در جستجوی عدالت اقتصادی

طبق طرح 2 فوریتی اعاده اموال نامشروع مسئولان که توسط جمعی از نمایندگان مجلس تدوین شده، در صورت تصویب، هیئتی متشکل از نهادهای نظارتی، امنیتی و قضایی وظیفه بررسی اموال مسئولان در دهه‌های گذشته را در دستور کار خود قرار می‌دهند و پس از بررسی‌ها در صورت حصول اطمینان از نامشروع بودن این اموال، آنها را به بیت المال باز می‌گردانند.
 هدف اصلی این طرح دو فوریتی که برپایه اصل 49 و 142 قانون اساسی تدوین شده، طبق اذعان طراحانش، جراحی اموال مسئولان در سال‌های گذشته است.
مسئولان نترسند
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه مسئولان از افشای اموالشان نترسند گفت: هنوز هم افراد انقلابی وجود دارند. کسانی از مسئولان هم که مورد انتقاد قرار می‌گیرد در بسیاری موارد استقبال می‌شود و اصلاح می‌شوند.


احمد توکلی درباره دلایل عقب ماندگی در حوزه عدالت گفت: در سال‌های اول انقلاب عدالت خواهی رایج بود، مسئولان عموما مردمی بودند و تعلقات دنیاطلبانه و رفاه طلبانه هنوز ایجاد نشده بود و جنگ نیز موجب شد روحیه فداکاری بیشتر نمود پیدا کند، ما به سمت عادلانه‌تر شدن توزیع منابع و سمت‌ها می‌رفتیم و هم قدرت و هم ثروت بهتر از گذشته بود و روند مثبتی داشت ولی از اواخر جنگ وضعیت تغییر کرد و برخی مسئولین به فکر ثروت اندوزی افتادند. امیرمومنان می‌فرماید: اگر مسئولین به فکر ثروت و مال‌اندوزی باشند مردم جامعه فقیر می‌شوند. یزدی استاد دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید: جهان سوم جایی است که اگر مسئولان به فکر رفاه خود باشند مردم را بیچاره می‌کنند و اگر به فکر رفاه مردم باشند خودشان باید بیچارگی را تحمل کنند که اسلام دومی را توصیه کرده که اگر مسئولیتی را به عهده گرفتی باید از بسیاری از مواهب دنیوی چشم پوشی کنی و این سفارش را امام و رهبر انقلاب نیز داشته اند. وی گفت: امام فرموده اند، امان از روزی که خوی کاخ نشینی بر مسئولین حاکم شود که در آن صورت باید فاتحه اسلام را خواند. اگر مسئولیتی به عهده گرفتی باید از مال دنیا چشم پوشی کنی. تمایلات رفاه‌طلبی وقتی بیشتر شود توزیع عدالت امکان پذیر نیست و اشکالات مختلف در رشد منفی سرمایه‌گذاری و فقر احساسی، نسبی و مطلق می‌گذارد که از مسئولین آغاز می‌شود. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره عذرخواهی رهبر انقلاب از مردم و خدا گفت: رهبر انقلاب اول از قول خودشان و بعد از جانب بقیه معذرت خواهی کردند که این نشانه صداقت ایشان است. او در ادامه گفت: شرط لازم تصمیم گیری درست داشتن اطلاعات لازم و کافی است اما شرط دیگر این است که اگر فرد تقوا داشته باشد سقوط نخواهد کرد. او درباره راه‌های جبران عقب‌ماندگی در عدالت گفت: دستگاه‌های مبارزه با فساد که به درجات فساد مبتلا می‌شوند باید جلوگیری شود چون تصمیم درست درباره قوانین نجات بخش گرفته نمی‌شود. شفافیت موجب جلوگیری از فساد می‌شود و قوانین نیز باید اصلاح شود. اگر بخواهیم عدالت برقرار کنیم باید شیوه‌های ظالمانه که به عدالت ضربه می‌زند خشکانده شود. وی افزود: در انگلستان در سال 94-93 بحثی درباره نمایندگان بود که با بررسی‌های انجام شده مشخص شد نمایندگان وضع بهتری نسبت به مردم دارند و برای جلوگیری از اشرافی گری کمیسیونی تشکیل شد و همه نمایندگان بعد از قسم خوردن مجبور شدند تمام دارایی خود را افشا کنند بنابراین ما نباید از افشاگری بترسیم و با این راه از اشرافی‌گری جلوگیری کنیم. توکلی درباره ظرفیت انتقاد‌پذیری در بین مسئولان گفت: هنوز هم افراد انقلابی وجود دارند.
مردم چه می‌گویند؟
گشتی میان مردم زدیم و نظرشان را درباره طرح اعاده اموال نامشروع مسئولان پرسیدیم. اکثریت با استقبال از این طرح اجرای واقعی آن را امیدآفرین و موجب ایجاد شفافیت و برقراری عدالت دانستند و بر عملی شدن آن تاکید کردند.
جوان 32 ساله‌ای می‌گوید: همواره تصور من از رسیدگی مسئولان به مباحث مالی برای قشر ضعیف جامعه، کارمندان، کارگران و... بود. اینکه می‌گویید قرار است اموال مسئولان بررسی شده و مورد تحقیق قرار گیرد، بسیار برای من جالب است. مسلما این مسئله می‌تواند موجب شوق و نشاط در جامعه شود. وقتی من به عنوان یک کارگر، می‌بینم همانطور که در حد وسع من، مالیات از من کسر شده و ناظران مراقب نحوه درست کار کردن من هستند، مسئولین کشور هم مورد نظارت قرار می‌گیرند، مالیاتشان را می‌دهند و نمی‌توانند از موقعیتشان برای درآمد شخصی بیشتر سوءاستفاده کنند، من به زندگی در این کشور امیدوار می‌شوم اما در صورتی که تصور من این باشد که فقط نظارت برای منِ طبقه پایین جامعه است و هر کس دستش برسد، دزدی می‌کند، مطمئنا نسبت به زندگی در این جامعه امید و نشاطی ندارم.
 یک جای کار می‌لنگد
یک بازنشسته آموزش و پرورش: سال‌ها به بچه‌ها یاد دادم که کشور ما ساختاری درست و عدالت محور بعد از انقلاب اسلامی داشته و دارد؛ اگرچه همیشه به این گفته خودم اطمینان داشتم و دارم، اما در مواقعی که اخبار سوءاستفاده‌های مالی کسانی که سمت مدیریتی داشتند را می‌شنیدم و یا متوجه می‌شدم که فلان مسئول در فلان نقطه اعیان‌نشین تهران سکونت دارد و قاعدتا درد مردم نیازمند را نمی‌فهمد، با خودم می‌گفتم یک جای کار می‌لنگد، اگر چنین طرحی اجرایی شود و مسئولان در مقابل مال اندوزی‌های شخصی خود پاسخگو شوند، بسیاری از مسائل حل می‌شود.
 برای مردم بسیار مهم است
خانمی 36 ساله - خانه دار هم عقیده دارد: اینکه مردم بدانند چه وضعیتی در جامعه حکم‌فرما هست، بسیار از دید مردم مهم است. اینکه بدانیم مسئولان کشور مردم را محرم می‌دانند و به مردم گزارش می‌دهند که چه اتفاقی می‌افتد مهم است. چیزی که از دوران حاکم بر کشور در قبل از انقلاب شنیدیم این بود که مردم از حاکمیت جدا بودند و اجازه نداشتند بپرسند فلان مسئول چه می‌کند و پول نفت ما و ثروت ملی ما صرف چه می‌شود. اینکه در جامعه اسلامی مردم ولی نعمت هستند، بسیار مهم است. اینکه بتوانیم از مسئولین بپرسیم پول نفت ما و ثروت ملی ما چه شد و بدانیم که با سوءاستفاده‌های مالی برخورد می‌شود، هر چند آن سوءاستفاده کننده یک مسئول رده بالا و مدیرعامل و وکیل و قاضی و... باشد، این برای ما بسیار مهم است.
همه یکسان باشند
جوان 23 ساله دانشجویی هم می‌گوید: برخورد با فاسد همیشه خوب است البته اگر واقعی باشد. همیشه شعار برخورد با مفسدان را می‌شنویم اما وقتی به اجرا قرار است برسد خبری نیست. فاسد همه جا ممکن است باشد، از مسئول یک دانشگاه و یا کارمند شهرداری گرفته تا معاون یک وزیر! باید دید آیا طرح برخورد با جمع آوری مال نامشروع و یا بررسی اموال مدیران سابق، شامل حال همه می‌شود یا فقط مدیران رده پایین. در هر بخشی اجرا شود خوب است، اما چه خوب است که در مقابل قانون تفکیک پذیری نداشته باشیم و همه از دید قانون یکسان باشند. من موافق اجرای این کار هستم و حالا که می‌گویید قرار است اموال تمام مسئولان رسیدگی شود، واقعا منتظر می‌مانم تا نتیجه این کار را ببینم و از تلویزیون بشنوم که چه تعداد مسئول اموالشان بررسی شد و چقدر پول به جیب مردم برگشت.
برخورد کوبنده
یک کارگر 50 ساله در این رابطه عقیده دارد: یک عمر کارگری کردم تا پول حلال سر سفره ببرم. مالیاتم را دادم. بیشتر از حق خودم نگرفتم. وقتی می‌بینم عده‌ای که اختیار دارند بیشتر از حق خودشان می‌گیرند دلم می‌سوزد. نه برای خودم، برای کشورم دلم می‌سوزد. در جایی که مدیر فاسد باشد، چطور باید انتظار داشته باشم پسر جوانم دل به کسب مال حلال ببندد و راضی باشد. من جوانم را حلال خور بار آورده‌ام اما می‌گویم نمی‌شود بگوییم کشور ما و نظام ما اسلامی است و ما مردم باید اسلامی زندگی کنیم اما مدیر دولتی در همین کشور، فساد کند و برخوردی نشود. چه خوب است که از منِ کارگر تا مدیر دولتی هیچ کدام نتوانیم فساد کنیم و اگر کردیم با برخورد کوبنده مواجه شویم. من خوشحالم که می‌خواهند جلوی فسادها را بگیرند و اگر کسی فساد کرده با آن برخورد کنند.
عدالت خواست مردم است
یک مهندس مکانیک هم در این رابطه گفت: شفافیت و عدالت خواست مردم است. مگر می‌شود از کسی بپرسید عدالت می‌خواهید بگوید نه؟ ! مگر می‌شود از کسی بپرسید شفافیت می‌خواهید بگوید نه؟ ! اینکه اموال مسئولان بررسی شود و به مردم گزارش بدهند که این تعداد مسئول خطا کرده بودند، حالا خواسته یا ناخواسته، به عمد یا به سهو و این مقدار پول به خزانه کشور بازگشت و قرار است این پول صرف برقراری عدالت شود، مگر می‌شود بگوییم این خوب نیست؟ ! مثل این است بگوییم زندگی می‌خواهید یا نه! عدالت خواهی مثل اصل زندگی یک اصل انکارناپذیر و مهم است. همه به دنبال عدالت هستند. اگر چیزی مردم را از مسئولین خود ناامید کند همین بی عدالتی است. اما وقتی ببینیم عدالت در همه بخش‌های کشور حاکم می‌شود، مثل این است امید و زندگی جریان می‌یابد. امیدوارم واقعا به بررسی اموال مسئولان بپردازند و برای مردم هم روشن کنند چطور می‌شود یک مسئولی میلیاردها تومان ثروت دارد. مگر نمی‌گویند مسئولان ما نجومی بگیر نیستند؟ ! خب این پول‌ها که برخی مسئولان دارند، از کجا آمده؟ !