پرندگان در هورالعظيم

حيات تالاب‌ها به وجود آب گره خورده و به همين دليل بارش باران در هر شرايطي خشنود‌كننده است. بارش‌ نزولات آسماني در بهبود شرايط وخيم تالاب‌ها دست‌كم در كوتاه‌مدت بسيار اهميت دارد. بايد خداوند را شاكر باشيم كه هورالعظيم به عنوان يكي از تالاب‌هاي مهم كشورمان طي روزهاي اخير تحت تاثير بارش باران وضعيت نسبتا مطلوبي پيدا كرده و سطح گسترده‌اي از نقاط تالاب بر اثر اين ‌بارش‌ها مرطوب شده است. سال گذشته متاسفانه با كاهش ورودي آب رودخانه‌ها به هورالعظيم اين تالاب دچار كمبود شديد آب شده بود. در نتيجه كاهش ورود آب، هورالعظيم ماه‌ها دچار آتش‌سوزي بود و سرانجام همين بارش‌ موجب فروكش كردن شعله‌هاي آتش شد. بروز آتش‌سوزي گاه و بيگاه تنها پيامد كمبود آب در هورالعظيم نبود. كاهش جمعيت پرندگان مهاجر و مرگ و مير ماهيان تالاب از ديگر اتفاقات تلخ به حساب مي‌آيد. بارش گسترده باران در هفته‌هاي اخير موجب شده تا چهره ديگر تالاب نمايان شود. بر اثر اين‌ بارش‌ها ميزان آب ورودي به تالاب افزايش پيدا كرده كه آثار آن كم‌كم هويدا مي‌شود. يكي از اتفاقات خوش‌يمن اين روزها بازگشت تعداد زيادي از پرندگان مهاجر به تالاب است. همچنين ورود آب و مرطوب شدن سطح تالاب در كنترل كانون‌هاي گرد و غبار اثر دارد.
هورالعظيم عملا داراي پنج حوضچه است كه حوضچه‌هاي شماره يك، دو و سه منابع آب شيرين تالاب را تشكيل مي‌دهد. بر اثر بارش‌هاي اخير خوشبختانه حوضچه‌هاي آب شيرين آبگيري مناسبي داشته‌اند.
در مجموع مي‌توان اين‌گونه جمع‌بندي كرد كه شرايط تالاب هورالعظيم در پاييز امسال نسبتا اميدوار‌كننده است. اما نگراني ما مربوط به بازه زماني بعد از فروردين و فصل بهار است. بهار، فصل تخم‌ريزي ماهيان، زادآوري پرندگان و رشد پوشش گياهي است اما رطوبت فعلي تالاب تا آن زمان ادامه نمي‌يابد، زيرا حقابه محيط زيستي تالاب اختصاص نمي‌يابد و موجب مي‌شود همين آب‌هاي ورودي هم به زودي تبخير شوند و جريان پايدار ورود آب به تالاب شكل نگيرد. بر اساس برآوردهايي كه قبل از اين انجام شده، حقابه مورد نياز تالاب 1.6 ميليارد مترمكعب در سال است كه طي سال‌هاي گذشته هيچ‌گاه تامين نشده است.
در واقعيت حجم بسيار اندكي از حقابه تالاب تامين مي‌شود به‌طوري كه سال گذشته از طريق رودخانه عظيم نيسان فقط 3 الي 5 مترمكعب در ثانيه آب وارد تالاب شده كه همين عدد گوياي وضعيت ورودي آب به تالاب است. در واقع خيلي روشن است كه وضعيت فعلي تالاب زماني پايدار خواهد بود كه حقابه محيط زيستي تالاب هم تامين شود.


اگر تامين شود، مي‌توانيم از پايداري تالاب سخن بگوييم و به بهبود وضعيت تالاب در بلندمدت اميدوار باشيم.