روزنامه ابتکار
1397/02/22
جهان در عصر پسا خروج از برجام
على آهنگر - کمى به عقب بر گردیم. به سال ١٩٩١. سالى که اتحاد جماهیر شوروى فروپاشید. از پس این سال، دکترین نظم نوین جهانى از زبان سیاستمداران آمریکا در جهان طنین انداز شد. شعارى که به معناى نادیده انگاشتن اروپا و یکه تازى مطلق آمریکا در معادلات جهانى بود.اروپا چند سالى تابید تا خودش را بیابد. تا آن گاه که در سال ١٩٩۶ ایالات متحده به رهبرى بیل کلینتون قانون داماتو را به جهان و به ویژه اروپا تحمیل کرد. بر اساس این قانون، شرکت هاى سرمایه گذار نفتى نمى توانستند مبالغى بیش از ۴٠ و بعدها ٢٠ میلیون دلار در صنایع نفت ایران سرمایه گذارى کنند.
اینجا بود که اروپا به پا خاست. دکترین اروپا جهان چند قطبى بود. اروپا مى خواست در معادلات جهانى دیده شود و در مقابل آمریکا موثر باشد. ایران و قانون تحریمى داماتو این زمینه را ایجاد کرده بود. زمین ایران زمین رویارویى اروپا و آمریکا شد. زمان هم خوب بود. رئیس جمهورى با شعارهاى خوشایند بین المللى و با گفت وگوى تمدن ها بر سر کار آمده بود.
سرمایه گذاریها در صنعت نفت ایران در ارقام میلیارد دلارى آغاز شد و قانون داماتو زیر پاى اروپا و دیپلماسى ایران محو شد. تا آنکه حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ و اعلام رسمى برنامه هاى هسته اى ایران مسیر تاریخ را به گونه اى دیگر رقم زد.
و حالا ترامپ.
او مى خواهد یک بار دیگر یکه تازى آمریکا را در جهان به اثبات برساند. خروج از برجام تحقیر تندى بود به نظم موجود جهانى. خروج از پیمانى که حاصل تلاش سخت دو ساله در عالى ترین سطوح بین المللى بود معنایى جز زیر پا نهادن امضاى کشورهاى مدعى قدرت و حتى سازمان ملل ندارد.
عقل تاریخى حکم مى کند که اروپا و این بار به همراهى روسیه و چین براى ساختن جهانى بر پایه نظام چند قطبى اهتمام بورزد. واکنش خشمگینانه موگرینى حکایتى عمیق از همین ماجرا دارد. اظهار تاسف سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا موید دیگرى بر این مدعاست.
اروپا این بار با حمایت روسیه و چین موقعیت و ماهیت جهانى خود را یک بار دیگر در زمین ایران باز خواهد جست. تحریمهاى پیش رو را به مانند قانون داماتو زیر پا خواهد گذاشت و روابط تجارى با ایران را ابزارى براى اعلام وجود خود و پایان یکه تازى آمریکا قرار خواهند داد. بى گمان سه شنبه ١٧ اردیبهشت ١٣٩٧ (٩ مى ٢٠١٧) نقطه عطف تاریخ معاصر خواهد بود. خروج از برجام در این روز، عصر تازه اى را در جهان رقم خواهد زد و صفحه تازه اى در تاریخ گشوده خواهد شد. عصرى که مى توان از آن به «عصر پسا خروج از برجام» نام برد. در این عصر، جهان دیگر دنیایى تک قطبى نخواهد بود. اروپاى سرخورده از آمریکا در طول سالهاى پس از جنگ جهانى دوم، هویت تاریخى خود را در این زمان باز خواهد جست. همت عالى خود را به کار خواهد بست تا به قدرتى تاثیر گذار در مقابل یکه تازى هاى آمریکا تبدیل شود. در این اضطرار تاریخ و در این زایشگاه وجود یابى پارادایم جدید قدرت در جهان، ایران نقشى بى بدیل ایفا مى کند.
مهم این است که یک بار دیگر اروپا به مانند ٢٠٠١ در موقعیتى قرار نگیرد که مجبور به ترک صحنه بازى شود.
سیاست و دیپلماسى در ایران، در گذار جهان از محور تک قطبى به دنیاى چند قطبى نقش اول را ایفا خواهد کرد. در این میان، ایران باید بداند که ترامپ مردى براى تمام فصول نیست. او در این دوره با راى نمایندگان برگزیده شد نه با آراء مردمى و در دوره بعد بازنده بزرگ خواهد بود. حسن تدبیر و ظرافت دیپلماسى یک بار دیگر ایران را از این گرانیگاه پرهیجان تاریخ سربلند خواهد ساخت.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران :
کتاب و کتابخوانی از ضرورت‌های زندگی مردم بویژه جوانان است
پس از بمباران مواضعی در خاک سوریه از سوی اسرائیل، بلندی‌های جولان هدف حمله موشکی قرار گرفت
برنده جایزه نوبل ادبیات، بدون اجرای برنامه‌های پیش بینی شده از ایران رفت
تهران شرمنده پاموک
محمدعلی وکیلی
بهت ملت ازآتش افروختن درخانه سبزخود!
«ابتکار» در گفت‌وگو با فعالان سیاسی بررسی می‌کند
نقش گروه‌های سیاسی در روزگار جدید برجام
«ابتکار» از رد کلیات لایحه تفکیک وزارتخانه های ادغام شده در کمیسیون مشترک گزارش می دهد
نگاهی به وضعیت وخیم بی‌آبی در شهر بهشت منابع آبی آفریقا
روز صفر چگونه فرا می‌رسد؟
«ابتکار» وضعیت قرارداهای شرکت های اروپایی با ایران پس از خروج آمریکا از برجام را بررسی می کند
«ابتکار» مشکلات خانه تئاتر و فضای تئاتر حرفه‌ای را در گفت‌وگو با «محمدرضا خاکی» بررسی می‌کند
ماهاتیر محمد با کسب 115 کرسی پارلمان مالزی به عنوان کهن‌سال‌ترین رهبر منتخب جهان سوگند یاد کرد
جهان در عصر پسا خروج از برجام
وزیر کشوردر همایش علمی توسعه و تحزب:
احزاب با مسائل سهمگین توسعه مواجه شوند
قانون اجبارى کجا و عادت ملى کجا؟
