روزنامه ایران
1397/04/31
پیگیری دیپلماسی اقتصادی محور گردهمایی سفرا
مریم سالاری
خبرنگار دیپلماسی
سمینار یک هفته‌ای «گسترش هدفمند دیپلماسی و ارتباطات خارجی» با حضور سراسری سفیران جمهوری اسلامی در مقطع حساسی از تاریخ روابط خارجی ایران در حال برگزاری است. مقطعی که خروج امریکا از برجام به کارزار آتشین موافقان و مخالفان بین‌المللی این توافق انجامیده و مأموریت دیپلمات‌ها و فرستاده‌های کشور را هدفمندتر و پیچیده‌تر ساخته است. با وجود این توصیه‌های مقام معظم رهبری به لزوم حفظ رابطه مستمر ایران با جامعه بین‌المللی که برای نخستین بار مراودات دیپلماتیک با کشورهای منظومه غرب منهای امریکا را به موازات رابطه با کشورهای حوزه شرق مورد تأکید سفرا قرار دادند، به مثابه نقشه راهی مطرح شد تا از دشواری‌های کشور برای دستیابی به اهدافش در عرصه بین‌الملل گره‌گشایی کند. با بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیرامون این نشست و اهدافی که در خلال آن جستجو میشود، گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم که از نظر می‌گذرد:
٭٭٭
سفرای جمهوری اسلامی از کشورهای محل مأموریت خود عازم تهران شده‌اند تا ضمن دیدار با مقام‌های بلندپایه کشور در نشست‌های ویژه مربوط به مسائل سیاست خارجی مشارکت داشته باشند. درباره دستور کار این نشست توضیح دهید.
سمینار جاری تحت عنوان «گسترش هدفمند دیپلماسی و ارتباطات خارجی»، نخستین سمینار سراسری سفرا و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در دولت دوازدهم است. این سمینار معمولاً بر اساس یک سنت حسنه برگزار میشود که طی چند دهه گذشته در انقلاب اسلامی وجود داشته است. این سمینارها به طور معمول در تعطیلات تابستانی کشورهای محل مأموریت برگزار میشود و از این حیث موجب نقصان روند برنامه‌های کاری سفرای کشورمان نخواهد شد. زمان برگزاری آن حدود یک هفته طول می‌کشد که حاضران در نشست از بامداد تا غروب به طور فشرده در آن حضور پیدا خواهند کرد. یکی از نخستین برنامه‌های سفرا دیدار با مقام معظم رهبری بود که در خلال این دیدار توصیه‌ها، نکاتی و رهنمودهایی را از سوی ایشان دریافت کردند. برنامه سفرا در واقع از چهارشنبه گذشته به صورت غیررسمی با برگزاری نشست‌های تخصصی درون وزارت خارجه در بخش‌های دوجانبه، منطقه‌ای و مسائل مربوط به حوزه خلیج فارس آغاز گردید و بعد از دیدار روز گذشته با مقام معظم رهبری با برنامه بحث و بررسی پیرامون موضوع دیپلماسی عمومی و حضور در مرقد مطهر امام خمینی(ره) ادامه پیدا کرد. این سمینار در واقع امروز با حضور رؤسای قوای سه‌گانه از جمله ریاست محترم جمهوری رسماً آغاز میشود. ریاست جمهوری بر اساس آخرین تحولات، مواضع و دستور کارهای طراحی شده برای یک سال آینده را تشریح خواهند کرد. ضمن آنکه ریاست قوه مقننه و قضائیه هم این فرصت را دارند با سفرای جمهوری اسلامی گفت‌وگو کنند.
مهم‌ترین مباحثی که در خلال این نشست‌های فشرده مورد بررسی قرار می‌گیرد، دربرگیرنده چه موضوعاتی خواهد بود؟
بی تردید مهم‌ترین مسائل کشور در روابط دوجانبه اعم از پیگیری مسائل مالی و اقتصادی کشور در کانون گفت‌وگوها خواهد بود. چنانکه معاون اول ریاست جمهوری و شماری از وزرای اقتصادی با توجه به اهمیت بخش اقتصادی چه از نظر روابط اقتصادی دوجانبه و چه از لحاظ تحولات اقتصاد جهانی از جمله در حوزه‌های مختلف اعم از انرژی، حمل و نقل و همه ابعاد اقتصادی با سفیران کشور دیدار خواهند کرد. همچنین برخی سازمان‌ها و مؤسسات بر اساس مختصات کشورهای محل مأموریت سفرا، موضوعات مورد نظر خود را به صورت گزینشی در جلساتی تا پایان این هفته که سمینار رسماً به کار خود پایان می‌دهد، مورد پیگیری قرار می‌دهند.
همزمان با نشست‌های جاری، تحولات مربوط به برجام با توجه به خروج امریکا از این توافق در کانون رایزنی‌های دیپلماتیک ایران قرار گرفته است. آیا به سفرای ما بویژه در آن دسته از کشورهایی که طرف مستقیم توافق هسته‌ای قرار دارند، مأموریت ویژه‌ای پیرامون این موضوع محول شده است؟ و آیا در خلال این نشست‌ها گفت‌وگوهای جداگانه‌ای درباره این مأموریت صورت خواهد گرفت؟
برجام از جایگاه مستحکمی برخوردار است و به عنوان یکی از موضوعات جدی در مسائل سیاست خارجی ما مطرح است. خروج غیرقانونی ایالات متحده امریکا از برجام در حالی رقم خورده که جامعه جهانی و کشورهای دیگر عضو برجام علاقه‌مند به تداوم حیات این توافق هستند. اما مذاکرات ایران و اروپا و همچنین دو کشور چین و روسیه با توجه به زمانبندی و خواسته‌هایی که جمهوری اسلامی بعد از خروج امریکا تعیین کرده، در صورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که کشورهای طرف توافق بتوانند با اجرای تعهدات خود، مزایا و موهبت‌هایی که برجام می‌تواند برای ایران داشته باشد، فراهم کنند. قطعاً ابعاد مختلف برجام یکی از محورهای اصلی مطرح شده در سمینارهای جاری خواهد بود ولی چون مذاکرات ما با کشورهای طرف برجام از قبل آغاز شده و ادامه دارد، فکر نمی‌کنم در واقع مذاکرات ما با کشورهای اروپایی و یا حتی سفرای ما در این کشورها امروز منتظر نتیجه به عمل آمده در مباحث این سمینار باشد. اما قطعاً برخی دستاوردهای این سمینار می‌تواند در قالب یکسری ابتکار عمل‌های جدید مورد پیگیری سفرای ما قرار گیرد.
تمرکز وزیر امور خارجه ایران بر پیگیری دیپلماسی اقتصادی به متحول شدن ساز و کارهای وزارت خارجه و طراحی معاونت اقتصادی وزارت خارجه انجامیده است. این تحولات و توجه ویژه به رویکرد اقتصادی تا چه اندازه ماهیت مأموریت سفیران جمهوری اسلامی را تغییر داده است؟
برجام شرایط جدیدی را برای ایران فراهم کرد تا از طریق آن بتواند از ظرفیت‌های متعددی که در اقصی نقاط جهان دارد، استفاده بهینه کند. این امر نیازمند طراحی یک چارت جدید از مکانیزم‌های نوین و پیشرفته‌تر بود و لذا تصمیم گرفته شد معاونت دیپلماسی اقتصادی تشکیل شود که بتواند به صورت تخصصی، دقیق و جامع‌تر مسائل بازرگانی اقتصادی خارجی را تحت نظر داشته باشد.
این معاونت می‌کوشد در مرحله اول به عنوان یک هماهنگ کننده جدی میان بخش‌های مختلف اقتصاد داخلی کشور عمل کند و در مرحله دوم فضای لازم همکاری را برای این بخش‌ها در کشورهای خارجی پدید آورد. لذا از زمانی که معاونت دیپلماسی اقتصادی شکل عملی به خود گرفت، تماس‌های خود را با دستگا‌ه‌های اقتصادی ذیربط آغاز کرده و در عین حال ترتیباتی را برای ارتباط مستمر با نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور تدارک دیده است.
این تحولات که در آغاز راه خود قرار دارد در زمینه تحرک بخشیدن به مأموریت اقتصادی نمایندگی‌های ایران در کشورهای محل مأموریت تا چه اندازه نتیجه بخش بوده است؟
وزارت خارجه تا حد امکان تلاش کرده با تمرکز بر پیگیری اهداف اقتصادی کشور، فعالیت نمایندگی‌هایش را در این حوزه مورد رصد دقیق قرار دهد ولی بعد از تشکیل معاونت اقتصادی قرار شد این مباحث به صورت تخصصی‌تر، جدی‌تر و با توان بیشتری مورد پیگیری قرار گیرد و هماهنگی‌های اقتصادی بین بخش دولتی و خصوصی داخلی در ایران با نمایندگی‌هایش در خارج از کشور بیشتر شود. معتقدم طی دوران اخیر ما شاهد یک جهش جدی در سفارتخانه‌های خودمان نسبت به مسائل اقتصادی بودیم و احساس می‌کنیم نمایندگی‌های ما در یکی دو سال گذشته و بخصوص بعد از برجام توجه بیشتری به مسائل اقتصادی دارند و برای آنها امور اقتصادی از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است، لذا تمرکز آنها عمدتاً بر مسائل اقتصادی است.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری با مردم صحبت می‌کند
شش پیشنهاد کوچک به جناب روحانی
رشته ریاضی از سکه افتاده است
موشک؛ لژیونر مربیان ایرانی
مذاکرات با اروپایی‌ها قطع نشود
مصلحت حکیمانه
بازگشت سپنتا
پیگیری دیپلماسی اقتصادی محور گردهمایی سفرا
ریل‌گذاری ورود نقدینگی به تالار شیشه‌ای
60 درصد خواسته‌های کامیونداران برآورده شد
دیپلماسی اقتصادی اولویت سفرای ایران
حقوق شهروندی تمام ایرانیان
«رهام» چهره‌ای جدید و فراتر از تصور
سلام ایران
پاسخ به پرسش ایران
نظر مـــردم
