سیاست‌های زیست‌محیطی و بحران سیاسی

محمد هدایتی- خیلی از تحلیلگران‌ ریشه‌ اعتراضات دی‌ماه اخیر را وضعیت‌ اقتصادی دانستند که تا حد زیادی ناشی از شرایط زیست‌محیطی
کشور بود. بررسی‌ها نشان می‌داد که اعتراضات عموما در مناطقی پرحرارت‌تر بود که با مشکلات زیست‌محیطی دست و پنجه نرم می‌کردند‌ یا بحران اقلیمی را تجربه کرده‌اند؛ جاهایی که احداث سدها اقلیم منطقه را به هم ریخته بود یا سیاست‌های آبی امکان کشاورزی را سلب کرده و جابه‌جایی عظیم جمعیتی را موجب شده بود. حالا در موج جدید اعتراضات کشاورزان اصفهانی علیه سیاست‌های انتقال آب اعتراض کرده‌اند؛ اعتراضاتی که اگرچه سیاسی نیست، اما در نهایت خواستش، پاسخگویی قدرت و اجابت مطالبات آنهاست. در ماه‌های اخیر این اعتراضات به صحنه‌ای دائمی در ایران بدل شده‌اند و احتمالا در آینده هم تکرار خواهند شد. این نتیجه سیاست‌های چنددهه‌ای محیط‌زیستی است؛ سیاست‌هایی که بدون توجه به ملاحظات دیرپای ملی، بدون لحاظ کردن نظرات کارشناسی و تنها به خاطر منافع گروهی و بعضا طرح‌های پوپولیستی، وضعیت پیچیده امروزی را موجب شدند. سدها و طرح‌های انتقال آب، معیشت مردمانی را به مخاطره افکنده است که بر‌کنار از هیاهوهای سیاسی به کشاورزی می‌پرداختند و حالا همین امکان هم از آن سلب شده است. این سیاست‌ها، خصومت‌های اجتماعی میان شهرها و استان‌ها را افزایش داده است، کسانی که سال‌ها کنار هم زیسته‌اند و حالا باید برای منابع کمیاب آبی به جنگ همدیگر بروند، نوعی جنگ همه علیه همه. منابعی که در نتیجه سیاست‌های قدرت، ته کشیده‌اند و دیگر جوابگوی جمعیتی که احساس بی‌پناهی می‌کنند، جمعیتی که از تامین نیازهایشان مانده‌اند نیستند. تا یک جایی هم می‌توان با فشار و برخورد، این موج‌ها را کنترل کرد.
hedayati.mohammad@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه