آیا شعار حمایت از تولید ایرانی محقق می‌شود‌

سجاد وجدانیان- «مساله اصلی ما امسال هم مساله اقتصاد و معیشت مردمی است.» همچون سال‌های پیش، برای امسال نیز یک نام اقتصادی انتخاب شد. انتخاب یک نام خاص یا کمی دقیق‌تر؛ یک شعار برای یک سال، چشم‌اندازی برای آن سال است. چشم‌انداز یعنی آنچه در آینده می‌خواهیم داشته باشیم. چشم‌انداز امسال حمایت از تولید ایرانی است. کلمه کلیدی این شعار، «تولید ایرانی» است. اول از همه باید تحلیل کرد که چرا تاکنون از تولید ایرانی حمایت لازم نشده است. نتایج این تحلیل، نقاط تهدید و ضعفی را مشخص می‌کند که در برنامه‌ریزی‌های حمایتی می‌توانند موثر باشند. دوم اینکه گستره تولید شامل تولید کالا و خدمات است. برای حمایت از تولید ایرانی باید هم از صنعت و هم از تجارت بهره برد. سوم اینکه در اقتصاد کلان دو نوع تولید تعریف شده است؛ یکی تولید ناخالص داخلی و دیگری تولید ناخالص ملی. تولید ناخالص ملی که مبنای شعار امسال بوده عبارت است از مجموع ارزش پولی کالاها و خدمات نهایی تولید شده در یک سال مشخص با استفاده از عوامل تولیدی که متعلق به شهروندان یک کشور است. در تولید ناخالص ملی ارزش پولی کالا و خدمات تولید شده در داخل توسط خارجی‌ها محاسبه نمی‌شود. این نباید به قیمت کاهش سرمایه‌گذاری خارجی تمام شود. سرمایه‌گذاری خارجی به ویژه در درازمدت، اقتصاد کشور را در مقابل تحریم‌های ساختارشکن بیمه می‌کند. چهارم اینکه حمایت از تولید ملی (ایرانی)، نباید با اتخاذ سیاست‌های تعرفه‌ای و حمایتی همراه شود. باید اجازه داده شود قیمت‌ها در یک نظام رقابتی تعیین شود و اگر تولید ایرانی توانایی رقابت با مشابه خارجی را ندارد، باید علت اصلی را آسیب شناسی کرد. پنجم اینکه هر تولید ایرانی‌ای قابل حمایت شدن نیست‌ مثل تولیداتی که محیط‌زیست را آلوده می‌کنند یا تولیداتی که بر مبنای استراتژی آب مجازی نیستند. ششم اینکه شعار امسال یکطرفه نیست و هم رهبری، هم دولت و هم مردم در مقابل آن مسوولند. هر یک در حیطه مسوولیت خود باید پاسخگو باشند. اما مورد هفتم و مهم‌ترین آن، اینکه باید حمایت از تولید ایرانی به صورت اهداف قابل اندازه‌گیری تعریف شود. هر چیزی که قابل اندازه‌گیری کردن نباشد، قابل مدیریت کردن نیست. اگر این انجام نشود، چشم‌انداز سال‌جاری نیز مانند سال‌های پیش‌ در حد چندتا گزارش و همایش خلاصه می‌شود.
s.vojdanian@chmail.ir