طرح زوال علوم انسانی!

جواد باقری- تاریخ نشان می دهد که هر زمان بشریت به تحولی در نوع کیفیت و کمیت زندگی خود دست یافته، نخست در اندیشه ها و باورهای خود تغییر ایجاد کرده است. تغییری که در فراخنای آزادی اندیشه حاصل شده و در انحصارات عقیدتی که موجب تباهی و زوال آدمی اند گرفتار نیامده است. بر همین اساس واجب است زمانی که طرحی نو در تحول آدمی مدنظر قرار می گیرد، نخستین اصل بشری، یعنی آزادی اندیشه را به رسمیت و احترام بشناسد و فارغ از انحصارات عقیدتی و ایدئولوژیک به آن بپردازد. چندی است که زمزمه های طرح تحول علوم انسانی در کشور شنیده می شود. طرحی که بنمایه آن از شورای انقلاب فرهنگی و سپس وزارت علوم به عنوان ابزار اجرایی آن ریشه می گیرد. طبق آنچه در روزهای اخیر از سوی برخی خبرگزاری ها از جمله خبرگزاری مهر به گوش می رسد، بناست تا نخستین مرحله از طرح تحول علوم انسانی در آغاز ترم تحصیلی 96-97 در رشته های کارشناسی علوم سیاسی و روانشناسی اعمال شود و بنا بر سر فصل های جدیدی که از سوی وزارت علوم منتشر شده، دانشجویان ورودی جدید این دو رشته با تغییراتی وسیع در سرفصل های رشته درسی شان آغاز به تحصیل کنند. در عین حال بد نیست یادآوری داشته باشیم از اتفاق ناخوشایندی که چندی پیش در آزمون استخدامی دولت به وقوع پیوست که آن نیز حذف رشته علوم سیاسی از این آزمون بود. اتفاق تلخی که نشان می داد فضایی در حال شکل گرفتن است که می خواهد بگوید برای اداره آینده کشور نیازی به دانش پژوهان علم سیاست که ارج و قربی والا در دیگر کشورهای جهان دارند نیست. بر همین اساس به نظر می رسد تغییر سرفصل دروس دو رشته علوم سیاسی و روانشناسی نیز در راستای تکمیل طرحی عظیم تر است که قصد دارد ساختارهای کشور را مبرّی از دانش پژوهان علوم پایه انسانی کند. بد نیست برای بررسی این مسئله نگاهی به دروسی که از رشته علوم سیاسی حذف و دروسی که به این رشته اضافه شده اند بیندازیم تا اتفاقی که می تواند منجر به تحدید اندیشه در نسل های آتی شود بهتر و روشن تر نمود یابد. از میان دروسی که بناست از آغاز ترم تحصیلی جدید از رشته علوم سیاسی حذف شوند می توان به «آمار برای علوم اجتماعی»، «مبانی علم حقوق»، «روان شناسی سیاسی» که از دروس پایه حذف و به دروس اختیاری اضافه شده، «مبانی جامعه شناسی»، «مبانی علم سیاست» و ... اشاره کرد. در مقابل دروسی از جمله «عرفان عملی در اسلام»، «تاریخ امامت»، «قرآن و سیاست»، «اندیشه سیاسی امام خامنه ای و امام خمینی» و ... به سرفصل دروس کارشناسی علوم سیاسی اضافه شده اند. با نگاهی به این تغییرات به سادگی می توان دریافت که هدف از چنین تغییراتی نه اعتلای بیشتر دانش سیاست در کشور بلکه تحدید آن به درجاتی پایین تر است تا شاید در آینده اذهان دانش پژوهان این رشته به گونه ای شکل یابد که دیگر کسی نباشد که تجلی گر گفت‌وگو و دیپلماسی در عرصه سیاست داخلی و خارجی کشور باشد. این تغییرات بیشتر یادآور کسانی است که در کلان ترین عرصه های سیاست خارجی کشور، به جای آنکه درک و دانشی از علم سیاست داشته باشند، با دانشی در حوزه های الهیات سکان دار سیاست خارجی کشور بودند که هرچند در جای خود دانش و بینش‌شان محترم و قابل استفاده است، اما زمانی که در جای اشتباه که قرار می گیرد چیزی جز زوال بیشتر به ارمغان نمی آورد. دروس اضافه شده به کارشناسی علوم سیاسی، در جای خود و در رشته های مربوط به خود قابل تامل و با ارزش اند، اما قرار گرفتن آن ها در رشته ای که نیازمند دروسی مرتبط با دنیای مدرن است و با اتکاء به مبانی اندیشه ای مدرن در آراء بزرگانی چون ماکیاول، آگوست کنت، مارکس و ... شکل گرفته، جای تعجب و شگفتی است.
سایر اخبار این روزنامه
ظریف در حاشیه جلسه هیات دولت: مذاکره مجدد با ایران خیال‌بافی است «ابتکار» از طرح اصلاحیه قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان در مجلس گزارش می دهد «ابتکار» از اعتصاب کامیون داران که موجب اختلال در سیستم سوخت رسانی به برخی استان ها شد ، گزارش می دهد علیرضا صدقی زمانی برای بازگشت به گذشته «ابتکار» از وسواس های افراد هنگام بیدار شدن از خواب گزارش می دهد فقط 5 دقیقه بیشتر! حضور یا عدم حضور ایران در سوریه چه تاثیری در مدیریت بحران این کشور خواهد داشت؟ حلقه مفقوده کاهش تنش‌ها در سوریه «ابتکار» از دلایل گرانی مسکن در تهران گزارش می دهد حلقه رکود و تورم خانه‌های پایتخت انتقادات فعالان محیط‌زیست همچنان به پروژه گردشگری آشوراده با وجود نزدیک شدن به فاز اجرایی ادامه دارد اصغر نوری کارگردان نمایش «دو روایت از شکسپیر» در گفت‌وگو با «ابتکار»: کم مانده است روی صحنه‌های تئاتر بالن هوا کنند! رهبر انقلاب در دیدار با کارگزاران نظام تاکید کردند در شکست دشمن شک نداریم طرح زوال علوم انسانی! رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: نیروهای مسلح در توسعه قدرت دفاعی منتظر لبخند و مجوز هیچ کشوری نمی‌مانند رئیس دفتر رئیس جمهوری: با رقابت جناحی نمی‌توانیم مشکلات مردم را حل کنیم دادستان تهران: تشخیص جاسوسی متهمان با قوه قضائیه است