فیلترینگ با توسعه همخوانی ندارد

مجموعه اظهاراتی طی چند وقت اخیر صورت گرفت که طی آن آقای علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس اظهاراتی را مبنی بر فیلترینگ تلگرام تا پایان فروردین ماه بیان کرد و پس از آن با واکنش‌های سایر مقامات مواجه شد که از مجموع این مسائل نوعی سردر گمی و عدم انسجام در مسئولیت مواجهه با این موضوع دیده می‌شود و این سردرگمی نیز نمونه‌ای از همه سردرگمی‌ها و عدم انسجام در دیگر بخش‌های مدیریتی است. اگر در کشور نهادهایی را برای سیاستگذاری ایجاد کردیم، مثلا در حوزه فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی و یا در حوزه امنیت، نهاد شورای عالی امنیت ملی قاعدتا این شوراهای عالی باید خود قادر به سیاستگذاری باشند و در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها انسجام ایجاد کنند. در این راستا و با وجود این ساختار‌ها و سازوکارها بعضا سردرگمی، تشتت و چندگانگی در تصمیم‌گیری‌ها بسیار جای سوال و تعجب دارد. به نظر می‌آید که این مساله در سطح فراگیری مشکل اساسی کشور است. به نوعی عدم انسجام در ساختارهای مدیریتی کشور منجر به سردرگمی شده که موجب از دست دادن بسیاری از فرصت‌ها می‌شود. به هر حال فضای مجازی فرصت و تهدیدهایی دارد و یکی از ویژگی‌های آن نیز سرعت رشد و توسعه این فضاست. در گزارشی هم که آقای فیروز‌آبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی سال گذشته در آخرین جلسه مجلس ارائه داد به خوبی این رشد شتابان فضای مجازی را با ارائه آمار و اطلاعات بسیار دقیق نشان داد. وی با ترسیم چشم انداز ده ساله این فضا نشان داد که این فضا در شکل گسترده و عمیقی تمام شئون جامعه را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد کما اینکه در حال حاضر نیز تحت‌تاثیر قرار داده است. نتیجه‌گیری آن جلسه نیز این شد که کشور باید از تمام ظرفیت‌های خود در بخش عمومی و به‌ویژه بخش خصوصی استفاده کند تا از این عرصه عقب نماند. از این جهت چنین نگاهی با محدود کردن، بستن و فیلترینگ سازگاری ندارد. با چنین نگاه سلبی بیشتر خودمان را دچار چالش می‌کنیم تا اینکه از فرصت‌ها بهره‌برداری کنیم. البته فحوای کلام رئیس‌جمهور در روزسه ‌شنبه نیز همین بود که بهتر است به جای بستن و محدود کردن رقبا ظرفیت‌های داخلی خودمان را توسعه داده و نوعی رقابت سازنده و سالم داشته باشیم. طبیعی است که مردم به عنوان کاربران این فضا زمانی که قابلیت‌های بهتری را در پیام رسان‌های داخلی مشاهده کنند به این فضا رو می‌کنند و دیگر نیازی نیست که از طریق بستن فضا مردم مجبور شوند آن‌طور که آقای بروجردی تعبیر کردند که اگر پیام رسان‌های خارجی فیلتر شوند از پیام رسان‌های داخلی استفاده کنند، این امر تا حدی نشان دهنده نگاه غیردقیق به این مساله است. به نظر می‌رسد نگاه رئیس‌جمهور به این مساله کاملا مثبت است، هر چند این نقد نیز به آقای روحانی وارد است چون انتظاری که از ایشان به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی می‌رود این است که در این حوزه فعال‌تر تصمیم‌گیر باشند و اجاره ندهند که افراد غیر مسئول در این زمینه ورود کرده و موجب سر درگمی و نگرانی مردم شوند. گرچه پیش از این نیز در توئیتی اعلام داشتم که شخصیت‌های مختلف از گرایش‌های مختلف به‌ویژه جریان اصولگرا و جبهه پایداری به شدت در فضاهای مسدود شده فعال هستند و در همان حال رویکرد محدویت و بستن را تقویت می‌کنند که یکی از نشانه‌های سردرگمی که گفته شد همین جاست. در واقع این رفتار پارادکسیکال و متناقض‌نما خود نشانگر این است که برخی دچار سردرگمی شدند که امیرالمومنین نیز در این باره می‌فرماید: مردم دشمن چیزهایی هستند که نسبت به آن علم ندارند یعنی جهل و ناآگاهی و عدم اطلاع از یک واقعیت فرد را دشمن آن واقعیت می‌کند. بدین جهت به‌نظر می‌رسد فقدان این درک درست از واقعیت‌ها و فضای شتابان و رو به توسعه فضای مجازی موجب چنین رفتارهای متناقضی شده است.
* نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم