روزنامه ابتکار
1397/02/01
«ابتکار» ابعاد حقوقی و قضایی برخورد ماموران گشت ارشاد با یک دختر جوان را بررسی کرد
نعل وارونه ارشادپویان خوشحال
این اولین بار نیست که فیلمی در فضای مجازی منتشر می شود و در آن ماموران گشت ارشاد با مردم بخصوص دختران و زنان برخورد کلامی و فیزیکی می کنند؛ برخوردی که فراتر ازآنچه در حیطه اختیارات آنها به عنوان یک مامور است! در فیلمی که در روزهای گذشته در فضای مجازی منتشر شد و با واکنش های متفاوتی از سوی کاربران و همچنین هنرمندان و سیاستمداران همراه بود، ماموران گشت ارشاد برخوردی فیزیکی با چند دختر در پارک جمشیدیه انجام می‌دهند. اینکه محتویات این فیلم چه چیزی بود را با یک جستجوی ساده درفضای مجازی می توان دید و شنید اما سوال هایی را که باید در این باره مطرح کرد این است که به راستی وظیفه دقیق گشت های ارشاد چیست؟ آیا برخورد فیزیکی و توهین به افراد در وظایف آنها تعریف شده است؟ اگر فرد یا افراد به ماموران توهین کنند، قانونگذار چه می گوید؟ این سوالات و بسیاری دیگر این روزها در ذهن بسیاری از مردم شکل گرفته است. این در حالی است که جنبه های دیگری نیز در این ماجرا دیده می شود؛ مواردی همچون تاثیر منفی انتشار فیلم های برخورد ماموران با مردم در میان رسانه های خارجی! که البته به این معنی نیست که نباید این فیلم ها منتشر شود و شاید باید به دنبال اصلاح چنین برخورد هایی از جانب مسئولان بالادستی بود.
خطا را جبران کنید
مهناز افشار، هنرپیشه توانمند کشورمان که این روزها سریالی از او با موضوع حمایت از حقوق زنان در حال انتشار است در واکنش به برخورد ماموران گشت ارشاد با انتشار همان فیلم می نویسد: «کابوس شما را نه تاریخ فراموش خواهد کرد، نه ما!»
معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری که شاید به دلیل سمت دیگر او که معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری ایران است، بسیاری منتظر واکنش او بودند نیز درصفحه توییتر خود نوشت: «فیلمی در فضای مجازی از برخورد در موضوع حجاب منتشر شده که به گشت ارشاد منتسب می شود. این رفتار چه توجیهی دارد؟ دایره عمل یک مامور حتی در صورت اهانت به وی، تا کجاست؟ به شدت این برخورد را محکوم و پیگیری می کنم. این رفتارهای خشن و غیر دینی درشان هیچ انسانی نیست.»
حجت الاسلام علم الهدی، امام جمعه مشهد نیز در این باره گفت: «پلیسی در اجرای برنامه پلیسی خود خطا کرده و باید به آن رسیدگی شود، حال یک‌باره همه دستگاه‌های کشور راه می‌افتند تا بعد از این کسی با بی‌حجاب برخورد نکند. یعنی چه؟ ندا بر ضد قرآن و ندا بر ضد فریضه بر امر به معروف و نهی از منکر آن هم در مجلس؟ وزیر و وکیل راه می‌افتند و دستگاه‌ها و مسئولان هم همین‌طور که به خانم بی‌حجاب اهانت شده و پلیسی در برخورد اشتباه کرده است. خب خطا را جبران کنید. نیروی انتظامی با خطای یک مامور و یک پلیس در یک مسئله منکر شرعی باید زیر‌سئوال برود؟»
شهیندخت مولاوردی نیز به عنوان دستیار رئیس جمهوری در این باره نوشت: «برخورد نیروی انتظامی با یکی از دختران معترض به قانون حجاب را از وزارت کشور پیگیری کردم. ضرورت دارد ضابطین قضایی و ماموران پلیس آموزش های لازم را دیده باشند.»
این در حالی است که در تاریخ 27 تیرماه سال گذشته مولاوردی با اشاره به اینکه قانون گسترش حجاب وعفاف نیاز به بازنگری جدی دارد و قانون کامل و به روزی نیست، گفته بود: «اگر تا به حال از گشت ارشاد نتیجه گرفتیم می‌توانیم این روند را ادامه دهیم. این در حالیست که معتقدم این روش نتیجه نداده و اگر موثر بود امروز شاهد چنین وضعیتی نبودیم.»
گفتنی است به دنبال انتشار این فیلم وزیرکشوردستور بررسی جامع و ارائه گزارش آن را تا امروز(شنبه) صادرکرد.به گزارش مهر، لازم به توضیح است فیلمی در رسانه‌ها منتشر شد که در آن دختر خانمی در مقابل تذکر مامور نیروی انتظامی به رعایت قانون اقدام به فحاشی کرد، اما با برخورد غیر سازمانی مامور نیروی انتظامی (گشت ارشاد) مواجه شد.
هرگونه لطمه به حقوق جسمی
و حیثیتی افراد مورد طرد قانونگذار است
شاید سوالی که باید درابتدا از خود بپرسیم را معصومه ابتکار در پیام خود عنوان کرده است؛ « دایره عمل یک مامور حتی در صورت اهانت به وی، تا کجاست؟ »
در پاسخ به این سوال در لابلای قوانین مربوط به وظایف ماموران در برخورد با افرادی که قانون را نقض می کنند به ماده های قانونی رسیدیم که یک کارشناس مسائل حقوقی و قضایی آن را توضیح می دهد.
پیام حقیقی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی روزنامه «ابتکار» با اشاره به این موضوع که تعیین محدوده اعمال قانونی ماموران نیروی انتظامی در قانون اساسی و همچنین قانون امر به معروف و نهی از منکر مصوب 1394 مربوط است، میگوید: «از دیدگاه قانون اساسی توجه به حمایت از تمامیت جسمانی و حیثیتی افراد از جمله حقوق مربوط به شخصیت افراد محسوب می شود و توسط قانونگذار مورد حمایت موکد قرار گرفته است. مطابق اصل ۲۲ قانون اساسی حیثیت و جان و مال افراد جز در موارد مصرحه قانونی از تعرض مصون است. همچنانکه در اصل ۳۹ این قانون نیز هتک حرمت و حیثیت کسی که به موجب قانون دستگیر یا تبعید شده باشد در هر صورت ممنوع است که به همین مضمون در قسمت اخیر ماده ۱۳ و ۱۴ منشور حقوق شهروندی پرداخته شده است. در نتیجه با توجه به قانون اساسی هرگونه لطمه به حقوق جسمی و حیثیتی افراد مورد طرد قانونگذار بوده و در موارد استثنایی نیازمند اجازه قانونگذار است.»
به گفته این کارشناس حقوقی در مورد خاصی که در فیلم برخورد ماموران گشت ارشاد با دختر جوان دیده شد، بایستی به محدوده اختیارات نیروی انتظامی در انجام وظایف قانونی پرداخت. وی ادامه می دهد: «درتبیین این مهم توجه به قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر و ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ماده ۵ قانون حمایت از آمران می بینیم که در اجرای امر به معروف و نهی از منکر نمی توان متعرض حیثیت، جان و حقوق اشخاص شد مگر در موارد تجویز قانون. در ماده ۶ همین قانون نیز هرگونه ضرب و جرح توسط اشخاص به بهانه امر به معروف و نهی از منکر به طور مطلق مستوجب مجازات دانسته شده است. حال باید پرسید رفتار مامور گشت ارشاد با دختر نوجوان به کدام متن قانونی منتسب است؟»
رفتار مامور گشت ارشاد از نظر قانونی جرم بود؟
حقیقی با اشاره به این موضوع که تنها عملی جرم محسوب می شود که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد می افزاید: «از لحاظ حقوقی چنانچه توهین دختر به مامور را طبق ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی در قالب جرم توهین به کارمندان دولتی قابل مجازات بدانیم در محکمه جزایی قابل پیگیری است اما رفتار ناشایست مامور گشت نه تنها به حکم اخلاق و عقل زشت و ناپسند است بلکه بر طبق قانون آمران به معروف و ماده واحده یاد شده از لحاظ جزایی قابل تعقیب بوده و فاقد هر گونه مجوز قانونی
است.»
وی می افزاید: «همچنین در طرف مقابل مامور گشت ارشاد در صورت اطلاع از ضوابط و مقررات شغلی خود و این اصل بنیادین حقوقی، علاوه بر عدم ارتکاب چنین عملی ناپسند، می توانست موجبات تعامل انسان دوستانه و از همه مهمتر قانون مدارانه را بین نیروی انتظامی به عنوان نهاد نظامی امنیتی و افراد در سطح جامعه فراهم کند. همین عدم آگاهی نسبت به ضوابط و قوانین مرتبط چنانکه در فیلم نیز قابل مشاهده است در علت یابی وقوع چنین حادثه تاسف باری موثر می افتد چنان که نخست مامور زن با عدم اطلاع از ضوابط شغلی و اصول حقوقی یاد شده ابتدا با پرخاشگری و برخورد نامناسب زمینه ساز توهین دختر جوان به خود می شود در حالی که نیاز به این همه شدت و حدت در رفتار و در راستای اجرای قانون نه تنها احساس نمیشود، بلکه خلاف مر قانون نیز است.»
این کارشناس حقوقی در پایان می گوید: «چنانکه از بعد منفی رفتار مامور گشت ارشاد مضاف بر خلاف قانون بودن به تحمیل فشار روانی مضاعف بر سطوح مختلف جامعه و مخدوش کردن چهره نیروی انتظامی در انظارعمومی و تضعیف جایگاه زن در جامعه می انجامد.»
آیا باید روزانه منتظر چنین برخوردهایی بود؟
گفتنی است بازرسی پلیس تهران بلافاصله پس از انتشار فیلم درگیری با دختر جوان در پارک جمشیدیه، مامور متخلف را شناسایی و احضار کرده و دفاعیات او را اخذ کرده است. به نظر می رسد روز جمعه گزارش پلیس تهران نهایی شده و پس از ارسال به دفتر فرمانده نیروی انتظامی، از طریق وی در اختیار وزیر کشور قرار گرفت. حال باید دید وزارت کشور و نیروی انتظامی چه گزارشی در این باره به مردم منتظر خواهند داد.
این روزها تنها برخورد با چند دختر توسط گشت ارشاد نبوده که توجه رسانه ها را به خود جلب کرده بلکه انتشار یک فیلم دیگر از سیلی زدن یک مامور راهنمایی و رانندگی به یکی از اتباع خارجی نیز منجر به تعلیق در آمدن آن مامور شد. تمرکز رسانه‌ها و مردم را به این موضوع که حیطه اختیارات ماموران نیروی انتظامی تا کجاست؟ و آیا این افراد نسبت به وظایف خود توجیه هستند؟ معطوف کرده است. آیا باید روزانه منتظر چنین برخورد هایی بود؟
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا عارف:
دانشگاه‌ها درباره شعارهای سال پیشتاز باشند
مقامات واشنگتن و سئول بر علاقه کره‌شمالی به خلع سلاح اتمی تاکید کردند
دورنمای یک آشتی هسته‌ای
براساس آمار جدید فروش خودروهای برقی چین رتبه اول در جهان قرار گرفته است
جاده های آینده زیر پای برقی‌ها
محمدعلی وکیلی
راه عبور از بحران گفتمانی
«ابتکار» ابعاد حقوقی و قضایی برخورد ماموران گشت ارشاد با یک دختر جوان را بررسی کرد
«ابتکار» ماهیت جریان اصلاحات را بررسی می‌کند
هویت اصلاح طلبی و بی هویتان اصلاح طلب
اولین جشنواره موسیقی آنلاین برگزار میشود
داوری موسیقی روی صفحه صفر و یک
«ابتکار» از شکل نوین بنگاه داری دولتی‌ها و بانک‌ها گزارش می‌دهد
ردپای گِل آلود در دنیای استارتاپ‌ها
ضرب الاجل بانک مرکزی برای عدم نگهداری ارز در خانه ها به پایان رسید
دارندگان ارز بخوانند
ظریف در واکنش به خروج احتمالی آمریکا از برجام:
اقدام ایران برای آمریکایی‌ها بسیار ناخوشایند خواهد بود
عبدالله ناصری:
در انتخاب شهردار تهران نمی‌توان به کانون‌های قدرت بی‌توجه بود
محمدرضا عارف:
دانشگاه‌ها درباره شعارهای سال پیشتاز باشند
ما همگان محرمیم، آنچه بدیدى بگو!
