استادان را مشكوك ندانيد

آرمان: رئیس‌جمهور شنبه 5 اسفند، در سی و یکمین جشنواره خوارزمی پشت تریبون رفت و اظهاراتی کرد که مشخص بود به مذاق برخی خوش نمی‌آید چرا که در گذشته وقتی سخن از رفع محدودیت‌های بی‌معنا در آموزش می‌شد برخی متحجرانه هجمه به سخنران را در دستور کار قرار می‌دادند. دیروز رئیس‌جمهور بخشی از سخنانش را معطوف به آنهایی کرد که با راه‌اندازی دانشگاه هم مخالف بودند و در بخش دیگر برخی محدودیت‌ها در علم آموزی را بی‌معنا توصیف کرد.
علم جناح ندارد
رئیس‌جمهور با اشاره به تمدن ایران پس از ورود اسلام، اظهار کرد: اسلام آیینی است که پیروان خود را به علم و دانش نه تنها دعوت کرده، بلکه تنها وحی خود را از خواندن آغاز کرده است. اسلام آیینی است که در دورانی که با سواد بودن امتیاز نبود، به علم و دانش متکی بود. در آن دوران اسلام به پیروان خود آموخت که علم را از هر کجا بیاموزد. امروز ما در کشور خود جناح بندی داریم، اما نمی‌توان گفت که علم ریاضی اصولگرایان یا علم ریاضی اصلاح‌طلبان، چراکه علم حد و مرزی را نمی‌شناسد و جبر، ریاضی و الگوریتم در همه جا یکی است. روحانی با اشاره به انجام تلاش‌هایی برای دسته بندی علوم مختلف در کشور خاطرنشان کرد: برخی فکر می‌کنند که باید علوم را با عنوان علومی که با دین ارتباط دارد یا علومی که ضد دین هستند، تقسیم کرد. حتی برخی بر این باور بودند که باید علوم را به علوم سنتی و علوم جدید تقسیم کنیم، این افراد علوم جدید را نمی‌پذیرفتند و معتقد بودند که به دانشگاه نیازی ندارند و هرآنچه که نیاز دارند از حوزه تامین می‌شود. عده‌ای به دنبال آن بودند تا هر علمی که پیدا می‌شد یک آیه و روایات می‌آوردند و می‌گفتند که ریشه این علم در اسلام است. این در حالی است که این سخن صحیح نیست و خود پیامبر نیز می‌فرمودند که علم را بیاموزید حتی اگر در چین باشد. وی افزود: متاسفانه تقسیم بندی‌ها و تلاش‌هایی داشته‌ایم که موثر و مفید نبوده است. در این زمینه اینکه بگوییم علم شیمی از قرآن شروع شده یا اینگونه نبوده، نه بر عظمت دین افزوده می‌شود و نه از آن کم می‌شود؛ چراکه دین گستره بلندی برای هدایت انسان در مسیر درستکاری دارد و همه علوم در ذیل تفکر بلند تعریف می‌شود. میان آنهایی که به دنبال علم و تفکر اسلامی هستند و آنهایی که به دنبال علم بر مبنای تفکر مادی هستند یک تفاوت وجود دارد، علم بر مبنای تفکر مادی به معنای ابزار و وسیله‌ای برای سلطه‌جویی و استعمارگری است. در این زمینه در دنیای امروز طراحی و برنامه‌ریزی‌هایی از سوی مراکز علمی انجام می‌شود که هدف همه آنها سلطه‌گری است. وی گفت: برخی از تقسیم‌بندی‌هایی که پس از انقلاب در جامعه رخ داده، چندان دقیق نیست. قطعا علم اسلامی و غیراسلامی شبیه همدیگر است و تفاوتی میان آنها وجود ندارد، بلکه اهداف فرق دارد. ما نمی‌توانیم بگوییم فلان خودرو اسلامی است و آن یکی نیست. این‌که شما یک قرآن در داشبورد خودرو بگذارید که خودروی اسلامی نمی‌شود. اما این‌که چگونه از این خودرو به نحو احسن استفاده کنیم، می‌تواند در این تقسیم‌بندی موثر بوده و تاثیر بگذارد. این نحوه استفاده نشان‌دهنده فردی است که دارای آرمان‌های بلند است.
علم، علم است


رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه علم زیاد و دانایی موجب قدرتمندترشدن می‌شود، اظهارکرد: این تفکر که علم برای سلطه‌گری بر دیگران است و ما به دنبال علم و دانشی باشیم که دیگران را استعمار کنیم و ایده یا فرهنگ خود را بر آنها تحمیل کنیم از باب هدف، علمی اسلامی نیست. علم اسلامی علمی است که در خدمت انسان باشد و دارای اهدافی نظیر ساخت دنیا و روابط صحیح میان انسان و کمک به بشریت و دور کردن غم و درد و رنج از ایمان باشد. روحانی گفت: تقسیم‌بندی‌هایی که پس از انقلاب در جامعه ما رخ داد خیلی دقیق نیستند، به نظر من تفاوت علم اسلامی و علم غیراسلامی به ویژه در علوم انسانی تنها در اهداف آنها است وگرنه علوم هر دو یکی است. روحانی با اشاره به قرار گرفتن ایران در جایگاه شانزدهم، رشد علمی در دنیا تصریح کرد: پیشرفت در بحث فناوری‌های علمی قابل ملاحظه است و می‌تواند در سطوح رقابت با کشورهای صنعتی در برخی رشته‌ها نیز برسد. در زمینه‌های فناوری‌های برتر، سلول‌های بنیادین، بیوتکنولوژیک، نانو، آی‌سی‌تی، علوم فضایی و هسته‌ای پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای داشته‌ایم. اگر می‌خواهیم علم و دانش ما پیشرفت کند، باید محیط‌های علمی‌مان برای پژوهش محیطی آرام باشد و اساتید باید در محیطی آزادانه نظرات علمی خود را مطرح کنند. اساتید باید در علوم مختلف از جمله حقوق و علوم سیاسی هرآنچه که نظراتشان است و به آن رسیده‌اند را آزادانه بیان کنند. وی اظهار داشت: در این زمینه اگر این اساتید ذره‌ای خود را سانسور کردند معلوم می‌شود که ما مشکلاتی داریم. باید در رشته‌های مختلف علم و دانش با دنیا تعامل کنیم و این حرف نادرست است که ما به اساتید، پژوهشگران و جوانان خود همیشه مشکوک باشیم. اساتید، پژوهشگران و دانشگاهیان همگی افرادی هستند که به کشور خود علاقه دارند.
خواستار طرح‌های نوین
روحانی با بیان اینکه مشکلاتی نظیر آلودگی هوا و ترافیک مشکل تنها ایران نیست، بلکه کشورهای دیگر نیز با این مشکل روبه‌رو هستند، افزود: هر طرح و پژوهشی بتواند میزان آلودگی هوا را کم کند و با ریزگردها و گرد و خاک مبارزه بهتری داشته باشد و با توجه به موضوع خشکسالی در کشور کمک‌هایی در زمینه آب به دولت بکند، در اولویت دولت قرار خواهد داشت. دانشگاه‌ها باید خلاقیت و ابداع را ایجاد کنند اما امروز شرایط به گونه‌ای است که باید این تعبیر را تغییر دهیم؛ دانشگاه‌های ما به خاطر مشکلاتی که در زمینه بیکاری در جامعه وجود دارد باید کارآفرین باشند. رئیس‌جمهور ادامه داد: به عنوان مسئول اجرایی کشور اگر تصمیم‌گیری در این زمینه را به من واگذار کنند به دانشگاهی امتیاز خواهم داد که همه فارغ‌التحصیلان آن بعد از دو سال بیکار نباشند. اگر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی پس از 4 سال همچنان بیکار بودند، معلوم است که اشکالی در کار وجود دارد. به نظر من سازمان برنامه و بودجه در سال‌های آینده باید بر مبنای میزان کارآفرینی به دانشگاه‌ها بودجه بدهد.