قاتلان را به استانبول تحویل دهید!

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه همان‌گونه که وعده داده بود، در پارلمان حاضر شد و به ذکر جزییاتی از پرونده قتل جمال خاشقجی پرداخت. با این حال وی در سخنان خود اگرچه به بی‌گناهی بن‌سلمان در این پرونده اشاره‌ای نکرد اما سخنی هم از وی به میان نیاورد و با احترام از پادشاه سعودی یاد کرد.
بخشی از سخنان رئیس‌جمهوری ترکیه در پارلمان که به‌طور همزمان به زبان انگلیسی و عربی هم ترجمه و پخش شد، درباره گزارش تیم تحقیق ترکیه درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست بود که در تاریخ دوم اکتبر وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد اما هرگز از آن خارج نشد.
اردوغان در این سخنان هیچ اشاره‌ای به نوارهای صوتی یا ویدیوهای ضبط‌شده‌ای که دولت عربستان بشدت خواهان آن است، نکرد. رئیس‌جمهوری ترکیه با این حال در سخنانش از قتل خاشقجی به‌عنوان یک «برنامه از پیش تعیین‌شده وحشیانه» نام برد. این درحالی است که مقامات سعودی ناگزیر شده‌اند تا واقعیت به قتل‌رساندن خاشقجی را در کنسولگری عربستان بپذیرند اما از برنامه‌ریزی و اطلاع‌داشتن از آن شانه خالی می‌کنند و آن را به «عوامل خودسر» نسبت داده‌اند. اردوغان در سخنرانی هفتگی‌اش برای نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه در پارلمان، ملک سلمان، پادشاه عربستان را خطاب قرار داد و از او و نه «محمد‌بن‌سلمان» خواست تا تحقیقات را در این زمینه انجام دهد. وی تأکید کرد «نباید افرادی که در این پرونده دست دارند، در تیم تحقیق هم باشند.» وی گفت: «جمال خاشقجی، ۲۸ سپتامبر روزجمعه ساعت 10دقیقه به ۱۲ظهر برای انجام کارهای ازدواجش وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد. بعد از خروج او به تیمی که مسئول قتل وی هستند، اطلاع داده می‌شود. حتی به برخی از کارکنان کنسولگری گفته می‌شود که به کشورشان بازگردند تا مقدمات را انجام دهند. خاشقجی سپس در روز واقعه (دوم اکتبر) وارد کنسولگری کشورش در استانبول شد، درحالی ‌که تیمی که برای بازجویی از او آماده شده بود، منتظر او بودند. در یکم ماه اکتبر ساعت ۱۶ و30دقیقه در روز دوشنبه یک تیم سه‌نفره وارد استانبول می‌شود. در دوم اکتبر هم ۹نفر دیگر وارد استانبول می‌شوند و در کل ۱۵نفر از ساعت ۹ و50 تا ساعت ۱۱ صبح روز دوم اکتبر به صورت جداگانه وارد کنسولگری عربستان می‌شوند و سپس سیستم دوربین‌های کنسولگری قطع می‌شود. خاشقجی به همراه نامزدش ساعت یک و هشت دقیقه ظهر به کنسولگری می‌رود و بعد از حدود یک‌ساعت هرگونه ارتباط و اطلاع از او قطع می‌شود. در ساعت ۱۷ و50دقیقه نامزد وی مفقود‌شدن خاشقجی را اعلام می‌کند.
اردوغان گفت: «عربستان اقدام بسیار مهمی انجام داد که وقوع قتل را پذیرفت و الان ما منتظر هستیم که از اول تا آخر ماجرا را توضیح دهد و تمامی عوامل از بالاترین رتبه تا پایین‌ترین آنها را معرفی کند. این جنایت یک اقدام برنامه‌ریزی‌شده بود و مشخص است که برای آن هماهنگی و برنامه وجود داشت.» وی در ادامه با مطرح‌کردن سوالات متعددی درباره این پرونده گفت: «چرا باید این ۱۵نفر در همان روز قتل خاشقجی به ترکیه می‌آمدند؟ از چه کسی دستور گرفته بودند؟ چه بر سر جسد خاشقجی آمده است؟ آنها می‌گویند جسد او را به یک همدست محلی داده‌اند. آن همدست محلی کیست؟ ما براساس معاهده وین، قوانین بین‌المللی به تحقیقات ادامه خواهیم داد و هیچ‌کس نمی‌تواند ما را از ادامه تحقیقات باز دارد. مقامات عربستان تنها به مقصر نشان‌دادن تعدادی از شخصیت امنیتی و اطلاعاتی کشور اکتفا کرده که نمی‌تواند پاسخگوی ما و جامعه جهانی باشد. وجدان انسانی باید درباره روشن‌شدن تمام ابهامات این پرونده مطمئن شود. لذا من تشکیل تیم تحقیقاتی بی‌طرف، واقع‌گرایانه و مبتنی بر کشف عدالت را پیشنهاد می‌کنم که هیچ‌یک از کسانی که ارتباطی با این قتل دارند، نباید در تیم تحقیقاتی حضور داشته باشند. درنظر بگیرید که این یک قتل سیاسی بود و عاملان آن در کشورهای مختلف اگر وجود دارند، باید مورد بازجویی قرار گیرند. برکنارکردن و سرزنش برخی مسئولان اطلاعاتی، ما و جامعه جهانی را قانع نمی‌کند. لذا عربستان باید براساس شریعت اسلام و قانون این کشور و نیز قوانین بین‌المللی جزییات بیشتری را در این خصوص بیان کرده و عاملان این جنایت را مجازات کند. این جرمی است که در ترکیه صورت گرفته و برای ما قابل چشم‌پوشی نیست.» اردوغان خاطرنشان کرد: «به پادشاه عربستان پیشنهاد می‌کنم این ۱۸ فرد بازداشت‌شده را در استانبول محاکمه کند. ما به همکاری عربستان درخصوص پرونده خاشقجی اطمینان داریم. من شخصا هیچ تردیدی درباره حسن‌نیت ملک‌سلمان ندارم. می‌خواهیم روشن شود از بین این ۱۸ فرد بازداشت‌شده، چرا ۱۵نفر معرفی و شناسایی شده‌اند؟»