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد سن کودک‌آزاری به این صورت است: ٧٧درصد زیر یک سال. ١٨ درصد ٢ تا ۴ سال. ٢٠ درصد ۵ تا ٧ سال. ٢٢درصد بین ٨ تا ١٠ سال. هرچه سن کمتر باشد میزان آزار بیشتر است. همچنین تحصیلات بچه‌ها شامل 5/۴ درصد کودکان بی‌سواد. ٣٨ درصد ابتدایی و ١٢درصد راهنمایی بوده اند. از سویی دیگر بالاترین نوع آزار، غفلت از کودک بوده با ۶٠ تا ٧٠ درصد.
٢٩ درصد آزارها جسمی بوده و ٣درصد جنسی بوده‌اند.
کودک‌آزاری بیشتر مربوط به دختران است
وی در پاسخ به مدت زمان آزار دیدن بچه‌ها عنوان کرد:در مواردی که مداخله زود هنگام داشتیم از این موارد پیشگیری میشود. با این حساب ١٢درصد فقط چند روز ، ١/۴ درصد بیش از یک هفته، ٢۵درصد بیش از یک ماه مورد آزار قرار گرفتند. بیشتر کودک‌آزاری‌ها در فضای خصوصی و خانه ایجاد شده که در بیشتر موارد همسایه‌ها اطلاع نمی‌دهند که نشان از عدم مسوولیت‌پذیری دارد.
۶٠درصد خشونت‌ها از طرف پدر و ٢٢/٧ درصد از طرف مادران صورت می‌گیرد و خشونت در خانواده ١۵ برابر بیشتر است.
حدود 51 درصد از آزارگران اعتیاد دارند
جعفری ادامه داد:کودک‌آزاری تنها در حاشیه‌نشینی نیست و ثروتمندان هم خشونت دارند. بیشتر از نوع غفلت اما در حاشیه‌ها عریان تر است. به نظرم دولت در شهرهای بالای ۵٠ هزار نفر موظف به ایجاد پایگاه اورژانس اجتماعی است و در تهران ١٠ مرکز وجود دارد.
او تاکید کرد: قبول دارم سازمان ایراد دارد اما این ایراد ناشی از ضعف آموزشی است. چون پرسنل و مددکاران از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های خودمان هستند و با آزمون‌های پذیرش سختی که داشتیم ضعف دانش آنها مشخص شد اما با کارورزی بهتر شدند. به گفته او کودک‌آزاری و آسیب‌های اجتماعی بمب ساعتی هستند چون ممکن است همین بچه‌ها فردا همکار یا عضوی از خانواده ما شوند. همچنین نباید همه مشکلات را گردن نهاد خاصی انداخت بلکه باید مسوولیت‌پذیری مردم را هم بالا ببریم.
ثریا عزیز پناه فعال حقوق زنان و کودکان نیز یکی دیگر از سخنرانان این سمینار بود. وی عنوان کرد: قوانین،ورود مددکار به منزل را سنگین کرده و باید منتظر حکم قاضی بمانیم. قوانین ما کودک محور نیستند و باید کودکان را در اولویت قرار دهیم. همچنین بعضی آداب و رسوم ما با قوانین کودک تناقض دارند. مثلا ما تنبیه را جزیی از تربیت می‌دانیم. در حالی که آموزش درست، حلقه مفقوده است. عزیزپناه تاکید کرد: کسانی که باید بشنوند نیستند، جایی که قرار است حضور داشته باشند نیستند. آموزش‌و‌پرورش نیست. فقط قشر دانشجو حضور دارند. همه ما در آموزش عمومی و مدرسه مشترک هستیم، اما در تمام ١٢ سال هیچ‌کس به کودکی و دوران کودکی ما اهمیت نداد و به کودکی نگاه مسوولانه نشد.
حاشیه‌نشینی محرومیت از آموزش سالم دارد. آمار رسمی‌ای که از وزارت کشور اعلام شده است ۱۱ میلیون حاشیه‌نشین است که مطمئنا آمار بیش از اینهاست و حدود ١۵ میلیون حاشیه‌نشین داریم، حاشیه‌نشینی افزایش یافته، چون میل به شهرنشینی زیاد شده و در کنار آن حاشیه‌نشینی فقر آورده است.
ایران در سال ٨۵ حدود ۴۵ درصد کودک داشته و در سال ٩۵ تعداد کودکان ٣٠ درصد بود ما برای این قشر که آینده‌ساز هستند، چه کار کرده‌ایم؟ برای تخم‌مرغ ستاد درست کرده‌اند اما برای حمایت درست از حقوق کودکان هیچ نهادی وجود ندارد.
عاطفه صحرایی، مسوول تیم مددکاری اجتماعی جمعیت امام علی در پنل اجتماعی سمینار کودک‌آزاری گفت: امیدواریم با تغییر ریاست چالش‌هایی که ما با اورژانس اجتماعی داشتیم رفع شود.
مسایلی که با اورژانس داشتیم خلا ساختاری هست. وقتی یک مورد اعلام میشود و خیلی فورى هست باید بیایند و مطمئن شوند و بعد با حکم قضایی بیایند در حالی که کودک و خانواده اش در این مدت از دست می‌رود مساله آنقدر شفاف است. در واقع،بحث ما بحث عملکردی است. کارکنانی که در اورژانس اجتماعی کار می‌کنند تخصص دارند و شغل سخت را انتخاب کرده‌اند اما چقدر با افراد و نوع رفتار با حاشیه‌نشین دانش و اطلاعات دارند و مهارت ارتباطی با آنها را دارند.
او تاکید کرد: وقتی که برای بازدید می‌آیند و فحاشی کودک و خانواده را می‌بینند بهانه‌ای میشود که پیگیری نکنند. همچنین بهانه‌های دیگر کمبود ماشین اورژانس اجتماعى و بودجه و محدودیت زمان است. براى مثال همان زمان در خیابان ولی عصر کنار پارک ملت تعداد زیادی ماشین اورژانس اجتماعی است. مورد دیگر بحث حرفه‌ای عمل کردن است. براى مثال نام نهادی که گزارش کرده است را به خود خانواده می‌گویند.
مشکلات کاری که کارکنان اورژانس مطرح می‌کنند، یک آنکه پیمانکاری هستند و اگر کار بهتری پیدا شود می‌روند اما مهم است که بچه گزارش شده را بچه خودشان بدانند و احساس مسوولیت کنند.
مساله دیگر فرآیند ثبت و گزارش دهی اورژانس اجتماعی است ما مورد را گزارش می‌کنیم و بعد باید دوباره تماس بگیریم و از اول مورد را توضیح دهیم که ببینیم مراجعه شده یا نه و به جواب نرسیدیم. او بیان کرد: پیشنهاد جمعیت این است که یک نرم افزار باشد که ثبت شود و گزارش لحظه به لحظه بدهد. شماره ١٢٣ باید روند گزارش‌دهی داشته باشد. یکسری سوال مطرح کردم و امیدوارم از شما قول بگیریم این خلاها جبران شوند. وی همچنین در ادامه خاطر‌نشان کرد: بسیار متاسفیم که نماینده آموزش‌و‌پرورش جناب آقای دکتر کیایی (مدیر کل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش‌و‌پرورش) برخلاف قولی که داده بودند، نیامدند. وقتی جای سوزاندن سیگار روی بدن یک کودک توسط پدر وجود دارد، بازدید از منزلی صورت نگرفته که چرا کودک این‌گونه آزار می‌بیند. پیشنهاد جمعیت امام علی تشکیل تیمی متشکل از مددکار و روانشناس در مدارس است. این خلا در آموزش‌و‌پرورش به شدت احساس میشود. طیبه سیاوشی نماینده مجلس نیز در پنل مسوولان سمینار کودک‌آزاری در سکونتگاه‌های فقیرنشین در ادامه عنوان کرد: بحث لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در حال حاضر بوروکراتیک طی شده. خیلی زود ارائه بشود فروردین ماه است، برای اینکه تغییر دستوری ایجاد کنیم شروع به جمع آوری امضا کردیم که بعد از لایحه بودجه در مجلس مطرح شود. او تاکید کرد:با وجود کاستی‌هایش قدم بسیار مهمی است. مساله مهم در رابطه با این لایحه، نقش تشکل‌های مردم نهاد است که فکر مى کنم در ماده ٣٨ به صورت گذرا به عنوان شاهد می‌توانند حضور پیدا کنند.
صدا و سیما باید در آموزش حقوق کودکان فعالیت کند
مساله‌ای که در مورد تلاش ما در لایحه حمایت از حقوق کودکان مطرح شده،ما انتظار داشتیم این فضا‌سازی فرهنگی از طرف رسانه‌ها هم انجام بگیرد. در واقع برای اینکه خلا قانونی را پر کنیم نیاز به آموزش داریم. به خصوص در رسانه و صدا‌وسیما که از بودجه بسیار مناسبی برخوردار است.
نقش آموزش‌و‌پرورش در لایحه به عنوان اینکه مى‌تواند کمک‌کننده باشد باید تاکید شود. وزارت آموزش‌و‌پرورش بخش عظیم بودجه‌اش صرف پرداخت حقوق معلمان و دست‌اندرکاران میشود و باید گفت بخش فراموش شده آموزش‌و‌پرورش کودکان هستند.
سیاوشی خاطر‌نشان کرد: غیر از لایحه حقوق کودکان که بر آن تاکید می‌کنیم، به دنبال ماده ١٠۴١ قانون مدنی در خصوص ازدواج کودکان که به نوعی کودک‌آزاری است هستیم. حدود دوماه است که ما به مجلس آن را پیشنهاد داده‌ایم. امیدواریم بتوانیم حداقل سن ازدواج را به ١۵ سال افزایش دهیم و ازدواج زیر ١٣ سال را ممنوع کنیم.
وی همچنین ادامه داد: متاسفانه نتوانستیم تابعیت کودکان مادر ایرانی با پدر خارجی را پیش ببریم، قرار شد لایحه‌ای را خود دولت ارائه بدهد. از طرفی، یک بحث مهم قوه قضاییه است که تحت نظارت مجلس نیست. در این دو سالی که من در مجلس بودم این‌طور بوده که نظارت آموزش‌و‌پرورش و در واقع بازوهای نظارتی ما قوی و کافی نیستند، این سیستم معیوب که در کشور شکل گرفته برای این مورد است.
تصویب هر قانون به دنبال خودش یک عرف و فرهنگ می‌آورد. به طور مثال می‌توانم مطرح کنم ما در حوزه قضایی مثلا قضات ویژه کودکان که آگاه و آموزش‌دیده باشند نداریم زیر ساخت‌های قضایی‌مان کافی نیست، اما این لایحه یک گام بزرگ به جلو برای اولین بار در کشور است. این لایحه به تصویب می‌رسد و من فکر می‌کنم یک قدم به جلو می‌تواند خلا قانونی را پوشش بدهد.
از فعالیت‌های شورا دفاع نمی‌کنم چون باید چابک‌تر عمل می‌کردیم
الهام فخاری عضو شورای شهر دیگر سخنران پنل مسوولان است. وی عنوان کرد:در کمیسیون اجتماعی و فرهنگی تهران با توجه به زمینه قبلی فعالیت‌ها، موضوع کودکان از محورهای اصلی کمیسیون بوده است. طرح‌های ضربتی مثل جمع آوری کودکان کار را شاهد بودیم و از طریق ابزارهای قانونی‌ای که داشتیم استفاده کردیم. از فعالیت‌های شورا دفاع نمی‌کنم چون باید چابک‌تر عمل می‌کردیم.
او ادامه داد: یکی دیگر از گام‌ها اصلاح قوانین حوزه کودکان است. ما در شورای شهر سعی کردیم کاستی‌ها را ببینیم و رفع کنیم. بسیاری افراد در مصاحبه‌ها خود را دلسوز کودکان می‌دانند، اما در عمل هیچ فعالیت اجرایی انجام ندادند. در هیچ جا کسی برای ساماندهی به وضعیت کودکان با جامعه هدف ارتباط برقرار نکرده و حرف نزده است.
فخار تاکید کرد:دست از انکار کاستی‌ها و زشتی‌ها برداریم و با واقعیت روبه رو شویم. در همه جا پدیده کودک کار وجود دارد و مختص ایران و تهران نیست،اما در اینجا مشکلات سخت و پیچیده تر شده است. باید قبول کرد کودکان کار بخشی از ما هستند نه عنصری زائد در شهر. همچنین باید پایگاه‌های حمایتی و تشویقی با اصل اعتماد ایجاد کنیم و با شیوه‌های مناسب خانواده را پشتیبانی کنیم. در این صورت مشکلات کمی بهتر میشود. این ناامیدی مطلق بین کودکان و پدر و مادر ویران‌کننده است. باید این فضای تاریک که دستی نخواهد آمد مگر برای سوءاستفاده از بین برود.
چرا با هزینه‌های مالی و انسانی هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم
ارجمند معاون مدیر کل امور آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی نیز در سخنان خود بیان کرد:40 سال از انقلاب گذشته و کارهای زیادی برای آسیب‌های اجتماعی صورت گرفته است. هزینه و افراد زیادی در این بخش فعالیت می‌کنند و سوال اینجاست که چرا به نتیجه نرسیده ایم؟بیشتر این مشکلات پیامدهای مستقیم و غیر مستقیم مشکلات اجتماعی و اقتصادی است.
سال ٨۶ قانون حمایت از حقوق کودک را تصویب کردیم که خیلی هم خوب بود، اما باید به روز شود. در مورد کودکان خیابانی سال ٨۴ هیات وزیران آیین نامه بی‌نظیری تصویب شد که آن هم امروز نیاز به تغییر دارد. سال ٨۴ تا ٨۶ دوران طلایی داشتیم که به خرد جمعی نزدیک شدیم، اما بعد از مدتی از این خرد جمعی دور شدیم و حالا دوباره به این خرد جمعی نزدیک شده ایم. او تاکید کرد:اگر بخواهیم در حوزه کودکان کار کنیم باید با خانواده کار کنیم چون کودک که به خودی خود مشکل ندارد. مشکل از درون خانه است. مشکل پدر و مادر معتاد است. نباید کودک را دید و پدر و مادر را فراموش کرد. باید به خانواده آموزش داد تا کودک بتواند در خانواده به درستی و سالم رشد کند.
همچنین زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی اعلام کرد: انوشیروان محسنی بندپی، رییس سازمان بهزیستی حاضر نشد در سمینار حضور پیدا کند. پس از سخنرانی مسوولان، مقاله‌هایی در حوزه کودک‌آزاری ارائه شد.
سایر اخبار این روزنامه
ضرورت عذرخواهی از خداوند و مردم برای عقب افتادگی در زمینه عدالت
فعالیت کمتر از یک درصد کدهای سهامداری
حکم 5 سال حبس برای نوجوان 15 ساله‌ای که پرچم را پایین آورد
صلاحیت امنیتی داماد ترامپ روی لبه تیغ
اعتراض وزیر ارتباطات به سنگ‌اندازی دولتی‌ها در راه مشاغل اینترنتی؛
وزیر کشور عنوان کرد؛
مربی تیم ملی کشتی آزاد پس از محرومیت 2 ساله:
بخش دوم سمینار کودک‌آزاری با حضور برخی مسوولان برگزار شد؛
سقوط آسمان!
سقوطیه!
انتقاد رییس اتاق بازرگانی ایران از افزایش مشکلات اقتصادی در ایام پایانی سال؛
سقوط هواپیمای مسافربری شرکت آسمان:
رییس خانه صنعت از واردات غیرضروری پرده برداشت:
بی توجهی مسوولان به اقتصاد مقاومتی
سیرک کارتونی نتانیاهو در مونیخ
ایران و کنفرانس امنیتی مونیخ
اصلاح‌طلبی محافظه‌کارانه
شهرداری تهران
شهرداری تهران
شهرداری تهران
