احسان اقبال‌سعید تلگرام مزار شریف نیست!

در روزهایی که برخی‌ها برای دادن اخبار نگران‌کننده و سوهان زدن اعصاب بخش‌های بزرگی از ملت از روی سهو یا قصد، مسابقه گذاشته‌اند، اظهارات علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و معاون اسبق وزارت امور خارجه، گوی سبقت را از همه ربود. جناب بروجردی آهنگ رسمی مسدود شدن تلگرام را کوک کرد و در اظهاراتی حق‌به‌جانب گفت:«به دلیل تهدید امنیتی تلگرام، کشورها آن را فیلتر کردند و از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی و ملی خود استفاده می‌کنند. ما هم به عنوان کشور شاخص طبیعتا باید در این جهت فعال باشیم.»
متاسفانه کلماتی چون برخورد کردن، مسدود کردن و پلمپ کردن به بخشی از ادبیات نهادینه گروهی در کشور بدل شده است که برخلاف تمام ژست‌های مهرورزی و اعتقاد به خرد جمعی، در مواقعی به‌عنوان مظاهر قاطعیت در صحنه سیاسی مطرح می‌شوند. سخنان جناب بروجردی هم ذیل همین کردار سیاسی تعریف می‌شود.
تلگرام به درست یا غلط جزئی از حیات سیاسی، اجتماعی و البته اقتصادی جامعه ایرانی در پنج سال اخیر است. چه اینکه مخاطبان ایرانی دریافت اخبار روز و البته سرگرمی و ملاقات‌ها و پیام‌های خانوادگی را به تلگرام منتقل کرده‌اند و حتی فعالیت‌های اقتصادی در این پیام‌رسان جریان دارد.
یقینا تلگرام بی‌نقص نیست و مثل هر ابزار دیگری برخی پلشتی‌ها و سوءکارکردها جزء لاینفک آن است. سوال این است که آیا جناب بروجردی و دوستانش به دلیل تصادفات و تلفات و عوارض وآسیب‌های مستقیم و غیرمستقیم آن، تولید خودرو در کشور را متوقف می‌کنند؟ اگر تلگرام ابزار جاسوسی و فعالیت‌های ضد امنیتی است چرا از ابتدا اجازه ورود به آن داده شده است؟ چرا تاوان اهمال امنیتی عده‌ای(البته در صورت وجود تهدید واقعی و بزرگنمایی نشده امنیتی) را باید مردمانی بپردازند که از یک برنامه قانونی به سرگرمی و شغل و.. رسیده‌اند؟


یقینا اگر تلگرام مسدود شود کاربران بسیاری با فیلترشکن از آن استفاده خواهند کرد، همانگونه که در جریان اعتراضات دیماه سال گذشته و فیلتر شدن موقت این پیام‌رسان، چنین شد. با این حساب، در صورت فیلتر تلگرام، این تنها خبرگزاری‌ها و منابع رسمی کشور هستند که امکان حضور در این رسانه پرمخاطب را از دست خواهند داد و نه مردم. چه اینکه بسیاری از این رسانه‌های رسمی دوستان و مروجان خود آقای بروجردی و همفکرانشان هستند و در روزگاری که یک کانال تلگرام تا بالای یک میلیون عضو دارد، تنها این رسانه‌ها هستند که به حاشیه رانده خواهند شد.
البته از آنجا که در ایران رسمی عجیب است(عجیب‌تر از اینکه در شرایط فیلتر بودن فیسبوک و توئیتر در ایران عموم مقامات ارشد کاربر فعال آن هستند!؟) احتمالا رسانه‌های مدافع فیلترینگ تلگرام به صورت چریکی همچنان حضور خود را در تلگرام حفظ خواهند کرد یا حتی پس از ترک آن، پس از مدتی به تلگرام باز خواهند گشت.
بحث انتقال به پیام‌رسان داخلی از هم اکنون شکست خورده به‌نظر می‌رسد،چرا که مخاطب خواهد پرسید اگر در تلگرام، اطلاعات کاربران در معرض دستبرد پاول دورف است، در نسخه وطنی اوضاع چگونه است؟ چندی پیش سیدمیثم سیدصالحی، مدیر عامل پیام‌رسان سروش با اشاره به فتوای اخیر مقام معظم رهبری مبنی برحرام بودن تعرض به حریم خصوصی درپیام‌رسان‌های داخلی گفته بود: «بعد از فرمایش ایشان دیگر با خیال راحت به هیچ یک از درخواست‌های امنیتی پاسخ نداده‌ایم اما پیش از این درخواست‌هایی آمده بود که پاسخ داده نشده و به دلیل پاسخ ندادن نیز تحت فشار بودیم.»
چنین بیانی به آن معناست که در ابتدای کار و زمانی که این پیام‌رسان تعداد عضو قابل اعتنایی ندارد و هنوز به قول معروف «نه به دار است و نه به بار»، «درخواست‌های امنیتی» به مدیران این پیام‌رسان ارسال شده است.
آقای بروجردی احتمالا اکنون در نقش دانای کل فرورفته است و می‌خواهد با تکیه بر اشراف‌های ادعاییِ خود، نسخه مسدود کردن تلگرام را بپیچد و احتمالا چند سال دیگرکه موضوع به سرنوشت ممنوعیت ویدئو و کاست و ماهواره منجر شد، یا خود را به فراموشی بزند یا یک سوژه سیاسی در کارنامه‌اش برای همیشه درج شود.
بروجردی البته در کارنامه خدمت خود در وزارت خارجه از این سوژه‌ها – البته دردناکش – داشته است. به گفته همسر شهید محمود صارمی، خبرنگاری که در کنسولگری ایران در مزار شریف به وسیله طالبان به شهادت رسید، تمام کشورها با اخطارهای قبلی کارکنان و دیپلمات‌های خود را از مزار شریف و افغانستان خارج کرده بودند، اما در آن روزگار که وی معاون وزیر امور خارجه بود، تشخیص داد که خبر خاصی در مزار شریف نیست و دیپلمات‌ها به محل کارشان در افغانستان بازگردند! همسر شهید صارمی گفته بود: «همه دولت‌ها به اتباع خود گفته بودند به کشورشان برگردند اما به محمود دستور دادند به افغانستان جنگ‌زده برگردد. آقای بروجردی به او گفت باید به افغانستان برگردد و بعدها خودش با هواپیمایی که محمود با آن به مزارشریف رفته بود، به ایران بازگشت.» بهتر است جناب بروجردی اندکی مآل‌اندیشانه به مصاف تلگرام برود و از یاد نبرد که در سال 97، تلگرام ولو فیلتر شده برای پاسخگویی به اظهارات ایشان – و البته گفتن از راه‌حل‌های پیشین او – حاضر و آمده است و سال 77(سال شهادت محمود صارمی در افغانستان) نیست که جامعه مدنی چنین قدرتی در اختیار نداشت. بهتر است جناب بروجردی در مورد حوزه‌هایی که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد چنین راحت و از موضع بالا حکم نکند و بداند دوره «چنین صلاح است و تمام» با حضور تلگرام مدت مدیدی است به پایان رسیده است.