«حمله نقطه‌اي»؛ چرا؟

آرمان: یک هفته پس از تهدیدات دونالد ترامپ مبنی بر حمله نظامی به سوریه به بهانه استفاده ارتش سوریه از سلاح شیمیایی در شهر دوما، سرانجام در بامداد روز شنبه ترامپ فرمان حمله به سوریه را صادر کرد. همزمان با فرمان حمله رئیس‌جمهور آمریکا به سوریه، «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه و «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس هم از آغاز عملیات نیروهای این کشور همراه با آمریکا خبر دادند تا آنجا که تا قبل از ظهر شنبه، دست کم ۳۵ فروند موشک کروز به اهدافی در استان‌های دمشق و حمص از جمله البرزه یکی از محلات دمشق، پایگاه هوایی مهم و راهبردی المزه، 13 موشک هم به سمت منطقه الکسوه، منطقه جبل القاسیون و فرودگاه الضمیر، مرکز تحقیقات جمرایا، مرکز تحقیقات علمی النویچه شلیک شده است که به‌نقل از دولت سوریه، پدافند هوایی ارتش این کشور بیش از 15 موشک را در اطراف دمشق رهگیری و منهدم کرد. همچنین جنگنده‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی نیز اقدام به شلیک به اهداف از پیش‌ تعیین ‌شده‌ای کرده‌اند که طبق آخرین برآوردها، مجموعا ۱۰۰ تا ۱۳۰ فروند موشک شلیک شده است. البته تاکنون هیچ ‌دستاورد عملیاتی و میدانی روشنی از این حملات دیده نشده است و به باور کارشناسان این حملات را باید بیشتر یک حرکت نمایشی از سوی ترامپ و دو کشور فرانسه و انگلیس برای حفظ وجهه بین‌المللی آمریکا دانست. براساس گزارش‌های دریافتی، در حملات صبح دیروز، در مجموع ۱۴۵ موشک به سمت مواضع نیروهای سوری شلیک شد که تعداد ۱۱۰ موشک از سوی جنگنده‌ها شلیک شده است که به‌نقل از روسیا الیوم، در اثر موشک‌هایی که آمریکا، انگلیس و فرانسه به انبار نظامی سوریه در غرب حمص شلیک کردند، شش تن از شهروندان غیرنظامی زخمی شدند. در نهایت ساعاتی پس از آغاز این حمله، پنتاگون وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که حملات به سوریه پایان یافته و فعلا برنامه‌ای برای حملات بیشتر وجود ندارد و هدف از این حملات ضربه زدن به توان ارتش سوریه بوده است. گفتنی است که کوبا، جنبش حماس و فتح و حزب ا... لبنان تجاوز نظامی آمریکا و متحدانش به خاک سوریه را به‌شدت محکوم کردند و برحسب انتظار کشورهای آلمان، بحرین، قطر از حملات نظامی آمریکا، فرانسه و انگلیس حمایت کردند. همچنین شایان ذکر است که نس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در واکنش به حمله آمریکا و هم‌پیمانانش به سوریه، از اقدامات صورت گرفته از سوی آمریکا، انگلیس و فرانسه علیه تاسیسات تسلیحات شیمیایی سوریه حمایت کرد.
تایید حملات
بر اساس این گزارش، اندکی پس از آغاز حملات نظامی آمریکا، فرانسه و انگلیس به سوریه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دستور حمله به سوریه را تایید کرد و گفت، حملات در پاسخ به «استفاده دولت سوریه از سلاح شیمیایی» انجام شده و انگلیس و فرانسه نیز در آن مشارکت دارند. ترامپ همچنین به روسیه هشدار داد که از حرکت در مسیر تاریک دست بردارد و افزود: روسیه از عمل به وعده‌های خود از جمله درباره سلاح‌های شیمیایی در سوریه سرباز زد. نخست‌وزیر انگلیس نیز حمله به سوریه را تایید کرده و مدعی شده است که این حملات به منظور کاهش توان نظامی سوریه آغاز شده است. ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس حمله به سوریه را قانونی و عادلانه خواند و گفت که به نیروهای مسلح این کشور اجازه داده حملاتی را علیه ارتش و دولت سوریه برای کاهش توان نظام سوریه در استفاده از سلاح شیمیایی انجام دهند. او گفت: هیچ‌ جایگزینی برای حملات نظامی نیافتیم. حملات محدود و علیه اهداف معین خواهد بود. ترزا می ‌در توجیه حمله نظامی به سوریه با متهم‌کردن دولت دمشق به استفاده از گاز کلر گفت: پزشکان شاهد استفاده از گاز کلر در دوما بودند و ما نسبت به استفاده نظام سوریه از گاز شیمیایی مطمئن هستیم. او مدعی شد: نظام سوریه سابقه استفاده از سلاح شیمیایی را در تاریخ خود دارد و ما برای ممانعت از استفاده از این نوع سلاح با دمشق مقابله می‌کنیم. نظام سوریه بعد از حادثه خان شیخون استفاده از سلاح شیمیایی را متوقف نکرد. ترزا می ‌با بیان اینکه روسیه موفق نشد مانع استفاده سوریه از گاز شیمیایی شود و مانع تلاش‌ها برای مجازات دمشق در شورای امنیت شد، گفت: این حملات برای تغییر نظام سوریه نیست بلکه برای مجازات آن است. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هم گفت که به نیروهای کشورش دستور داده تا با مشارکت آمریکا و انگلیس حملاتی را علیه سوریه ترتیب دهند. گفتنی است که به‌نقل از خبرگزاری رویترز، جرمی کوربین، رهبر حزب اپوزیسیون انگلیس موسوم به کارگر گفت: بمب‌ها ناجی جان انسان‌ها یا برقرار‌کننده صلح نیستند. این اقدام که مشروعیت داشتنش سوال برانگیز است، باعث بروز تنش‌های بیشتر می‌شود.
واکنش بشار اسد


دولت سوریه در واکنش به حملات نظامی آمریکا و متحدانش اعلام کرد که تجاوز سه‌ گانه آمریکا، انگلیس و فرانسه علیه این کشور نتوانسته به اهداف خود برسد و نباید در مورد آن بزرگنمایی کرد. بنابر اعلام مسئولان سوری، بسیاری از موشک‌های شلیک شده از سوی کشتی‌های نظامی و جنگنده‌های متجاوزان، توسط سامانه پدافند هوایی سوریه هدف قرار گرفته و نابود شده است. دولت سوریه با این حال اعلام کرد که برخی مراکز تحقیقاتی و پایگاه‌های نظامی این کشور هدف حملات موشکی متجاوزان قرار گرفته است.
هشدار ایران
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران حملات موشکی آمریکا و متحدانش به خاک سوریه را به‌شدت محکوم کرد و نسبت به آثار و تبعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن هشدار داد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که این تجاوز نقض آشکار قوانین و موازین بین‌المللی و نادیده گرفتن حق حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه است. جمهوری اسلامی ایران بر اساس موازین شرعی، قانونی و اخلاقی مخالف کاربرد سلاح‌های شیمیایی است و در عین حال بهانه تراشی برای تجاوز به کشوری مستقل را به‌شدت غیرقابل قبول و محکوم می‌داند. بی‌شک آمریکا و متحدانش، که بدون وجود هیچ‌گونه سند و مدرک اثبات شده‌ای و قبل از اعلام نظر نهایی سازمان منع و گسترش سلاح‌های شیمیایی علیه سوریه اقدام نظامی کرده‌اند و خود را در جایگاه قاضی و پلیس جهانی فرض کرده‌اند، مسئول تبعات و عواقب منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این ماجراجویی هستند و باید پاسخگوی پیامدهای آن باشند. شرایط زمانی اتهام زنی و اقدام نظامی آمریکا در هر دو مقطع تجاوز به سوریه به‌خوبی نشان می‌دهد که هر دو اقدام پس از شکست تروریست‌ها در حلب و اینک در غوطه شرقی صورت پذیرفته و این تجاوز آشکارا اقدامی برای جبران ناکامی و شکست تروریست‌ها و حمایت از آنهاست که بی‌تردید ملت مقاوم ۷ سوریه، همچون ۷ سال گذشته، توطئه‌هایی که با هدف تغییر معادلات میدانی به‌نفع تروریست‌ها صورت می‌گیرد، ناکام می‌گذارند. تجاوز نظامی اخیر آمریکا به سوریه در شرایطی است که این کشور چند روز قبل مانع حتی محکومیت رژیم صهیونیستی که طی هفته‌های اخیر هزاران تن از مردم مظلوم غزه را به خاک و خون کشید، شد تا بار دیگر سیاست جانبدارانه و استانداردهای دوگانه خود را بیش از پیش برای جامعه جهانی آشکار سازد. سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و کشورهای مستقل جهان باید این اقدام خودسرانه و یکجانبه علیه تمامیت ارضی و حاکمیت ملی یک کشور مستقل عضو سازمان ملل متحد را که در تعارض آشکار با موازین حقوقی و بین‌المللی به ویژه منشور این سازمان قرار دارد و بدون تردید منجر به تضعیف هرچه بیشتر بنیان‌های صلح و امنیت جهان و موجب بی‌ثباتی و ناآرامی‌های هر چه بیشتر در منطقه و نیز تقویت افراط گرایی و تروریسم خواهد شد، قویا محکوم کرده و به رسالت تاریخی خود در قبال اینگونه رفتارهای هرج و مرج گرایانه بین‌المللی، عمل نمایند.
تماس تلفنی روحانی با اسد
رئیس‌جمهور کشورمان اندکی پس از آغاز حملات نظامی به سوریه، طی تماس تلفنی با بشار اسد این حملات را محکوم کرد و حمایت ایران را از سوریه و مردمش اعلام کرد. بر این اساس، بشار اسد در تماسی تلفنی که از سوی رئیس‌جمهوری ایران دریافت کرد، به بیان مواضع خود درباره حمله امروز ائتلاف غرب علیه کشورش پرداخت. به‌نقل از سایت شبکه المیادین، بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه در تماس تلفنی حسن روحانی اظهار داشت، حمله به سوریه در نتیجه این است که غربی‌ها که حامی تروریسم هستند به خوبی دریافته‌اند که تسلط و اعتبار خود را از دست داده‌اند. اسد گفت: این اقدام خصمانه بعد از شکست تروریست‌ها در تحقق اهداف کشورهایی است خودشان را وارد جنگ سوریه کردند. رئیس‌جمهوری سوریه افزود: این تجاوز تنها اراده ملت و کشور سوریه را در جنگ علیه تروریسم در هر وجب از خاک کشور بیشتر می‌کند. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان نیز ضمن محکوم‌کردن این حمله به اسد و نیز اعلام حمایت ایران از مردم سوریه گفت: ما اطمینان داریم تجاوز امروز هرگز اراده ملت سوریه را در جنگش علیه تروریسم ضعیف نخواهد کرد. همچنین محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با همتای سوری خود در مورد آخرین تحولات این کشور و حمله اخیر آمریکا به سوریه رایزنی و گفت‌وگو کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی با ولید معلم وزیر خارجه سوریه، اقدام نظامی و یکجانبه علیه سوریه با هدف ادعای کاربرد سلاح شیمیایی پیش از آغازبه‌کار و گزارش بازرسان سازمان منع سلاح شیمیایی را نشانه بارزی از بهانه تراشی آمریکا و اخلال در روند صلح و کمک به تروریست‌ها خواند و آن‌ را محکوم کرد.
کمک پزشکی
علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در گفت‌وگوی تلویزیونی درباره تحولات سوریه اظهار کرد: آمریکایی‌ها سست‌تر از آن هستند بتوانند در شرق فرات بمانند. حتما در مقابل، این مقاومت پایدار رزم دیده و تجربه دارد و حتما آنها شکست خواهند خورد امکان ماندنشان نیست. آمریکایی‌ها به فکر افتاده‌اند که از طریق هوا یا موشک کاری انجام دهند اما تکلیف جنگ بر روی زمین معلوم می‌شود نه بر روی آسمان. از سویی، بنا بر گزارش وبدا، سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت ایران با ارسال پیام‌های جداگانه‌ای خطاب به دکتر یازجی - وزیر بهداشت سوریه و مسئول دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت، ضمن محکوم کردن حملات جنایتکارانه موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه، بر آمادگی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران برای ارسال کمک‌های پزشکی در صورت نیاز، تاکید کرد.
واکنش روسیه به حملات
وزارت خارجه روسیه لحظاتی پس از آغاز حملات به سوریه در واکنش به این حملات اظهار کرد که دمشق پایتخت سوریه درست زمانی هدف قرار گرفت که در حال حرکت به سوی آینده‌ای صلح‌آمیز بود و فرصت برای صلح فراهم شده بود. همچنین سفیر روسیه در آمریکا هم آمریکا، فرانسه و انگلیس را مسئول پیامدهای این حمله دانست و گفت تمامی تبعات آن متوجه این سه کشور خواهد بود. علاوه بر این، وزیر دفاع روسیه در واکنش به حمله نظامی آمریکا به سوریه اعلام کرد، حملات هوایی به سوریه هیچ‌ خسارت جانی نداشت و این کشور اوضاع در سوریه را بعد از وقوع حمله بررسی می‌‌کند. به‌نقل از شبکه اسکای نیوز عربی؛ سرگئی رودسکوی، رئیس اتاق عملیات در ستاد نیروهای مسلح روسیه تصریح کرد: فرودگاه‌های سوریه که هدف حمله قرار گرفتند آسیبی ندیده‌اند و به جز نیروهای حراست افراد دیگری در آنجا حضور نداشتند. این مقام نظامی روس گفت: تمام موشک‌هایی که فرودگاه‌های سوریه را هدف قرار دادند، ساقط شدند. رودسکوی افزود: روسیه سامانه‌های دفاع هوایی سوریه را پیشرفته کرده و این مدرن سازی آنها را به نحو بهتر ادامه خواهد داد. او تاکید کرد: مسکو موشک‌های سامانه‌های اس ۳۰۰ را به سوریه تحویل خواهد داد. ما باید بعد از حمله امروز و اتفاقی که افتاد مساله مجهز کردن سوریه به موشک‌های اس ۳۰۰ را بررسی کنیم. وزیر دفاع روسیه نشست فوق‌العاده شورای امنیت درباره سوریه را خواستار شد. وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد، جنگنده‌های آمریکایی از پایگاه اشغالی التنف برای حمله به سوریه استفاده کردند. براساس بیانیه وزارت دفاع روسیه، دو پایگاه حمیمیم و طرطوس در رهگیری حملات موشکی به سوریه مشارکت داشتند. براساس بیانیه وزارت دفاع روسیه، ۳۰ موشک به مواضعی در برزه و جرمانا شلیک شد که هفت مورد آنها ساقط شد.
ستقبال ترکیه از حملات به سوریه
وزارت خارجه ترکیه از حملات هوایی آمریکا به همراهی فرانسه و انگلیس علیه سوریه استقبال کرد. به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه دیلی صباح، وزارت خارجه ترکیه در بیانیه‌ای پس از حملات هوایی آمریکا با کمک نیروهای هوایی فرانسه و انگلیس علیه تاسیساتی در سوریه، این اقدام را ستود و آن را «عملی مناسب» دانست.
پایان حملات
ساعاتی پس از آغاز این حمله، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که حملات به سوریه پایان یافته و فعلا برنامه‌ای برای حملات بیشتر وجود ندارد. پنتاگون اعلام کرده که هنوز گزارشی از نتایج این حملات به دستش نرسیده است. جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا هدف از این حمله را ضربه زدن به توان ارتش سوریه دانست اما گفت حملات بیشتر در دستور کار نیست. با این حال رسانه‌های غربی از جمله سی‌ان‌ان به‌نقل از مسئولان غربی حملات امروز را بخش اول اقدام نظامی آمریکا و متحدانش اعلام کرده و می‌گویند حملات بیشتر نیز برنامه‌ریزی شده است.
واکنش به بیانیه ضدایرانی
مقارن حمله آمریکا با حمایت و همکاری انگلیس و فرانسه به سوریه، هشتمين نشست كميته وزارتى چهارجانبه عربى پنجشنبه گذشته، در حاشيه نشست‌هاى مقدماتى اجلاس سران اتحاديه عرب برگزار شد که وزیران خارجه اتحادیه عرب در بیانیه پایانی نشست ریاض به تکرار ادعاهای گذشته‌شان علیه ایران پرداختند. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با رد اتهامات مطرح شده در بیانیه کمیته چهارجانبه عربی نسبت به این که برخی کشورهای منطقه همچنان بر موضع دشمنی و استمرار حرکت باطل اصرار می‌ورزند و دشمن مشترک امت اسلامی را به فراموشی سپرده‌اند، ابراز تأسف کرد و این اتهامات را واهی، بی‌اساس و ناشی از توهم و توهین‌آمیز خواند. بهرام قاسمی تأکید کرد: تمام موارد مذکور در بیانیه کمیته چهارجانبه عربی که با حضور دبیرکل اتحادیه عرب برگزار شده است، دروغ، بی‌پایه و اساس و ادامه روندی است که متأسفانه منطقه را بیش از پیش از رسیدن به ثبات و آرامش دور می‌کند. وی در پایان ابراز امیدواری کرد، اجلاس سران اتحادیه عرب که قرار است طی چند روز آینده برگزار شود، بتواند در شناخت عوامل موثر و اصلی ثبات‌زا در منطقه، دور از معیارهای چندگانه به شناختی عمیق و دقیق از علل بحران‌های کنونی و با واقع‌بینی مبتنی بر تاریخ سیاسی منطقه در جهت همگرایی کشورهای عربی و اسلامی گام بردارد.