اروپا باید به ایران اطمینان بدهد

اروپا مخالفت خود را با تصمیم آمریکا در خروج از برجام بارها اعلام و تلاش کرد تا آمریکا را از تصمیم خود منصرف کند. اروپا به دلیل منافع و امتیازات سیاسی، بین‌المللی، اقتصادی و امنیتی که در برجام می‌بیند بر بقای آن و همچنین ضرورت حفاظت از آن تأکید می‌کند و سعی دارد تا در حد توان و ظرفیت خود، آن را از گزند و آسیب طرف آمریکایی مصون نگه دارد. نگاهی به اظهارات و مواضع مقامات بلندپایه فرانسوی، آلمانی و انگلیسی نشان می‌دهد که اولا آنان همزمان با مخالفت با طرف آمریکایی در قضیه برجام‌، در قضایای نامربوط دیگری مانند نفوذ سیاسی و نقش فعال جمهوری اسلامی ایران در منطقه با مواضع آمریکایی‌ها همراهی و بعضا اتهامات بی‌اساسی را نیز متوجه کشورمان می‌کنند. همچنین برخی از مقامات اروپایی صریحا از ‌ناتوانی در مقابله با طرف آمریکایی سخن می‌گویند. با این حال اروپا برای رسیدن به هدف خود که ابقا یا احیای برجام است، باید اراده سیاسی و عزم خود را جزم کند و سیاست مستقلانه‌تری درقبال آمریکا پیش بگیرد که منافع جمهوری اسلامی ایران را در قبال تعهدات به شکلی عینی و ملموس و قابل ارزیابی تامین و تضمین کند. این تنها راه باقی مانده مقابل اروپاست. در صورتی که عزم و اراده جدی در طرف اروپایی باشد و اروپا بپذیرد که در قبال هر دستاورد مهمی، مانند دستاوردهایی که معتقد است در سایه برجام کسب کرده است، باید هزینه و بهای مناسب آن را بپردازد، آنگاه توان و ظرفیت لازم را برای یافتن راهکارهای مناسب به منظور ماندگاری تصمیمات خود در تعامل با ایران خواهد داشت. نمونه‌هایی از این تصمیمات را در گذشته شاهد بوده‌ایم که اروپایی‌ها تصمیم آمریکا را نپذیرفته و مسیر دیگری را برگزیده‌اند. اتخاذ تصمیمات مشابه یا بهره گرفتن از ابتکارات تازه‌تر برای پیشبرد اهداف مورد نظر، قطعا در چارچوب ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالای طرف اروپایی امکان‌پذیر و مقدور است. اجلاس بروکسل و بیانیه مربوط به آن می‌تواند یک شروع خوبی باشد، لیکن آنچه اهمیت دارد و اروپا باید در فرصت کوتاه باقی‌مانده روشن و مشخص کند راهکارهای مناسب و واقع‌گرایانه و نیز گام‌های عملیاتی و قابل ارزیابی است که طرف ایرانی را نسبت به تامین و تضمین منافع خود قانع و مطمئن سازد. سیاست یکی به نعل و یکی به میخ یا بیان اظهارات و اعلام مواضع بعضا دوپهلو یا متناقض برخی از مقامات اروپایی اعتماد‌ساز و اطمینان‌بخش نیست و از شک و تردید و نگرانی شرکت‌های اروپایی و غیر اروپایی چیزی کم نمی‌کند بلکه بعضا بر آن می‌افزاید.
* سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه