روزنامه ابتکار

«ابتکار» ماهیت جریان اصلاحات را بررسی می‌کند هویت اصلا‌ح طلبی و بی هویتان اصلاح طلب

زهره احدی
مدتی است که انتقادات بسیاری را نسبت به جریان اصلاحات مطرح می‌کنند. در حقیقت، انتقاد به این طیف سیاسی از سال گذشته و با اعتراضات مردم در دی ماه 96 به صورتی فراگیر آغاز شد و حتی مردم با شعارهای مختلف اعلام کردند که دیگر نه اصلاحات و نه اصولگرایی را می خواهند. با این اوصاف، طیف وفادار به جریان اصلاحات پس از این اتفاق به انتقاد از رویکردی که این گفتمان سیاسی در سال‌های اخیر داشته است، روی آورده‌اند و تداوم رویکرد «خودانتقادگری» مسئله‌ نقشی که اصلاحات در روی کار آمدن جریان احمدی‌نژاد داشت را هم مجددا در مرکز توجهات قرار داد. در همین راستا، حسین مرعشی سخنگو و رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی ایران هم با اشاره به اشتباهات جریان اصلاحات این جریان را علت روی کار آمدن جریان‌های بی‌هویت بعدی دانست. این در حالی است که به زعم برخی هویت و گفتمان اصلی جریان اصلاحات محل ابهام و بررسی است و باید پرسید که اصلاح‌طلبان چه ویژگی دارند که با معیار قرار دادن آن جریان اصلاحات جریانی هویت‌دار و در مقابل سایرین بی‌هویت می‌شوند؟
  چندی پیش، حسین مرعشی سخنگو و رئیس کمیته سیاسی حزب کارگزاران سازندگی ایران در گفت وگویی عنوان کرد: «ما اصلاح‌طلبان برای موفق شدن نیازمند پذیرش اشتباهات خویش هستیم. ما باید بابت کارهایی که کردیم و کشور را در اختیار جریانات بی هویت قرار داد، عذرخواهی کنیم. ما دچار غرور و تمامیت خواهی شدیم. فقط شورای نگهبان نباید عذرخواهی کند. ما بدون رقیب نیرومند رشد نمی‌کنیم.» وی تصریح کرد: «یک مرتبه کشور در مسیر خوبی قرار گرفت. در انتخابات مجلس ششم همه کرسی ها توسط اصلاح طلبان فتح شد. ما نیز اشتباه کرده‌ایم. نتیجه این شد که ما و اصولگرایان باختیم و کشور در اختیار انسان های بی‌هویت افتاد. در همان دوره فقط 700 میلیارد دلار منابع کشور هدر رفت. این بزرگترین فرصت صنعتی شدن ایران بود که سوخت. هم ما و هم رقبای ما اشتباه کردند. کشور و مردم و نظام ضرر کردند. این نارضایتی ناشی از همین مسئله است.»
گفتنی است، پس از اینکه امید مردم نسبت به وفاداری حسن روحانی رئیس دولت دوازدهم نسبت به وعده‌های انتخاباتی کاهش یافت، به تبع آن اصلا‌ح‌طلبان هم به دلیل اینکه حامیان اصلی این چهره سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری بودند، از عوارض ناشی از این تغییر رویکرد و نگرش مردم بی نصیب نماندند. در چنین شرایطی است که این جریان سیاسی هم به خود انتقادگری روی آورد. از طرف دیگر، مدتی است که در رابطه با هویت و هدف غائی جریان اصلاحات نیز شباهتی وجود داشته و دارد. در چنین شرایطی فردی مانند حسین مرعشی که در زمره اصلاح‌طلبان قرار دارد اظهاراتی در خصوص روی کار آمدن جریان‌های بی‌هویت پس از دوره اصلاحات را مطرح می‌کنند. در چنین شرایطی، در قدم نخست باید از این گروه پرسید که بر اساس چه متر و معیاری است که جریان اصلاحات دارای هویت است که می‌تواند سایرین را بی‌هویت خطاب کنند؟ بی عبارت دیگر چگونه می‌توان جریان‌های بی‌هویت را از هویت‌داران تفکیک کرد؟ در همین راستا، علی صوفی در گفت‌وگو با «ابتکار» در رابطه با اشتباهاتی که جریان اصلاحات مرتکب شده است، اظهار کرد: «به هر حال چنین سخنی یک نظر کلی است و ما باید بالاخره به اشتباهات خود اعتراف کنیم. برخی مشکلات برای نسل انقلاب پیش آمد. ابتدا نسل انقلاب درگیر انقلاب شد و بعد از اینکه در انقلاب هم پیروز شد، درگیر مشکلات داخلی و به ویژه جنگ شد و عمده اینها حضور فیزیکی نسل انقلاب را می‌طلبید. بنابراین نتوانستند کار فرهنگی کنند یا نتوانستند یک محصول فرهنگی را برای نسل‌های بعد از خود ارائه دهند تا از نظر فرهنگی بسترهای لازم برای حیات خود را فراهم کنند.» وی تصریح کرد: «پیش از انقلاب اوضاع به گونه دیگری بود. نسل قبل از انقلاب کارهای فرهنگی بسیاری صورت دادند و اشخاصی مانند دکتر شریعتی، دکتر بازرگان و ... از جمله اشخاصی بودند که پس از سال 32 تلاش کردند که در زمینه فرهنگ فعالیت داشته باشند و نسل پس از خود را برای یک خیزش بزرگ آماده کنند که موفق عمل کردند و نسل پس از خود را آرمان‌خواه بار آوردند که در نهایت منجر به پیروزی انقلاب شد.» این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به خلاءها و شکاف‌های بین نسلی عنوان کرد: «از این نظر نمی‌توان تمام اشتباهات را مرتبط با اصلاحات دانست. پاره‌ای از اشتباهات ضعف در مدیریت است که صرفا محدود به جریان اصلاحات نیست. اگر منظور این است که چنین انتقادی وارد است همه جریانات که از نسل انقلاب بوده‌اند، فارغ از گرایشات سیاسی نتوانستند سیستمی را طراحی کنند که خود به خود پیش برود.»


تفکیک جریان‌های سیاسی
همانطور که در سطور بالا اشاره شد، درگذشته هم بسیاری دولت اصلاحات و این جریان را یکی از عوامل و زمینه‌ساز ظهور احمدی نژاد در سیاست کشور می‌دانند. صوفی هم با اشاره به صحبت‌های مرعشی مطرح کرد: «بدون شک این گفتار به معنای این است که احمدی نژاد همان جریان بی هویت است.» وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان جریان‌های بی‌هویت را از هویت‌‌دارها تفکیک کرد، گفت: «برای پاسخ به این سوال باید به ریشه جریانات سیاسی اشاره داشته باشیم. پیش از انقلاب جریان‌هایی که ما داشتیم، با عنوان‌های چپ و راست شناخته می‌شدند. این گفتمان غالب گذشته بود و پس از انقلاب هم جریان‌هایی با همین محتوا به وجود آمد. بنابراین جریان های اصلولگرا و اصلاح‌طلب جریان‌های با هویت محسوب می‌شوند.» وی تصریح کرد: «مسئله اینجاست که هویت اصلی به انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. این احزاب ریشه‌دار هستند و ریشه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به پیش از انقلاب بازمی‌گردد که مارکسیسم- کمونیسم‌ها و مذهبیون بودند. این هویت‌ها در غالب اصلاح‌طلب و اصولگرا به حیات خود ادامه داد. این نسل باید از هویت خود دفاع
کند.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب برای توضیح بیشتر شرایط به وجود آمده اظهار کرد: «دورانی که دولت اصلاحات بر سر کارآمد دوران اصلاحات شناخته می‌شود که پس این دوران است که آنچه برسر کار آمد، از نظر گفتمان غالب شبیه هیچ کدام از اینها نبود.» وی تصریح کرد: «همانطور که اشاره شد گذشتگان ما برای تداوم حیات میراث خود برنامه ریزی کردند اما جریان جدید سوای تمام جریان‌ها بود، این از نظر برخی بی‌هویتی است. با این حساب جریانی که احمدی نژاد با آن بر سر کار آمد، فاقد ارزش بود.»
صوفی در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به اتفاقاتی که در دی‌ماه 96 رخ داد به بررسی شرایط و موقعیت کنونی جریان اصلاحات پرداخت. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: «در همین ایام بود که مردم گفتند که دیگر نه اصولگرا را می‌خواهند و نه اصلاح‌طلب . به هرحال این نظر بخشی از مردم بود که مطرح شد؛ باید به آن احترام گذاشت اما از نظر اثباتی هم آن را باید بررسی کرد که آیا در صورت نفی این جریان‌ها گفت‌وگوی جدید را هم مطرح کرده‌اند که ما بیاییم و بگوییم که این گفتمان جدید چیست؟» وی خاطرنشان کرد: «تا زمانی که گفتمان جدیدی نداشته باشیم امکان ایجاد جریان جدیدی هم به تبع آن وجود ندارد.» صوفی درباره اهمیت هویت در جریان‌های سیاسی اظهار کرد: «حاکمیت اصولی برای خود دارد و طبعا از آنچه که امنیت ملی را به خطر بیندازد، جلوگیری می‌کنند. به هر حال حاکمیت هم باید مصالح کشور را مدنظر قرار دهد.» این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پایان خاطرنشان کرد: «اصل جریان‌های هویت دار باید در راستای انقلاب باشد و جریان اصلاحات هم جریانی است که در همین چارچوب جای دارد و صرفا به دنبال قانون اساسی و آرمان‌های انقلاب است.»
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند) کابینه تناقض‌ها و کلاهی که سرشان گذاشتند (یادداشت روز) (کيهان) شهردار نیویورک: صد‌ها دانشجو را دستگیر کردیم تا این فتنه خارجی را بخوابانیم! (جوان)ماجرای تیراندازی، دکتر قلابی را رسوا کرد (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا عارف: دانشگاه‌ها درباره شعارهای سال پیشتاز باشند مقامات واشنگتن و سئول بر علاقه کره‌شمالی به خلع سلاح اتمی تاکید کردند دورنمای یک آشتی هسته‌ای براساس آمار جدید فروش خودروهای برقی چین رتبه اول در جهان قرار گرفته است جاده های آینده زیر پای برقی‌ها محمدعلی وکیلی راه عبور از بحران گفتمانی «ابتکار» ابعاد حقوقی و قضایی برخورد ماموران گشت ارشاد با یک دختر جوان را بررسی کرد «ابتکار» ماهیت جریان اصلاحات را بررسی می‌کند هویت اصلا‌ح طلبی و بی هویتان اصلاح طلب اولین جشنواره موسیقی آنلاین برگزار می‌شود داوری موسیقی روی صفحه صفر و یک «ابتکار» از شکل نوین بنگاه داری دولتی‌ها و بانک‌ها گزارش می‌دهد ردپای گِل آلود در دنیای استارتاپ‌ها ضرب الاجل بانک مرکزی برای عدم نگهداری ارز در خانه ها به پایان رسید دارندگان ارز بخوانند ظریف در واکنش به خروج احتمالی آمریکا از برجام: اقدام ایران برای آمریکایی‌ها بسیار ناخوشایند خواهد بود عبدالله ناصری: در انتخاب شهردار تهران نمی‌توان به کانون‌های قدرت بی‌توجه بود محمدرضا عارف: دانشگاه‌ها درباره شعارهای سال پیشتاز باشند ما همگان محرمیم، آنچه بدیدى بگو!