روزنامه ابتکار
1397/02/22
«ابتکار» وضعیت قرارداهای شرکت های اروپایی با ایران پس از خروج آمریکا از برجام را بررسی می کند
چوب آمریکا لای چرخ هواپیماها و خودروهای اروپاییسمیرا ابراهیمی
برجام، تفاهم نامه‌ای که این سال ها مردم ایران را با نبودن خود، از آینده ناامید می‌کند و یا با بودن، به آینده امیدوار می‌سازد، شب سه شنبه، 18 اردیبهشت ماه، مقارن با 8 ماه مه 2018 توسط ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا لغو شد و عملا اعلام شد که آمریکا قصد خروج از آن را دارد. هرچند این موضوع مجددا موجی از ناامیدی نسبی را به اقتصاد ایران بازگرداند، اما تاثیرات منفی دیگری نیز در اقتصاد کشورها و شرکت های بین‌المللی بر جای گذاشت. از 8 ماه مه سهام شرکتهای ایرباس، پژو سیتروئن، رنو و حتی توتال با ریزش قیمت مواجه شد که البته این ریزش در برخی از این شرکت‌ها بیشتر بود و حساسیت آن برای برخی دیگر نظیر توتال کمتر بود. دلیل آن هم این است که شرکت‌هایی نظیر پژو سیتروئن و رنو به عنوان شریک تجاری با خودروسازان داخلی، پس از برجام به ایران آمدند که مبلغ قرار داد هر یک به ترتیب 940 و 350 میلیارد دلار است. همچنین هواپیمایی ایرباس فرانسه نیز برای تحویل بیش از 100 فروند هواپیمای ایرباس با ایران قرارداد بسته است که البته تحویل دادن یا ندادن آن در این روزها، بیش از سایر قراردادهای پس از برجامی با حاشیه مواجه شده‌است، زیرا پس از تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از برجام، استیو منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: آمریکا مجوز فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس را لغو می‌کند.
به گفته آدام اسمیت، از مقامات اسبق واحد اجرای تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا که اکنون به‌عنوان وکیل در شرکت چندملیتی مشاوره حقوقی گیبسون دان فعالیت می‌کند، از این پس هر شرکت اروپایی که در آمریکا صاحب شرکتهای فرعی باشد، در صورت فعالیت در ایران، به نقض قوانین آمریکا متهم خواهد شد. شرکت‌هایی که در آمریکا فعال نیستند نیز با محدودیتی تحت عنوان «با آمریکا یا علیه آمریکا» مواجه خواهند شد؛ یعنی دولت آمریکا به آنها می‌گوید که اگر می‌خواهند به مراودات تجاری خود با ایران ادامه دهند، مجوز فعالیت در آمریکا به آنها داده نخواهد شد.
تنها گزینه ممکن برای تداوم حضور شرکتهای اروپایی در ایران، راضی کردن دولت ترامپ برای اعطای معافیت از اجرای تحریم‌ها است. گفته میشود اخیراً مدیران شرکت فرانسوی توتال، دیدارهایی با مقامات دولت فرانسه داشته‌اند و از آنها خواسته‌اند که برای معافیت این شرکت (و سایر شرکتهای فرانسوی) از اجرای تحریم‌ها علیه ایران با کاخ سفید مذاکره کنند.
در ماههای اخیر شرکت آمریکایی بوئینگ توانسته بود از دولت این کشور مجوز انعقاد یک قرارداد20 میلیارد دلاری با ایران (برای فروش 110 فروند هواپیمای مسافربری) را بگیرد اما با خروج آمریکا از برجام، به این شرکت نیز اعلام شد که باید قرارداد خود را با ایران لغو کند. البته جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، در نشت خبری روز سه‌شنبه خود از اظهارنظر در مورد احتمال اعطای معافیت از اجرای تحریم‌ها به برخی شرکت‌ها خودداری کرد.
ایرباس در حاشیه نا امن
ایران ایر بعد از توافق هسته ای ۲۰۰ هواپیما شامل صد هواپیمای ایرباس، هشتاد هواپیمای بوئینگ و بیست هواپیمای دیگر از شرکت فرانسوی-ایتالیایی ATR سفارش داده بود.
وزارت خزانه داری آمریکا پس از یک دوره ۹۰ روزه اجازه صادرات هواپیمای مسافربری، قطعات و خدمات این هواپیماها به ایران را نخواهد داد.
ایرباس که یک شرکت هواپیماسازی اروپایی است، روز سه شنبه قبل از کنفرانس خبری منوچین اعلام کرد که تصمیم ترامپ را بررسی خواهد کرد.
فخریه، مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا موضوع خروج آمریکا از برجام در قراردادها لحاظ شده بود یا خیر؟ پاسخ داد: موضوع خروج از برجام در قراردادها پیش‌بینی نشده بود و قرار نبود که اینچنین پیش‌بینی داشته باشیم.
فخریه کاشان بیان کرد: اما این موضوع پیش‌بینی شده بود که اگر کمپانی‌های سازنده هواپیما نتوانند به ما هواپیما بدهند، طوری عمل کنیم که ما خسارتی نبینیم و وجهی پیش آنها نداشته باشیم، همه این پیش‌بینی‌ها انجام شده و در قرارداد گنجانده شده است تا بدین ترتیب ما ضرر و زیانی نبینیم.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل تاکید کرد: ما هیچ پولی پیش کمپانی‌های سازنده هواپیما نظیر ایرباس و بوئینگ نداریم تا در صورت توقف قراردادها، ضرر و زیان ببینیم.
فخریه کاشان افزود: البته طبیعی است که وقتی دولت‌ها به کمپانی‌های سازنده هواپیما اجازه همکاری با ما را ندهند آنها هم نمی‌توانند چیزی را صادر کند. به هر حال ما در این قراردادها فقط می‌توانستیم، بخش مربوط به خود را محکم کنیم که ضرری متوجه ما نشود.
حسن نیت فرانسوی‌ها برای ادامه ارتباط با ایران
مهدی میرعمادی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و فرانسه در گفتوگو با «ابتکار» گفت: اکنون دولت فرانسه اعلام کرده است که در برجام می‌ماند. مذاکرات با ایران را آغاز کرده و در حال جمع بندی تضامینی است که ایران از اروپایی‌ها برای ماندن در برجام می‌خواهد.
او افزود: در خصوص قراردادهای شرکتهای فرانسوی با ایران نیز باید 2 گروه شرکت را مدنظر قرار بدهیم. گروه اول شرکت‌هایی هستند که در آمریکا بازار گسترده‌ای دارد و اگر مجبور به انتخاب شوند، طبعا بازار آمریکا را انتخاب خواهند کرد. گروه دوم، شرکت‌هایی هستند که در آمریکا بازار فروش گسترده ندارند و باید از این شرکت‌ها انتظار داشت که به طور اصولی، ماندن در قراردادها را انتخاب کرده و تحت تاثیر ترامپ قرار نگیرند.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و فرانسه گفت: هفته آینده قرار است شرکتهای بزرگ فرانسوی با وزیر دارایی این کشور جلسه‌ای داشته باشند که طی آن مشخص میشود فرانسوی‌ها چه راهکارهایی برای ماندن در برجام و تمدید قراردادها در پیش می‌گیرند. تا پیش از نتایج این جلسه، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از ادامه فعالیت ایران و فرانسوی‌ها ارائه داد. البته انتظار نتایج این جلسه را باید با این پیش‌فرض ذهنی دنبال کنیم که دولت فرانسه و شرکتهای فرانسوی خواهان ادامه ارتباط تجاری و سیاسی با ایران هستند.
میرعمادی همچنین در خصوص وضعیت تردید آمیز ایرباس گفت: هر کشوری که بیش از10 درصد تجهیزات خود برای تولید را از آمریکا تهیه کند، برای فروش یا عدم فروش به ایران باید مجوز آمریکا را داشته باشد. به همین دلیل اگر دولت‌های اروپایی نتوانند در مدت 180 روز، مواضع ترامپ را برای عدم اجرای تحریم ایران قانع کنند، به طور طبیعی قرارداد فروش 97 دستگاه هواپیمای ایرباس باقی مانده به ایران منتفی میشود. البته نظر من این است که ایرباس در مدت 180 روز باقی مانده تا آغاز تحریم‌ها، تمام توان خود را برای فروش حداکثر فروند هواپیما به ایران مدنظر قرار می‌دهد.
تلاش توتال برای ماندن
شرکت نفتی توتال در جولای 2017، قراردادی برای توسعه فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی ایران با سرمایه گذاری اولیه یک میلیارد دلار به امضا رساند و به اولین شرکت بزرگ انرژی غربی تبدیل شد که بعد از لغو تحریم‌ها وارد بازار ایران می شود. اما با تصمیم اخیر آمریکا برای خروج از برجام، سوالاتی در خصوص قابلیت ادامه سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در ایران توسط شرکت های خارجی مطرح میشود.
توتال برای پالایشگاه های اروپایی خود از ایران نفت خریداری می‌کند، تراکنش های دلاری را در آمریکا انجام می‌دهد و میلیاردها دلار سرمایه گذاری در آمریکا انجام داده‌است و اخیرا مقامات شرکت توتال برای اظهارنظر در مورد آینده فعالیت هایشان در ایران در دسترس نبوده‌اند.
پاتریک پویان، مدیر شرکت توتال قبلا گفته که در صورت خروج ترامپ از برجام و وضع تحریم های جدید، توتال به دنبال معاف شدن از این تحریم ها و تداوم همکاری با ایران خواهد بود.
توتال قبلا نیز چنین اقدامی انجام داده است. در دهه 1990 میلادی، پس از وضع تحریم های دولت آمریکا، این شرکت توانست برای پروژه های فاز 2و 3 پارس جنوبی از آمریکا معافیت بگیرد. استدلال توتال در آن زمان که اکنون نیز ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد این بود که این شرکت در دورانی که تحریمی در کار نبوده اقدام به سرمایه‌گذاری کرده است.
پویان گفته، توتال در حال لابی با دولت فرانسه و دیگر پایتخت‌های اروپایی برای به دست آوردن مجدد چنین معافیتی است تا از سرمایه‌گذاری های خود در ایران حفاظت کند.
توتال 50.1 درصد از سهام پروژه 5 میلیارد دلاری فاز 11 پارس جنوبی را در اختیار دارد. بر اساس مفاد قرارداد، این شرکت متعهد به سرمایه گذاری اولیه یک میلیارد دلاری برای آغاز پروژه و یک میلیارد دلار سرمایه گذاری دیگر برای توسعه آن است. به گفته منابع آگاه، این شرکت فرانسوی تاکنون چند ده میلیون دلار صرف انجام مطالعات و برگزاری مناقصه‌های گوناگون کرده‌است.
شرکت سی ان پی سی چین هم 30 درصد از سهام این پروژه را در اختیار دارد، در حالی که شرکت پتروپارس وابسته به شرکت ملی نفت ایران مالکیت 19.9 درصد پروژه را در اختیار دارد.به گفته افراد آگاه از این قرارداد، در صورتی که توتال نتواند از دولت آمریکا معافیت بگیرد، این شرکت عقب خواهد نشست و اجازه خواهد داد سی ان پی سی چین به اوپراتور اصلی طرح تبدیل شود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران :
کتاب و کتابخوانی از ضرورت‌های زندگی مردم بویژه جوانان است
پس از بمباران مواضعی در خاک سوریه از سوی اسرائیل، بلندی‌های جولان هدف حمله موشکی قرار گرفت
برنده جایزه نوبل ادبیات، بدون اجرای برنامه‌های پیش بینی شده از ایران رفت
تهران شرمنده پاموک
محمدعلی وکیلی
بهت ملت ازآتش افروختن درخانه سبزخود!
«ابتکار» در گفتوگو با فعالان سیاسی بررسی می‌کند
نقش گروه‌های سیاسی در روزگار جدید برجام
«ابتکار» از رد کلیات لایحه تفکیک وزارتخانه های ادغام شده در کمیسیون مشترک گزارش می دهد
نگاهی به وضعیت وخیم بی‌آبی در شهر بهشت منابع آبی آفریقا
روز صفر چگونه فرا می‌رسد؟
«ابتکار» وضعیت قرارداهای شرکت های اروپایی با ایران پس از خروج آمریکا از برجام را بررسی می کند
«ابتکار» مشکلات خانه تئاتر و فضای تئاتر حرفه‌ای را در گفتوگو با «محمدرضا خاکی» بررسی می‌کند
ماهاتیر محمد با کسب 115 کرسی پارلمان مالزی به عنوان کهن‌سال‌ترین رهبر منتخب جهان سوگند یاد کرد
جهان در عصر پسا خروج از برجام
وزیر کشوردر همایش علمی توسعه و تحزب:
احزاب با مسائل سهمگین توسعه مواجه شوند
قانون اجبارى کجا و عادت ملى کجا؟
