اردوغان‌ ترکیه را به کجا می‌برد

مانا اسکویی* - هنگامی که در سال‌های آغازین هزاره سوم میلادی، خورشید اقبال حزب عدالت و توسعه به عنوان نهادی که پرچم اسلامگرایی را در یک دست داشت و با دست دیگر توسعه اقتصادی و احترام به دموکراسی را تکان می‌داد، شروع به تابیدن کرد. تا یک دهه اوضاع و احوال ترکیه‌ به گونه‌ای تغییر کرد که بسیاری به این باور رسیدند که عملکرد حزب عدالت و توسعه را می‌توان به عنوان نمونه‌ای موفق از آمیزه اسلام و مشخصه‌های جامعه غربی، البته با قید اعتدال و تسامح برشمرد و به گسترش آن در خاورمیانه امیدوار بود.
در این سال‌ها و در شرایطی که از نظر اقتصادی و سیاسی، ترکیه نه‌تنها در خاورمیانه که در جهان به مقام و منزلت می‌رسید و در میان چهره‌های قدیمی حزب توسعه و اعتدال، رجب طیب‌اردوغان رفته‌رفته خود را بالا می‌کشید تا جایی که تا پیش از کودتای نافرجام 2016، با حذف خواسته و ناخواسته بسیاری از اعضای موثر حزب، به نوعی رهبری امور را درست گرفت‌ اما شکست کودتا، خود فرصتی بود که جدا از چندین هزار نفری که در میان نظامیان و کارمندان دولت که دستگیر و محاکمه و زندانی و اخراج شدند، باقی مانده اعضای پرنفوذ حزب عدالت و توسعه از جمله عبدالله گل و احمد داود‌اوغلو و... هم از دایره قدرت خارج شده، میدان تمام و کمال برای قدرت‌نمایی اردوغان باز بماند تا جایی که پس از انتخابات چند ماه گذشته و با توجه به تغییر در قانون اساسی، او به مرد همه‌کاره ترکیه بدل شده است.
با اوج‌گیری جاه‌طلبی‌‌های اردوغان، نقش ترکیه در تحولات سیاسی جهان به ویژه در خاورمیانه- که نمود و نماد آن در جنگ سوریه به روشنی مشاهده می‌شود- پررنگ‌تر و وسیع‌تر شد تا جایی که امروز آنکارا میان شرق و غرب در حال چرخیدن است.
توسعه و رونق اقتصادی ترکیه به ویژه در بخش گردشگری و همچنین بازار سرمایه و مسکن و به تبع آن حضور برندهای معروف در زمینه‌های گوناگون، اگرچه با حملات تروریستی‌ داعش به خصوص در ژانویه 2017 تا حدودی زیر سوال رفت‌ اما همچنان ادامه داشت که به خودی خود‌ در کنار حساسیت‌های ناسیونالیستی بخشی از جامعه ترکیه، به برگ برنده‌ای برای اثرگذاری تفکرات پوپولیستی اردوغان بدل شد.


آنچه این روزها میان آنکارا و واشنگتن می‌گذرد و آنچه با سقوط آزاد لیر بر سر اقتصاد ترکیه می‌آید و خواهد آمد، بی‌تردید آغاز دوره تازه‌ای از تحولات اجتماعی این کشور را رقم خواهد زد‌ چراکه حباب اقتصادی ترکیه اگرچه شرایط زندگی را به ویژه برای طبقه متوسط درکشور بهبود بخشید‌ اما جاه‌طلبی و یکسونگری اردوغان که می‌خواهد در تمام بازی‌های قدرت‌ حضور داشته باشد، در آینده نه‌چندان دور خواهد ترکید‌ چراکه توانایی‌های بالقوه ترکیه‌ خیلی کمتر از آن است که رییس‌جمهور این کشور در ذهن خود برای بدل شدن به یک امپراتور می‌پروراند‌ به طوری که می‌بینیم با یک تکانه دلاری، اوضاع اقتصادی‌اش به هم ریخت و سرمایه‌گذاران را با تردید روبه‌رو ساخت.
*تحلیلگر سیاست بین‌الملل
osk.ma@yahoo. com
سایر اخبار این روزنامه
العبادی: نگفتیم به تحریم‌های اقتصادی علیه ایران پایبند هستیم پاسخ معاون دادستان به وزیر ارتباطات: حمایت کمیسیون اقتصادی مجلس از طرح «مالیات بر عایدی مسکن» رقابت ایران و عربستان برای جذب مشتریان نفتی 5 سال زندگی پر فراز و نشیب تلگرام در ایران واکنش معاون گردشگری کشور به کندی آماده‌سازی «همدان ۲۰۱۸» گزارش نشست «ف مثل فوتبال، ف مثل فقر، ف مثل فریاد» بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ - جاکارتا فرزندان بیکار و خانه‌نشین مسوولان! کمپین‌های جدید! ابتکار رییس سازمان توسعه تجارت برای دور زدن تحریم‌ها؛ نظامی‌گری ترامپ تهدیدی برای جهان بورس کالا از خواب بیدار شد ! ثبت سفارش 250 میلیارد دلاری در 4 ماهه 97 ! ابهام در کارایی سامانه نیما احمدی‌نژاد و کمک به روحانی اردوغان‌ ترکیه را به کجا می‌برد دولت الکترونیک با حذف بسترهای آن در جامعه؟! تناقض‌گویی به جای شفاف‌سازی رییس‌جمهور ترکیه: محصولات الکترونیکی آمریکا را تحریم می‌کنیم حمله تروریستی مقابل پارلمان بریتانیا