واكنش‌ها به تركاندن حباب ارزي

آرمان- سوسن یحیی‌پور: در آغاز هفته تصمیمات جدیدی در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به تصویب رسید. باتوجه به شرایط ویژه حاکم بر اقتصاد کشور و وجود حباب ارزی که البته برخی تحت عنوان «بالن ارزی» از آن نام می‌برند، یکی از مهمترین این تصمیمات، مربوط به اختیارات ویژه‌ای بود که به سکاندار بانک مرکزی داده شد. به‌گونه‌ای که بانک مرکزی زین‌پس می‌تواند از طریق بانک‌ها و صرافی‌های مجاز در بازار ارز مداخله کرده و اقدامات لازم برای کنترل نرخ ارز را انجام دهد و قیمت مبادله در بازار ارز را نیز به نحو مقتضی اطلاع‌رسانی کند. این تصمیم جدید مورد ارزیابی مسئولان امر، کارشناسان اقتصادی و البته فعالان اقتصادی قرار گرفت و آنها نظراتی را در این باره بیان کردند. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس پیش‌بینی کرده است که التهابات بازار ارز کاهش می‌یابد و یک کارشناس اقتصادی با تاکید بر کاهش جدی نرخ ارز گفت که طبیعی است در نبود بانک مرکزی، باوجود بیرون کردن صراف‌ها و در یک بازار غیرعمیق، تعداد اندکی افراد به صورت لفظی، در روزهای تعطیل نرخ را بالا می‌برند و با توجه به اینکه ملت وحشت‌زده، می‌خواهند سپر دارایی ایجاد کنند به این سمت هجوم می‌برند. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز پیشنهاد داد در شرایط فعلی، دولت به بازار ارز ورود پیدا کند و وظیفه ذاتی خود که مدیریت شناور ارز است انجام دهد و با تزریق منابع، بازار را به صورت منطقی و نه بی‌حساب و کتاب کنترل کند.نوسانات بازار ارز تحت تاثیر مسائل مختلف به ویژه مسائل سیاسی همچنان ادامه دارد. هفته گذشته بود که همزمان با نشست سالانه سازمان ملل متحد نرخ دلار وارد کانال 18 هزار تومانی شد. هرچند این هفته نرخ ارز روند کاهشی در پیش گرفته و روز گذشته دلار به 17 هزار و 284 تومان رسید و محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز عنوان کرد که قیمت ارز قطعا پایین می‌آید. اما هنوز فعالان اقتصادی از شرایط موجود و آینده کسب‌وکار خودشان ناراضی هستند و انتقاداتی را مطرح می‌کنند. آنطور که خبرگزاری ایسنا گزارش داده رئیس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی ایران اعلام کرده است افزایش نرخ ارز فاقد منطق اقتصادی است و حباب ارز به بالن ارز تبدیل شده که عمده آن تابع جو روانی است بیش از آنکه تابع مسائل بین‌المللی باشد. فرهاد احتشام‌زاده افزود: بنابراین ایجاد اعتماد در شرایط و جو روانی جامعه می‌تواند روی نرخ ارز تاثیرگذار باشد، چراکه تصمیمات نادرست باعث می‌شود عدم امنیت روانی تشدید شود.
واکنش‌ها به اختیارات جدید بانک مرکزی
اختیارات ویژه‌ای که از سوی شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به رئیس کل بانک مرکزی برای دخالت در بازار ارز داده شده است، با واکنش‌هایی همراه شد. در این زمینه، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: تعهدات لازم برای صادرکنندگان کالا برای بازگرداندن ارز به سامانه نیما، بر اساس مشوق‌های بانک مرکزی انجام می‌شود. محمدرضا پورابراهیمی درباره استمرار آرامش در بازار ارز افزود: با توجه به جایگاهی که بانک مرکزی دارد باید بتواند با توجه به مسئولیت و اختیارات در حوزه بازار ارز تصمیم‌گیری لازم را انجام دهد. او ادامه داد: در جلسه شورای اقتصادی با حضور سران قوا، بانک مرکزی پیشنهاداتی داشت که یکی از آنها این بود که بتواند بر اساس نظارت مداخله بر اساس چارچوب عملیات کنترلی را انجام دهد. پورابراهیمی افزود: مجلس نیز با این پیشنهادات موافقت کرد و اختیاراتی که به بانک مرکزی داده شده تا بتواند در مورد مطلوب‌سازی بازار ارز عمل کند؛ تعهدات لازم برای صادرکنندگان کالا برای بازگرداندن ارز به سامانه نیما بر اساس مشوق‌های بانک مرکزی انجام می‌شود. او گفت: این مجموعه اقدامات به کاهش التهاب بازار ارز کمک می‌کند. یک کارشناس اقتصادی نیز با بیان اینکه نرخ کنونی ارز به نیازهای اقتصادی ایران و وقایع تحریم ربطی ندارد، گفت: بانک مرکزی می‌تواند با حفظ ذخایر ارزی کشور، در بازار دخالت کرده و قیمت را کاهش دهد. مجید شاکری با بیان اینکه ورود بانک مرکزی باعث کاهش جدی نرخ ارز می‌شود، به مهر اظهار کرد: این ارقامی که هم‌اکنون در بازار ارز شاهدش هستیم، به نیازهای اقتصادی ایران و به وقایع تحریم ربطی ندارد. نباید اینطور با دست خودمان خودمان را گرفتار کنیم. این کارشناس اقتصادی یادآور شد: اصل موضوع این است که بانک مرکزی با مداخله می‌تواند ریال را تقویت و اعتماد مردم را جلب کند. او تاکید کرد: بانک مرکزی باید با مداخله علمی و عاقلانه پیش از آنکه فرصت از دست برود، از میانه این چالش، یک وضعیت با ثبات را پدید آورد. همچنین رئیس کنفدراسیون صادرات اظهار کرد: تامین ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی، دارو و خط تولید، برنامه یکساله برای واردات و صادرات، ثبت سفارش در سه روز و توافق قیمتی صادرکننده و واردکننده راهکار مدیریت بازار ارز است. محمد لاهوتی تصریح کرد: در شرایط فعلی پیشنهاد این است که دولت به بازار ارز ورود پیدا کند و وظیفه ذاتی خود که مدیریت شناور ارز است را انجام داده و با تزریق منابع، بازار را به صورت منطقی و نه بی‌حساب و کتاب کنترل کند؛ یعنی اگر امروز دولت بگوید قیمت دلار پنج هزار تومان است، عملا امکان‌پذیر و مبتنی بر واقعیت نیست؛ بنابراین دولت باید با یکسری مکانیزم‌ها، بازار نیما و بازار سوم را به هم نزدیک کند؛ راهکار دیگر هم این است که دولت تنها خود را متعهد به تامین ارز کالاهای اساسی و ماشین‌آلات خطوط تولید کند.