اوج‌گیری ناسیونالیسم افراطی

رهبران آلمان و فرانسه، دو قدرت بزرگ اروپایی در همایش صلح پاریس خواستار رویکردی متحد و یکپارچه از سوی همه کشورهای جهان برای دستیابی به صلح شدند‌. این گردهمایی بزرگ که ده‌ها رییس کشور و دولت در آن شرکت داشتند یک غایب بزرگ داشت: دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا‌.
آنگلا مرکل نخستین سخنران این همایش بود که در ادامه مراسم بزرگداشت یکصدمین سال پایان جنگ جهانی اول در پایتخت فرانسه برگزار شد‌. مرکل در این سخنان نسبت به موج رو به گسترش ملی‌گرایی در اروپا و دیگر نقاط جهان هشدار داد و تاکید کرد که افکار یکسونگرانه و ملی‌گرایانه می‌تواند مناسبات دوجانبه کشورها را دستخوش چالش کند‌.
صدراعظم آلمان با بازگو کردن نقدهای رییس‌جمهوری فرانسه نسبت به میهن‌پرستی و ملی‌گرایی خاطرنشان کرد که برخی‌ها نشان داده‌اند منافع شخصی برایشان از روابطی که پایه‌گذار صلح پس از جنگ دوم جهانی بوده، اهمیت بیشتری دارد‌.
صدراعظم آلمان که در حضور از جمله دونالد ترامپ، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان سخن می‌گفت، به شکایت اظهار کرد: ما امروز شاهد آن هستیم که همکاری‌های بین‌المللی، ایجاد موازنه منافع به صورت مسالمت‌آمیز و حتی ساختار اروپایی که بر اساس صلح ریخته شده، بار دیگر مورد تردید قرار می‌گیرد‌.


یک صحنه نبرد جهانشمول
آنگلا مرکل با نگاه به مناقشه‌‌های خونین در صحنه جهانی امروز گفت: ما این آمادگی را نزد دیگران می‌بینیم که حاضرند منافع خود را در بدترین حالت بار دیگر با ابراز خشونت به کرسی بنشانند‌. او ضمن اشاره به بحران سوریه و جنگ در یمن تصریح کرد: ما اجازه نداریم به سادگی مناقشه‌های مسلحانه را بپذیریم‌. او تاکید کرد که نباید این امر به انفعال در گفتار و عمل ما بینجامد: این بدان معناست که ما باید برای سوریه یک راه‌حل سیاسی پیدا کنیم‌.
در یمن، جایی که امروز بزرگ‌ترین فاجعه انسانی جهان بشریت در حال وقوع است، از نظر صدراعظم آلمان باید هر چه سریع‌تر به خونریزی‌ها پایان داد. من اعتقاد دارم که دنیا باید وارد عمل شود، تا در این منطقه آتش‌بس برقرار شود تا امدادگران بتوانند وارد این کشور شوند‌.
افکاری با چشم‌بند
صدراعظم آلمان به هشدار گفت، نباید اجازه دهیم که اراده‌های متزلزل و ناتوانی برای گفت‌وگو دست بالا را داشته باشند‌. او خواستار حمایت همه‌جانبه از سازمان ملل متحد و پایبندی به قواعد بین‌المللی شد تا بتوان رویکردهای انسانی با یکدیگر را در جهان تضمین کرد‌. او افزود چنین قواعد و نهادهایی را می‌توان راحت نابود کرد، بازسازی آنها اما زمانبر و دشوار خواهد بود‌. آنگلا مرکل که همایش سه‌روزه صلح در پاریس را با نطق خود افتتاح می‌کرد، با ابراز نگرانی گفت بار دیگر افکاری رو به گسترش هستند که بر چهره خود چشم‌بند زده‌اند‌.
مرکل در ادامه تاکید کرد که اغلب چالش‌های کنونی جهان نه توسط یک کشور بلکه به صورت گروهی قابل حل است و به همین دلیل باید به سمت اتخاذ یک رویکرد جمعی حرکت کرد‌. صدراعظم آلمان سخنان خود را با طرح این سوال به پایان برد: اگر انزواگرایی در طول یکصد سال گذشته راه‌حل نبوده، چطور می‌تواند در جهان به هم متصل کنونی به عنوان راه علاج مشکلات تلقی شود؟
امانوئل ماکرون نیز پیش از این در جمع میهمانان شرکت‌کننده در مراسم بزرگداشت یکصدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول ضمن درخواست از کشورهای جهان برای متحد و یکپارچه شدن برای رسیدن به صلح جهانی، ملی‌گرایی را خیانتی به وطن‌پرستی توصیف کرده بود‌. رییس‌جمهوری فرانسه که به ظاهر روی سخنش با دونالد ترامپ بود در ادامه تصریح کرد: این سخن که منافع ما اولویت دارد و دیگران را باید نادیده گرفت سبب پایمال شدن مهم‌ترین دستاورد یک جامعه می‌شود که همانا ارزش‌های اخلاقی است‌. امانوئل ماکرون گفت: آن که می‌گوید، اول کشور من، عزت ملت خود را تخریب می‌کند‌.
دیگر سخن نغز رییس‌جمهوری فرانسه در این مراسم که در رسانه‌های مختلف جهان انعکاس زیادی داشت، این جمله بود: بیایید به جای رودررو کردن هراس‌ها، امیدهایمان را با هم یکی کنیم‌. رییس‌جمهوری فرانسه در همایش صلح پاریس تاکید کرد که امیدوار است این گردهمایی با فراهم کردن زمینه گرایش به چندجانبه‌گرایی از افتادن کشورها به دام چالش‌های گذشته جلوگیری کند‌.
ماکرون خواستار همکاری‌های بین‌المللی شد و گفت: ما نسبت به نسل‌های آینده مسوولیم و باید دنیایی بهتر را از خود باقی بگذاریم‌. او از اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد به عنوان نشانه‌های امید تقدیر کرد‌. هر دوی این سازمان‌ها با انتقادهای شدید دونالد ترامپ روبه‌رو بوده‌اند‌.
امانوئل ماکرون به‌ویژه همکاری با آلمان که خود زمانی در جبهه دشمن قرار داشت را قابل ستایش خواند‌. ماکرون از رهبران و سران حاضر در مراسم خواست تا به دنبال برادری باشند‌. وطن‌پرستی واقعی به بیان او، همان عشق و صلح است‌. ماکرون سخنرانی خود را با این جمله به پایان رساند: زنده‌باد صلح‌.
روی سخن ماکرون ملی‌گرایی فزاینده پوپولیستی در بسیاری از کشورهای اروپا و در سیاست تهدیدآمیز ولادیمیر پوتین‌، از مهمانان حاضر در این مراسم بود که قسمتی از اوکراین را اشغال کرده است‌. دونالد ترامپ، که بارها بر رویکرد سیاسی خود مبنی بر «نخست آمریکا» تاکید و با افتخار خود را یک ناسیونالیست توصیف کرده است، بزرگ‌ترین غایب این همایش بود‌. اندک زمانی پس از آغاز همایش صلح پاریس و در حالی که سخنرانان در حال مذمت وطن‌پرستی و انزواگرایی بودند هواپیمای اختصاصی رییس‌جمهوری آمریکا ایر فورس وان فرودگاه پاریس را به مقصد واشنگتن ترک کرد‌.
فراخوان به صلح و آشتی
مارکوس دروگه، اسقف برلین، با اشاره به تقویت ناسیونالیسم هشدار داد که این گرایش وقتی تقویت می‌شود که ملت‌ها شروع به در خود فرو رفتن می‌کنند و رویاهایی در سر می‌پرورانند که تنها شامل بزرگی خود آنها می‌شود‌. او هشدار داد که باید در مقابل تصاویر میدان‌های نبرد تجارب دلگرم‌کننده ده‌ها سال گذشته را قرار داد که حاصل شناخت یکدیگر و همکاری‌هاست‌. هاینر کوخ، اسقف اعظم برلین نیز در مراسم این روز قربانی‌های بی‌شمار و گوناگون جنگ را یادآوری کرد و ملت‌ها را از جنگ بر حذر داشت‌.
استقبال پوتین از ایده ارتش اروپایی ماکرون
رییس‌جمهوری روسیه بر خلاف همتای آمریکایی خود از ایده ایجاد ارتش اروپایی استقبال کرد‌. او ایجاد چنین ارتشی را برای بلوک اقتصادی قوی اروپا طبیعی خواند‌. روسیه می‌خواهد با آمریکا درباره خروج از پیمان موشکی ۱۹۸۷ گفت‌وگو کند‌.
ولادیمیر پوتین یکشنبه گذشته این موضوع را که به گفته او بلوک اقتصادی قدرتمندی نظیر اتحادیه اروپا در پی آن باشد تا ارتش و سیستم دفاعی خود را داشته باشد، طبیعی خواند‌. او در مصاحبه با شبکه تلویزیونی روسیه امروز گفت: اروپا یک نهاد قدرتمند اقتصادی است و این کاملا طبیعی است که بخواهد در امور دفاعی و امنیتی، مستقل و خودکفا باشد‌.
پوتین در حالی این موضوع را طبیعی خواند که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا که برای شرکت در مراسم پایان جنگ جهانی اول وارد پاریس شده بود، جمعه گذشته با نوشتن توئیتی به امانوئل ماکرون تاخت‌. او ایده ایجاد ارتش اروپا را بسیار توهین‌آمیز خواند و اروپا را دعوت کرد تا به جای آن سهم منصفانه‌تری از مخارج ناتو را بپردازد‌.
پیش‌تر امانوئل ماکرون در مصاحبه‌ای رادیویی با اشاره به خطر فزاینده حملات و نفوذ سایبری، دخالت خارجی در روند انتخاباتی، همچنین تصمیم آمریکا برای خروج از پیمان موشکی ۱۹۸۷ با روسیه، تاکید کرده بود که اروپا نیازمند دفاع از خود در مقابل چین، روسیه و حتی آمریکاست‌. او در همین مصاحبه از ضرورت وجود ارتشی اروپایی سخن گفته بود: در مواجهه با روسیه که در مرزهای ما قرار دارد و نشان داده که می‌تواند تهدید تلقی شود، ما باید اروپایی داشته باشیم که بتواند از خودش و توسط خودش بهتر دفاع کند بدون این‌که بخواهد تنها متکی به آمریکا باشد‌.
این صحبت‌ها اگرچه واکنش تند توئیتری رییس‌جمهوری آمریکا را برانگیخت، اما در دیدار روز شنبه روسای‌جمهوری روسیه و فرانسه دست‌کم به ظاهر تاثیری نداشت‌. این دو رهبر قدرتمند جهان اعلام کردند که بر سر مساله دفاع اروپا از خود هم رای هستند‌. رویترز گزارش می‌دهد که یک مقام مسوول در دفتر رییس‌جمهوری فرانسه، توئیت ترامپ را ناشی از سوء‌تفاهم خوانده است‌.
گفت‌وگو درباره خروج آمریکا از پیمان موشکی ۱۹۸۷ با روسیه
ولادیمیر پوتین همچنین روز یک‌شنبه از تمایل برای گفت‌وگویی همه‌جانبه با ترامپ بر سر موضع او برای خروج از پیمان موشکی ۱۹۸۷ که ماه گذشته میلادی اعلام شد، خبر داد‌. ترامپ ماه گذشته اعلام کرده بود که واشنگتن قصد دارد از معاهده موشکی ۱۹۸۷ با روسیه خارج شود‌. او روسیه را متهم به نقض این پیمان کرده و همین موضوع را دلیل خروج از پیمان عنوان کرده بود‌.
پوتین که برای شرکت در مراسم صدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول در فرانسه حضور داشت، اعلام کرد که در حاشیه نشست سران در اجلاس گروه ۲۰ با ترامپ گفت‌وگو خواهد کرد‌. دو رهبر جهانی اگرچه از گفت‌وگوی مفصل در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در پایان ماه جاری میلادی صحبت می‌کنند، در فرانسه و در حاشیه مراسم سالگرد پایان جنگ جهانی اول نیز گفت‌وگویی بین آنها شکل گرفته است؛ گفت‌وگویی که پوتین آن را خوب و سخنگوی کاخ سفید آن را بسیار خوب و سازنده توصیف کرد‌. بنا بر گزارش‌ها گفت‌وگوی آنها که جزئیات بیشتری از آن منتشر نشده، پیرامون مسائل مرتبط با خاورمیانه خصوصا ایران، عربستان سعودی و وضعیت تحریم‌ها بوده است‌.
اعتراض‌ها علیه حضور ترامپ در شهر پاریس
صدها نفر با برپایی تظاهرات در شهر پاریس اعتراض‌شان را علیه دونالد ترامپ بیان‌ و آنچه را که سیاست‌های خصمانه و ملی‌گرایی تهاجمی او خواندند، محکوم کردند‌.
این جدیدترین مورد از پاسخ اعتراض آمیز فرانسوی‌ها به سفر ترامپ محسوب می‌شود‌. بالغ بر 1500 تن در محل میدان جمهوری در شهر پاریس تجمع کردند تا به شرکت دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا در مراسم یکصدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول و همچنین رویه سیاسی کلی رییس‌جمهور آمریکا اعتراض کنند‌. این تجمع تحت شعار «ترامپ منظورش جنگ است» برگزار شد‌. سازماندهی این تظاهرات از سوی ده‌ها گروه فعال از جمله گروه‌های «پاریس علیه ترامپ» و «جنگ را متوقف کنید» صورت گرفت‌. در این تجمعات مشخص شد که علاوه بر معترضان فرانسوی، معترضان آمریکایی نیز شرکت کرده‌اند‌.
معترضان یک بنر بزرگ نصب کردند که روی آن نوشته شده بود «ترامپ = جنگ». این بنر روی ساختمانی که بر فراز آن مجسمه ماریان (سمبل شخصیتی و جمهوریت فرانسه) قرار داشت، نصب شده بود‌.
تعداد دیگری از متعرضان نیز یک بالن به شکل ترامپ بچه مشابه بالنی که سابق بر این در ماه ژوئیه در لندن علیه ترامپ استفاده شد، به هوا فرستادند‌. برخی از تظاهرکنندگان پلاکاردهایی با مضمون محکوم کردن سیاست‌های ‌مهاجرتی ترامپ به دست گرفته و او را دروغگو و رییس‌جمهور خیلی خیلی خیلی بد خواندند‌. این معترضان در شعارهایشان از ترامپ خواستند تا برای عظمت بخشیدن به آمریکا استعفا دهد‌.
همچنین این معترضان که تجمع‌شان را زیر باران برگزار کردند، تصمیم ترامپ را برای لغو بازدیدش از گورستان نمادین در فرانسه به دلیل آب و هوای بارانی مسخره کردند‌.
پلیس پاریس اعلام کرد که به دلیل وجود 200 تا 400 رادیکال خشونت‌طلب نیروهایش را مستقر کرده تا جلوی بروز اغتشاش در آن را بگیرند‌. در نهایت این پلیس اعلام کرد اعتراضات به شکل صلح‌آمیز و بدون هیچ حادثه‌ای برگزار شد‌. ترامپ با وجود تلاش‌هایی که برای دور نگه داشتن خود از آب و هوای بد انجام داد، اما دست کم در سفرش به فرانسه با برخوردهای مختلفی علیه خود مواجه شد‌. شنبه گذشته نیز یک معترض فمینیست خودش را به سمت کاروان خودروهای حامل ترامپ پرتاب کرد‌. یک مجری تلویزیون فرانسوی نیز به یکباره برای اینکه نشان دهد رهبر آمریکا در پاریس منفور است، به زبان انگلیسی به ترامپ ناسزا گفت‌‌.