نگاه حقوقی به نحوه اجرای حکم مرتضوی

سعید مرتضوی دادستان سابق تهران در پرونده شکایت روح‌الامینی یکی از اولیای دم حادثه کهریزک، به اتهام معاونت در قتل به تحمل دو سال حبس محکوم شده، اما گفته می‌شود فعلا برای اجرای حکم او را نیافته‌اند. به پرونده آقای مرتضوی باید از دو منظر نگریست؛ نخست قانونمداری، قانونمندی و پیروی از قانون به وسیله خود آقای مرتضوی که به‌واسطه چندین سال حضور در دادگستری بیشترین نقش را داشته و به لحاظ عملکرد خاصی که به عنوان دادستان تهران داشت یکی از قضات شناخته شده است. حال همان محاکمی که آقای مرتضوی در آنها به صدور حکم می‌پرداخت وی را به زندان محکوم کرده‌اند. از این جهت حتی اگر آقای مرتضوی نحوه رسیدگی به اتهامات خود را قبول نمی‌داشت اما به قانون پایبند بود، باید از قانون تمکین می‌کرد. این رفتار وی نشان می‌دهد که مرتضوی چه در زمان حضور در مقام دادستان و چه اکنون که به زندان محکوم شده از قانون تبعیت نمی‌کند. دیدگاه دوم ناظر بر عملکرد دادگستری است. در این راستا سخنگوی قوه قضائیه اظهار کرده، حکم جلب آقای مرتضوی صادر شده، اما او را نیافته‌اند. جای تعجب دارد. اگر فردی متهم باشد و مورد تعقیب قرار گیرد علیه او قراری صادر می‌شود که یا باید با وثیقه آن قرار را تأمین کند یا به زندان برود. زمانی که قرار صادره برای مرتضوی 5 میلیارد تومان بود، او ملک همسر خود در غرب تهران را به عنوان وثیقه به دادگاه معرفی کرد. در آن زمان نوشتم، زمانی که قرار 60 میلیونی برای من صادر شد، آقای مرتضوی آن را نپذیرفت و به‌رغم موجود بودن سند، نگارنده را چندین روز در زندان نگه داشت. حال چگونه است که قرار 5 میلیاردی برای مرتضوی صادر می‌شود و او با قراردادن ملک همسرش به عنوان وثیقه، قرار را تامین می‌کند؟ پرسش اینجاست که مرتضوی این ملک را از کجا آورده است؟ اکنون راه حل ساده است، اگر او را نیافتند باید به کفیل و وثیقه‌گذارش که در مورد او همسرش می‌باشد، اخطار دهند و وی ظرف 20 روز مرتضوی را معرفی کند. اگر ظرف این20 روز محکوم معرفی نشد، وثیقه به نفع دولت مصادره می‌شود. در شرایطی که حکم صادر شده، وثیقه‌گذار نیز حاضر است و مکان مشخصی دارد، عدم اجرای حکم وی به هیچ عنوان توجیه‌پذیر نیست. حسام‌الدین آشنا که از هر نظر دارای جایگاه و سمتی است بی‌جهت مطلبی را بیان نمی‌کند که مثلا در این مورد خاص بگوید مراقب باشیم مرتضوی نه فرار کند و نه فراری داده شود. آقای آشنا حتما حامل اخباری است. طبق اظهارات وی اگر آقای مرتضوی تاکنون ممنوع‌الخروج نشده، اجرای احکامی که باید حکم را اجرا کند، باید او را ممنوع‌الخروج نماید تا وی نتواند از کشور خارج شود.
* حقوقدان