مافیای باغ خواری

آفتاب یزد-گروه اجتماعی: اگر تهران را با 60 سال قبل مقایسه کنید متوجه تغییر اساسی ظاهر شهر می‌شوید. در عکس‌های قدیمی‌تر باغ و درخت حرف اول را در این کلانشهر می‌زنند. اما رفته رفته برج سازی رواج یافته و در میان بساز و بفروش‌ها به یک فرهنگ تبدیل شده است. تا جاییکه اکنون برج‌سازان سوار بر اسب سرکش گردن کلفتی در جای جای این شهر می‌تازند و کسی هم یارای مقابله با آنها را ندارد. این مسئله که ارتباط مستقیم با آلودگی هوا دارد صدای محیط زیست،‌ شورای شهر و حتی نمایندگان مجلس را هم درآورده است. شورای شهری‌ها قوانین مربوط به تخریب باغ‌ها را عامل اصلی رواج آن می‌دانند و برخی
نمایندگان هم انگشت اتهام و کاهلی را
به سوی مسئولان شهری تهران نشانه گرفته‌اند. در میان دعواهای رسانه‌ای این مسئولان و ناکارآمدی قوانین موجود در حفظ باغات، یکی یکی باغ‌های تهران
در حال انقراض هستند. باغ ۲۲ هزار متری برره یکی از قربانیان این باغ‌خواری‌هاست. به گفته رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران تنها حدود ۲۰۰ اصله درخت از باغ برره باقی مانده است، در حالی که در سال ۹۳، ۴۰۵ اصله درخت در این باغ وجود داشت و در یک پروسه دو ساله ۲۰۰ اصله را خشکانده‌اند!



ادامه مافیایِ باغ‌خواری
هفته گذشته رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه از مجموعه باغات تهران ۴۰۰ هکتار با ارزش اکولوژیک باقی مانده است، بر نقش مافیای باغ‌خواری در نابودی باغات خبر داده بود. او سپس خط مقدم اقدامات شورای شهر را پیدا کردن جایگزینی برای مصوبه برج باغ‌ها خوانده و از خطر خشکاندن باغات در صورت تعلل بیشتر ابراز نگرانی کرده بود. سید آرش حسینی میلانی (عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر) در گفتگو با ایلنا گفته بود: «مافیای باغ‌خواری توان خود را به کار می‌برد تا بتواند ملکی را تغییر کاربری داده و از رهگذر تغییر کاربری، برج‌سازی کند؛ تحولی که در حدود ۱۵ سال گذشته اتفاق افتاده و مشاهده می‌کنیم باغات بسیاری به اسم مصوبه برج باغ تخریب شد.» در ادامه سخنان رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران حاوی نکات قابل توجهی بود: «اکنون این نگرانی وجود دارد که مافیای برج‌خواری، باغات را بخشکاند. در واقع ما باید هرچه سریع‌تربه دنبال راهکاری برای مصوبه
جایگزین طرح لغو شده برج‌ باغ‌ها باشیم. در راهکار جایگزین هم باید بتوانیم به مالکان باغ مشوق‌هایی بدهیم تا از خشک کردن درختان جلوگیری شود. به عبارت دیگر، صیانت باغات صرفا با تصرف و تملک جواب نمی‌دهد. براساس طرح برج باغ، افراد اجازه داشتند ۳۰ درصد در محوطه باغ ساخت و ساز کرده و ۷۰ درصد از باغ حفظ شود اما حفظ شرایط اکولوژیک کل باغ در این مصوبه ذکر نشده بود. وقتی فردی برجی ۱۱ طبقه در باغ احداث می‌کرد، در نتیجه آن، گودبرداری گسترده ساختمان خود به خود بقیه باغ را هم نابود می‌کرد و موجب می‌شد تا ریشه‌های درختان نابود شود.»

سکوت مدیریت شهری
این سخنان و اقرار صریح رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران باعث شد روز قبل یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس از شورای شهر درخواست کند تا مافیای باغ خواری را به دستگاه قضا معرفی کنند. علی ابراهیمی در گفت و گو با خانه ملت، گفت: «از این مقام مسئول طرح چنین اظهاراتی بعید است زیرا شهرداری و شورای شهر متولی و ناظر بر حفظ باغات هستند و با طرح چنین اظهاراتی به نوعی عملکرد خود را زیر سوال می برند.» نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: «براساس قانون، حفظ، توسعه و گسترش فضای سبز، درختان و باغات شهر بر عهده شهرداری تهران است و شورای شهر نیز وظیفه نظارت را بر عهده دارد اما متاسفانه در این رابطه مسئولان شهری تنها به مصاحبه و شعار اکتفا می کنند این در حالی است که شهرداری با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست باید هر چه سریع تر به این موضوع ورود و یک بار برای همیشه از قطع درختان و تخریب باغات پایتخت جلوگیری کنند.» او در ادامه گفت: «با مصاحبه و نقد معضل تخریب باغات تهران مرتفع نمی شود؛ باید مشخص شود مجوز تغییر کاربری باغات از طرف چه افراد و دستگاهی صادر می شود در این رابطه شهرداری و شورای شهر باید شفاف سازی کنند.» نماینده مردم شازند در مجلس دهم، با بیان اینکه مقررات و قوانین لازم برای برخورد با عاملان تخریب باغات وجود دارد اما متاسفانه اجرایی نمی شوند، تصریح کرد: «متاسفانه عزم و اراده ای برای علمیاتی کردن و اجرای این قوانین وجود ندارد؛ بهتر است مسئولان شهری جای مصاحبه کردن و صحبت در مورد مافیای باغ خواری با تشکیل جلساتی این موضوع را میان خود حل و فصل
کنند.»

سیاست‌های جدید در راه نجات باغ‌ها
آفتاب یزد برای بررسی بیشتر این موضوع و ابهاماتی که درباره صدور مجوز تغییر کاربری باغات وجود دارد با اعضای شورای شهر تهران به گفت‌و‌گو پرداخته است.
محمود میرلوحی، عضو شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص گفت: «سال‌ها نیروهایی که به فکر حفظ شهر و محیط زیست هستند درباره این موضوع می‌گفتند. اما متاسفانه شاهد غفلتی همه‌جانبه در این بخش بودیم. باغات و مالکانش، به خصوص باغاتی که در اختیار برخی دستگاه‌ها به روش‌های مختلف قرار گرفته بود و عدم توجه شهرداری باعث شد با مصوبه برج باغ‌ها که مانعی برای از بین رفتن باغات بود، رو‌به‌رو شویم.» او افزود: «پس شورای عالی شهرداری و شهرداری تهران آن طرح را تصویب کردند. با بررسی و آسیب‌شناسی ما که قبل از انتخابات به آن رسیده و در برنامه آوردیم، حفظ فضای سبز و توسعه آن بود. زمانی هم که وارد شورا شدیم و از نزدیک این موضوع را بررسی کردیم متوجه شدیم، بحران گسترده‌تر از تصور ما است. حالا هم رویکردهای شورای پنجم بسیار سریع شکل گرفته، ابلاغ و اعلام شد.» میرلوحی تاکید کرد: «در سیاست‌های برنامه سوم که در آبان و آذرماه تصویب شد، بر اولویت حفظ باغات تاکید کردیم. اخیرا هم مصوبه برج باغ‌ها را لغو کردیم و یک تغییر جدی در شیوه رسیدگی به مسئله باغات در ایجاد کردیم. شورا در اجرای ماده هفت و بند بیست قانون که
هر دو نقش و جایگاه شورا را تبیین کرده بود بسیار
رویکرد مثبت و مسئولانه‌ای نسبت به باغات در پیش گرفت.» این عضو شورای شهر بیان کرد: «در شورای پنجم، باغات را به جلسات علنی شورا آورده و توانستیم افکار عمومی را حساس کنیم تا همه در جریان ماجرا قرار بگیرند و دیگر محلی برای ادامه روش‌های قبلی باقی نماند. زیرا اگر آن روش و سیاست‌ها ادامه پیدا می‌کرد تقریبا ته مانده باغات هم از بین می‌رفت. با رفتار مسئولانه‌ای که این شورا در پیش گرفته دیگر اجازه نمی‌دهیم کسی چنین اقداماتی را انجام دهد.» او با تاکید بر دقت این شورا در جهت مصلحت عمومی و اقتضای شهر گفت: «در تدارک هستیم با تعریف سیاست‌های جدید، حقوق صاحبان این باغ‌ها با حقوق شهر و مردم حفظ شود. شاید با این کار صاحبان و مالکین نیز ترغیب به حفظ باغات خود شوند. در حال حاضر نیز مشغول بررسی و پیشنهاد این سیاست‌ها
هستیم.»

هشدار به شهرداران مناطق
او در پاسخ به این سوال که مافیای باغ‌خواری پایتخت چه کسانی هستند نیز گفت:‌«متاسفانه همه در شرایط به وجود آمده دخیل هستند. در مواردی هم که شورا در این خصوص تصمیمی اتخاذ می‌کرده احتمال دارد دیوان آن را لغو کرده یا شهرداران مناطق آنگونه که باید مراقبت نکرده‌اند یا سیاسیت‌های شهرداری مرکز باعث صدور تغییرات کاربری باغ‌ها شده‌اند. باید گفت همه با هم دخیل بوده‌اند. اگر همه دستگاه‌های مربوط همکاری می‌کردند و بخش‌هایی برای نظارت و مراقبت وجود داشت، امروز چنین اتفاقاتی رخ نمی‌داد.» میرلوحی می‌گوید:
«در برخی گزارش‌ها از نابودی هزاران هکتار باغ خبر می‌دهند. قبلا از غرب تهران تا ازگل
و ... همه باغ بود. اما اکنون دیگر آن باغات وجود ندارند زیرا رفتار غیر مسئولانه‌ای با این بخش انجام شده است.» او مسئول صدور مجوز تغییر کاربری باغات را همه دانست و افزود: «ماده هفت و بند بیست مربوط به شورا است. شورا و شهرداری و سایر افراد مرتبط مسئولند.» این عضو شورای شهر معتقد است که بعد از لغو مصوبه برج باغ‌ها از طرف شورا دیگر خبری از مجوز‌های جدید نبود تا اینکه دیروز آقای اعطا تذکری دادند که با وجود لغو مصوبه، از طرف برخی از مناطق چنین اتفاقی افتاده است. اگر چنین اتفاقی رخ داده باشد قطعا با آن برخورد می‌کنیم. اگر تذکر آقای اعطا درست باشد بیدار باشی برای شهرداران مناطق است. آنها باید بدانند که دیگر حق صدور پروانه بر اساس برج باغ‌ها را ندارند. قرار است مصوبه برج باغ‌ها لغو شده و سیاست‌هایی با حفظ کاربری‌های اصل باغ تدوین شود.
در هر حال باید دید که تغییر سیاست‌های جدید و لغو مصوبه برج‌باغ‌ها تا چه اندازه در حفظ و توسعه فضای سبز و باغات تهران نقش خواهد داشت. باغ‌هایی که در شرایط کنونی هوای پایتخت، نقشی حیاتی در کاهش آلایندگی آن دارند.