بیم و امیدهای بسته اروپایی


کورش شرفشاهي: نخستين نشست کميسيون مشترک برجام در سطح وزيران خارجه پس از خروج آمريکا از اين توافق برگزار شد. اين نشست که با حضور فدريکا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا برگزار شد با انتشار يک بيانيه پاياني به کار خود خاتمه داد. در اين بيانيه که توسط موگريني قرائت شد، آمده است: تمام طرف‌هاي برجام بر لزوم ادامه اجراي اين توافق و پايبندي به تعهداتشان تاکيد و توافق کردند که صادارت نفت و گاز و توليدات پتروشيمي‌ايران بايد ادامه يابد و بعلاوه نشست‌هاي کميسيون مشترک، ازجمله در سطح وزيران ادامه داشته باشد.شرکت کنندگان توافق کردند تا به پيشرفت‌ها (براي حفظ برجام) تحت بازبيني دقيق ادامه دهند و کميسيون مشترک، ازجمله در سطح وزيران کماکان تشکيل جلسه دهد تا تلاش‌هاي مشترک به پيش رانده شود.در اين بيانيه همچنين آمده است که طرف‌هاي توافق بر لزوم ادامه صادرات نفت و گاز و توليدات پتروشيمي‌ايران تاکيد کرده‌ و خواستار ترغيب به سرمايه‌گذاري در ايران شده‌اند.
پس از اين نشست وزير خارجه ايران گفت: تعهدات مطرح شده در نشست را به تهران منتقل مي‌کنيم و مقامات عالي کشور تصميم لازم را درباره نحوه ادامه کار خواهند گرفت.به گزارش فارس، محمدجواد ظريف پس از شرکت در اين نشست گفت: بعد از خروج غيرقانوني آمريکا از برجام، تلاش‌هاي فراواني از سوي اعضاي باقيمانده صورت گرفت تا ايران بتواند از منافع برجام به خصوص منافع اقتصادي آن عليرغم اقدام غيرقانوني آمريکا استفاده کند.رئيس دستگاه ديپلماسي افزود: اين اولين کميسيون مشترک در سطح وزراست. در گذشته جلسات کميسيون مشترک در سطح وزرا بود و هيچ وقت کميسيون مشترک در سطح وزرا تشکيل نشده و جلسات قبلي جلسات غيررسمي‌و براي مذاکره وزرا بوده است. اين نشانگر اهميتي است که شرايط کنوني دارد.وي گفت: ايران اين حق را براي خود محفوظ نگه داشته که در برابر تخلف رسمي‌و بزرگ آمريکا از برجام، اقداماتي که در برجام ديده شده را انجام دهد، به درخواست اعضاي ديگر برجام، اين اقدامات را به تعويق انداخته تا اينکه مطمئن شود منافع مردم ايران تضمين شود. ظريف افزود: بر اين واقعيت از طرف ما تأکيد شد که بايد مردم ايران منافع برجام را ببينند، همه اعضاي باقيمانده برجام تأکيد کردند و تعهداتشان را در حوزه‌هاي مختلفي در سطح وزراي خارجه اعضاي باقيمانده برجام بيان کردند که اين اولين بار است که اين تعهدات به صورت تعهد اين کشورها مطرح مي‌شود، از ادامه فروش نفت ايران تا روابط بانکي، حمل و نقل، همکار‌ي‌هاي تجاري، همکاري در حوزه سرمايه‌گذاري و ساير موضوعاتي که در بيانيه‌اي که خانم موگريني از سوي کميسيون مشترک قرائت کرد، ذکر شده و متن بيانيه در اختيار رسانه‌ها قرار گرفته است.وزير خارجه با بيان اينکه اين بيانيه در کنار اقدامات عملي است، يادآور شد: بسته‌اي را در تهران دريافت کرديم که آقاي روحاني در مذاکراتشان گفتند اين بسته کافي نيست، در اين نشست توضيحات بيشتري درباره اين بسته شنيديم.برخي اقدامات در حوزه بانکي، نفتي و ساير حوزه‌ها را بيشتر توضيح دادند. بايد الان وارد مرحله اجرا شويم.ظريف افزود: آنچه الان به عنوان تعهد و همينطور به عنوان اقدامات، مطرح شده که الزاما همه اقداماتي نيست که علنا اعلام شود، اين اقدامات بايد به صورت اجرايي دربيايد و ببينيم که داريم منافعش را مي‌بريم. البته يک زمابندي ويژه‌اي هم مدنظر همه است و آن زمانبندي است که مطابق تحريم‌هاي آمريکاست، يعني زماني تحريم‌هاي آمريکا عملياتي مي‌شود، حتما بايد قبل از آن اين اقدامات عملياتي شده باشد. وي توضيح داد: مثلا اعلام شده قوانين مسدود کننده اتحاديه اروپا تا قبل از اولين روز اجرايي شدن تحريم‌هاي آمريکا عملياتي خواهد شد، همين طور فعال شدن بانک سرمايه‌گذاري اروپا در زمان مناسب انجام خواهد شد و تاريخش مشخص است و بقيه اقدامات بايد در يک قالب زمانبندي باشد.وزير خارجه با بيان اينکه ايران همواره به عهد خود پايبند بوده و هم اکنون نيز به عهد خود پايبند است، گفت: ولي در قالب برجام اين امکان را داريم که اگر در زماني به مصحلت کشور تشخيص داده شد که به خاطر نقض آمريکا، چون نقض آمريکا هنوز موضوع حل نشده است، يعني کسي نتوانسته مشکل خروج آمريکا از برجام را حل و فصل کند به خاطر اينکه آمريکا به برجام برنگشته و تخلفات آمريکا توسط اين کشور جبران نشده و ايران براساس برجام اين حق را دارد که اقداماتي را انجام دهد، البته اقدامات داراي عواقب خودش نيز هست. وزير خارجه گفت: فعلا تصميمان اين است که با اين تعهداتي که امروز صورت گرفته اين تعهدات را به تهران منتقل مي‌کنيم و مقامات عالي کشور تصميم لازم را درباره نحوه ادامه کار خواهند گرفت.ظريف با بيان اينکه براساس پيش بيني‌هايي که صورت گرفته، در مرحله اول ما اين فرصت را خواهيم داد که اين تعهدات را عملياتي کنند، اظهار داشت: نحوه عملياتي شدن آن را امروز براي ما توضيح دادند، اما بايد ببينم در صحنه اجرا چگونه عملياتي مي‌کنند و البته اقدامات خود را در نظر داريم که در صورتي موفق به عملياتي شدن درست تعهداتشان نشوند، ما اقدام کنيم. وي گفت: تمام اعضاي برجام که لااقل سه کشور عضو برجام متحدان نزديک آمريکا هستند در اينکه اراده سياسي دارند که برابر اين اقدام آمريکا بايستند و شايد اين اولين باري است که در چنين سطحي اين اقدام صورت مي‌گيرد، اين تعهد را در جلسه نشان دادند و بايد ببينم در عمل چقدر مي‌خواهند و مي‌توانند اين کار را انجام دهند.
ادامه مذاکرات در دستورکار
همچنين مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا بعد از پايان نشست مشترک کميسيون برجام به خبرنگاران گفت که طرفين توافق کردند مذاکرات ادامه يابد. فدريکا موگريني گفت: طرفين توافق کردند مذاکرات از جمله درباره مسائل اقتصادي ادامه يابد.خبرنگار رويترز حاضر در محل مذاکرات ميگويد که موگريني به هيچ سوالي پاسخ نداد و محل مذاکرات را ترک کرد.موگريني که رياست اين نشست را برعهده داشت اضافه کرد، عليرغم بازگشت تحريمهاي آمريکا، همه طرفها به دنبال راههايي براي نجات توافق هستند.


آمادگي ايران براي همه گزينه‌ها
از سوي ديگر رويترز به نقل از يک مقام ارشد ايراني با اشاره به خروج آمريکا از برجام و تلاش طرف‌هاي ديگر به منظور حفظ اين توافق نوشت، ايران براي همه گزينه‌هاي احتمالي آمادگي دارد. اين مقام ايراني که نامش ذکر نشده است، اظهار کرد: ما براي همه گزينه‌هاي احتمالي آماده هستيم. عدم موفقيت توافق هسته‌اي تنش در منطقه را افزايش مي‌دهد. ساير امضاکنندگان برجام براي حفظ اين توافق بايد زيان ناشي از تحريم‌هاي آمريکا را جبران کنند.