روزنامه شرق
1397/01/22
تنش دلاری در مجلس
شرق، آمنه شیرافکن: وخامت اوضاع دلار، رئیس بانک مرکزی ایران را روز گذشته به مجلس کشاند. بررسی وضعیت بازار ارز در دستور کار جلسه علنی مجلس قرار گرفت. ولی‌الله سیف به بهارستان آمد تا درباره ناآرامی در بازار ارز و جهش قیمت‌ها توضیح دهد که در میانه حرف‌هایش برای دقایقی مجلس به جوش‌وخروش افتاد؛ آقایان نماینده در محل ایستادن سیف حاضر شدند و کم مانده بود برخورد فیزیکی اتفاق بیفتد؛ البته تا حدودی هم اتفاق افتاد.برخی برای پادرمیانی در پایین‌دست هیئت‌رئیسه حاضر شدند و برخی کاسه داغ‌تر از آش. برخی نمایندگان آن‌قدر به سیف نزدیک شده بودند و عصبانی که اگر امثال علی مطهری و محمدرضا تابش و برخی دیگر وارد نمی‌شدند، چه‌بسا تصاویر و حوادث عجیبی از جلسه مجلس روز گذشته مخابره می‌شد. علی لاریجانی کمی عصبی شده بود و صدایش لرزش داشت. دو دقیقه پیاپی از پشت تریبون این را تکرار می‌کرد که آقایان بروید سرجایتان بنشینید. آقایان هم به این سادگی‌ها حاضر نبودند به سرجایشان بازگردند. هم در بالادست هیئت‌رئیسه و هم در پایین‌دست آن؛ یعنی جایگاه سخنران، همهمه‌ای به‌پا شده بود و اوضاع از دست رئیس مجلس خارج شده بود.
سیدعلی ادیانی، نماینده مردم قائم‌شهر، سوادکوه و جویبار، احد آزادیخواه، نماینده ملایر، در کنار محمدعلی پورمختار، علی‌اکبر کریمی، مجید ناصری‌نژاد، محمد دهقان‌نقندر، کوچکی‌نژاد و جناب وقفچی از افرادی بودند که صدای دادوبیدادشان بر سر سیف بیش از حد و اندازه بالا رفته بود و مانده بود با او دست‌به‌یقه شوند.
دیگر درباره ارز صحبت نخواهیم کرد
صدای علی لاریجانی از پشت میکروفون هیئت‌رئیسه به گوش می‌رسد: «اگر نمایندگان در صندلی‌های خود نمی‌نشینند و نظم را رعایت نمی‌کنند، دیگر درباره ارز صحبت نخواهیم کرد. وقتی جلسه را غیرعلنی می‌کنیم، می‌گویید چرا علنی نشد، علنی می‌کنیم می‌گویید چرا غیرعلنی نشد؟».
او همچنین به نمایندگان اعتراض کرده و می‌گوید: «برخی از آقایان نمی‌خواهند درباره ارز در مجلس صحبت شود؛ اگر بی‌نظمی شود، بحث را منتفی و دستور بعدی را بررسی می‌کنیم».
پیش از این قرار بود نشست امروز مجلس با حضور وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی برای بررسی بازار ارز به صورت غیرعلنی برگزار شود و برخی نگران بودند این تنش‌ها موجب نشود که جلسه به سمت غیرعلنی‌شدن پیش برود.
علی لاریجانی بالاخره با کمک برخی اعضای هیئت‌رئیسه -بهروز نعمتی، احمد امیرآبادی و علی مطهری- که حالا پایین رفته بودند تا میانجی معترضان و سیف باشند، بالاخره توانست کنترل جلسه را به دست بگیرد و ماجرا ختم به خیر شد.
استقبال رهبری از جایگزینی یورو به‌جای دلار
این‌روزها نه مجلس که در صف اتوبوس، تاکسی و نانوایی نیز جهش قیمت ارز بلوایی به راه انداخته و تیتر همه روزنامه‌ها شده است. سیف در میان حرف‌هایش سوای مباحث تخصصی و اشاره پیاپی به اعداد و ارقام، یکی از دلایل مدیریت قیمت ارز از سوی دولت روحانی را تزریق امید به جامعه می‌داند و حالا به کنایه به برخی کارشکنی‌ها اشاره دارد؛ شاید همان نکاتی که مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد، به‌تازگی گفته و تأکید بر اینکه «ناجا و بخش‌های امنیتی باید پاسخ‌گوی التهابات بازار ارز باشند».
سیف می‌گوید: «در خرداد ۹۲ که انتخابات انجام شد، نرخ ارز سه‌‌هزارو ۷۰۰ - ۸۰۰ تومان بود؛ به محض اعلام نتایج انتخابات بدون اینکه هنوز دولت جدید شروع به کار کند، در دو تا سه ماه قیمت‌ها روند نزولی پیدا کرد و در مرداد به زیر سه هزار تومان رسید. امید مثبت نقش مؤثری در روند نزولی دلار داشت. اقدامات دشمن جای تعجب ندارد، اما در داخل باید روش‌هایی را در پیش بگیریم که خود ما التهاب‌های مصنوعی ایجاد نکنیم».
با وقفه‌ای کوتاه و پرحاشیه، ولی‌الله سیف به سخنانش ادامه می‌دهد و در همین حال به استقبال رهبری از پیشنهاد دولت برای جایگزینی یورو به‌جای دلار اشاره دارد: «پیشنهادی را با مقام معظم رهبری مطرح کردم که یورو در مبادلات ارزی جایگزین دلار شود و ایشان هم از این موضوع استقبال کردند».
نقش عربستان و امارات و تلگرام در التهاب ارزی
سیف درعین‌حال به تیترهای دیگری هم اشاره دارد؛ از نقش عربستان و امارات در التهابات ارزی گرفته تا نقش‌آفرینی تلگرام.
رئیس بانک مرکزی می‌گوید: «اقداماتی که در بین‌التعطیلین در اوایل فروردین رخ داد، یک عامل و علامت بسیار مشخص اثبات‌کننده این دیدگاه است، اصلا بازار در سنوات گذشته در تعطیلات تا 15 فروردین هیچ تحرکی نداشت، حوادثی که رخ داد متأسفانه در فضاهای تلگرامی و مجازی بوده و با اعلام قیمت‌ها التهاب ایجاد کرد».
به گفته او؛ «در این فضا نباید نرخ ارز این نوسانات را داشته باشد، ازاین‌رو جای پاهایی دیده میشود که حتی کشورهای اطراف ما از جمله امارات و عربستان نیز در نوسانات بی‌تقصیر نیستند. بازار دوبی هر روز علیه اقتصاد ما تلاش می‌کند».
سیف در ادامه از سیاست‌هایی می‌گوید که حالا دولت به دنبال اجرای آن است؛ «روند قیمت دلار در پنج سال گذشته چنین است و در سه‌ماهه سوم فشار تقاضا وجود دارد و به دلیل پایان سال میلادی و سه‌ماهه چهارم روند نزولی پیدا می‌کند. برای سه‌ماهه اول تلاش کردیم با تزریق منابع شرایط را متعادل کنیم، اما التهابات بین‌المللی و محدودیت‌ها در تأمین اسکناس مشکلاتی را به وجود آورده است».
تأمین ارز بیماران و دانشجویان از طریق بانک مرکزی
علی لاریجانی سؤال‌هایی را در صحن علنی مجلس مطرح می‌کند. یکی از این سؤال‌ها مباحث مربوط به ارز مورد نیاز دانشجویان و بیماران خاص - تأمین دارو- است.
سیف در پاسخ به سؤال علی لاریجانی مبنی‌بر چگونگی نرخ ارز مبادلهای می‌گوید: «نرخ مبادلهای چهار هزارو ۲۰۰ تومان است که با آن تمامی نیازهای منطقی کشور برطرف میشود. درخصوص اینکه برای بیماران و دانشجویان چه اقدامی صورت می‌گیرد نیز همه اینها از طریق بانک مرکزی انجام میشود».
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، بر لزوم ساماندهی صرافی‌ها تأکید می‌کند: «صرافی‌ها عوامل مبادلات ارزی هستند. درحال‌حاضر رتبه‌های صرافی‌ها، مأموریت‌ها و سطح معاملات و سامانه اطلاعاتی صرافی‌ها مشخص نیست که این وضعیت غیرقابل‌قبول است. در جلسه کمیسیون اقتصادی که سال گذشته با سیف و کرباسیان برگزار شد، به این موضوع انتقاد کردم که آقای کرباسیان و نهاوندیان گفتند با این تصمیم مخالفند».
20 میلیارد دلار در خانه و گاوصندوق
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین می‌گوید: بیش از ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی خارج از سیستم بانکی در خانه‌ها و گاوصندوق‌ها نگهداری میشود، اگر ۳۰ میلیارد دلار ارزی که به خارج کشور رفته و ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی که در خانه‌های مردم نگهداری میشود به سیستم بانکی کشور بازگردد، موجب تقویت منابع ارزی کشور میشود.
ارز مبادلهای باید تنها به کالاهای اساسی اختصاص یابد. بانک مرکزی باید اعلام کند که چه اقداماتی انجام داده است که نرخ کالاهای اساسی در دست مردم با همان نرخ ارز مبادلهای باشد؛ به‌عنوان‌مثال برنجی که با ارز مبادلهای وارد میشود، در خرده‌فروشی‌ها به نرخ ارز آزاد به مردم فروخته میشود. صرافی‌ها عوامل مبادلات ارزی هستند.
تحریمهای اردیبهشت
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه برخی افراد، مسائل تحریمی مانند پیش‌بینی برای افزایش تحریمهای آمریکا علیه ایران در اردیبهشت‌ماه سال جاری را عامل افزایش نرخ ارز می‌دانند، گفته: «فضای تحریم در طول سال‌های اخیر در کشور ما وجود داشته است، اما به دلیل تحریمهای پیاپی، ما کشوری هستیم که میزان آثار تحریم‌ها در سال‌های اخیر در اقتصاد به کمترین حد خود رسیده است».
او همچنین می‌افزاید: «به نظر می‌رسد اثرگذاری تحریم‌ها بر کشور ما در طول زمان به‌شدت کاهش یافته است. مشکل اصلی در بازار ارز عدم مدیریت صحیح بازار از سوی بانک مرکزی است. ناکارآمدی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز کاملا مشهود است»؛ نمونه بارز آن اقداماتی بود که سال گذشته بانک مرکزی انجام داد».
تکلیف حقوق کارگران چه میشود
شهروز برزگر، نماینده سلماس از دیگر نمایندگانی است که در صحن حرف‌هایی را مطرح می‌کند: «کنترل بازار ارز باید توسط بانک مرکزی صورت می‌گرفت، چطور از وضعیت بازار ارز بی‌خبر بودید؟ اگر قرار بود دلار به قیمت چهارهزارو ۲۰۰ برسد چرا تا به حال آن را انجام نداده‌اید؟ آقای رئیس‌جمهور آیا از تقاضای بازار خبر نداشتید؟ درخصوص ارز سه بحث مطرح است؛ واردات ارز، خرید مواد خام توسط تجار و پس‌انداز ارز که پیش‌بینی برای آن حدود ۱۸ میلیارد دلار بوده است. در این گرانی و افزایش ناچیز حقوق کارگران و کارشناسان چاره چیست؟».
ضرورت حمایت از ارز تک‌نرخی
هادی قوامی نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس همکارانش در بهارستان را به حمایت از تصمیم تک‌نرخی‌شدن ارز و دولت فرامی‌خواند «نرخ ارز مبادلاتی از ابتدای سال از سوی دولت چهارهزارو ۲۰۰ تومان تعریف شده. باید از این تصمیم دولت حمایت کنیم. با توجه به اینکه ۵۰ هزار میلیارد تومان داریم که ۵۰ درصد آن حدود ۱۷هزارو ۵۰۰ میلیارد دلار به بودجه تزریق می‌کند، باید این موضوع نیز اصلاح شود که مابه‌التفاوت نرخ ارز مشخص شود».
پیشنهاد علی لاریجانی در ادامه جلسه این است «اعضای کمیسیون برنامه و بودجه با آقای نوبخت جلسه‌ای داشته باشند و نرخ ارز مبادلهای در بودجه سال جاری را اصلاح کنند تا به تولیدکنندگان و واردکنندگان با توجه به نوسان نرخ ارز فشاری وارد نشود».
ارز رانتی به وجود نیاید
رئیس مجلس همچنین تأکید دارد که «یک‌سری از کالاها نیز با نرخ ارز چهارهزارو ۲۰۰ تومان وارد شده که باید این موضوع نیز بررسی شود که با افزایش نرخ ارز رانتی به وجود نیاید».
قوامی نیز در ادامه با اشاره به شعار سال مبنی بر «سال حمایت از کالای ایرانی» می‌گوید «اگر شرایط را برای تولیدکنندگان مناسب نكنيم، شفای درد ما دردناک‌تر از درد خواهد بود. اواخر سال گذشته نرخ سود سپرده از ۱۵ به ۲۰ درصد افزایش یافت و این تصمیم کار تولیدکنندگان را دشوارتر کرد. حال آنکه قرار بود گره از کار تولید بگشاییم. از دولت علائمی می‌آید که نرخ ارز افزایش یابد و برخی مسئولان دولتی به‌صورت غیرمستقیم اعلام می‌کنند از بالارفتن نرخ ارز رضایت دارند».
او با اشاره به اینکه سه نوع ارز مبادلهای داریم، توضیح می‌دهد که «برای واردات ۹۵ میلیارد دلار عرضه و ۵۵ میلیارد دلار تقاضا داریم و همچنین ۱۲ میلیارد دلار هم بازار قاچاق داریم».
پیشنهاد دیگر نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس این است که «برای بازار ارز نیز یک تقاضای احتیاطی داریم، مردم برای روز مبادا پول ذخیره می‌کنند که باید سیاست‌هایی ارائه و تضامینی داده شود که سپرده ارزی صورت گیرد که این نیازمند کار کارشناسی دقیق‌تر است».
در گوشه و کنار مجلس برخی نمایندگان در حال گفت‌وگو هستند.
بازار ارز کماکان در تلاطم است و با وجود اعلام نرخ چهارهزارو 200 تومانی، ثبات به بازار ارز بازنگشته است.
سایر اخبار این روزنامه
جلسه فراکسيون ولايي و اطلاعات سپاه
انگشت‌ها روی ماشه
مدیریت دو پاره در حل مسائل اساسی کشور
قصد دولت اداره پادگاني نيست
تنش دلاری در مجلس
نجفی و شورا باید مقاومت می‌کردند
پایان پرابهام شهردار اصلاح‌طلبان
«پایتخت» برای تلویزیون، سریالی مجانی و سودآور است
مرتضوي همچنان آزاد است
پايان چله‌نشيني خادم
پاسخ‌گویی به‌جای فرار به جلو
بدعت ارزی
دوباره اشتباه نکنيم
فضاي باز سياسي براي مقابله با خطرات
