روزنامه جهان صنعت
1397/08/22
کاهش اختلافات حقوقی و قضایی با تنظیم قرارداد شخص سوم
کاهش اختلافات حقوقی و قضاییبا تنظیم قرارداد شخص سوم
علی اعتمادی*- با توسعه و گسترش معاملات در عصر حاضر با وجود سرعت ارتباطات توسط شبکه‌های مجازی شیوه و روش‌های خرید و فروش و معاملات نیز در جامعه تغیر یافته و بعضی افراد هم با نداشتن علم و تجربه در کسب و تجارت با فعالیت در این عرصه دچار مشکل شده و با اولین اختلاف با طرف معامله یا شریک خود به مراکز انتظامی و قضایی مراجعه می‌کنند.
در ماده10 قانون مدنی آمده است: قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است. از آنجا که قوانین را برای مردم جهت انجام معاملات آسان نگاشته‌اند تا افراد در کسب و تجارت به سختی نیفتند همین سهل‌گیری سبب میشود غالبا افراد در لحظه عقد قرارداد دقت لازم را نکرده و فقط منافع خود را هنگام معامله توجه کنند و هر فرد با تفسیر به رای از متن قراردادی که به صورت کلی نوشته شده در زمان بروز اختلافات با طرف مقابل با مشکل مواجه شده و برای حل اختلاف به مراکز قضایی مراجعه می‌کند، لذا به همین علت است اکنون شاهد کثرت مراجعات مردم و پرونده‌های حقوقی در دادسراها و دادگاه‌ها هستیم.
در حالی که خداوند متعال به این موضوع در بزرگ‌ترین آیه قرآن کریم پرداخته و برای پیشگیری از اختلافات اقتصادی راهکاری کاربردی برای افراد جامعه ارائه کرده است. سوره بقره آیه 282 می‌فرماید: یا ایها الذین امنوا اذا تداینتم بدین الی اجل مسمی فاکتبوه ولیکتب بینکم کاتب بالعدل ولایاب کاتب ان یکتب کما علمه الله فلیکتب ولیملل الذی علیه الحق ولیتق الله ربه .... ای کسانی که ایمان آورده‌اید هنگامی که بدهی مدت‌داری به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید. و باید نویسنده‌ای از روی عدالت در میان شما بنویسد. و کسی که قدرت بر نویسندگی دارد، نباید از نوشتن همان طور که خدا به او تعلیم داده خودداری کند پس باید بنویسد و آن کس که حق بر عهده اوست باید املا کند و از خدا که پروردگار اوست بپرهیزد و چیزی را فروگذار ننمایید.
در آیه مذکور مسائل مالی به دو دسته تقسیم شده است 1- معاملات مدت‌دار (زمان‌دار) 2-معاملات نقدی، در معاملات مدت‌دار، خداوند به مومنین توصیه به نوشتن «دین» می‌کند که دین شامل هرگونه بدهکاری را خواه از طریق قرض گرفتن باشد یا معاملات دیگر شامل میشود مانند اجاره، صلح، خرید و فروش که یکی از دو طرف چیزی را به عهده بگیرد. حال نکته بسیار مهم در این است که نوشتن توسط چه کسی انجام شود؟ توسط طلبکار، بدهکار یا شخص دیگر؟ در آیه مذکور موضوعی که بلافاصله بعد از توصیه به نوشتن بدهی آمده «کاتب بالعدل» است که باید نویسنده شخص سوم و عادل باشد چون شخص سوم با اطلاع از خواسته و توقعات طرفین معامله وقتی آن فرد که بدهی به عهده اوست قصد خود را از این معامله به کاتب املا می‌کند نویسنده با اشراف به موضوع می‌تواند با عدالت قرارداد را بنویسد که بین آنها اختلافی به وجود نیاید و
خودش نیز هم شاهد میشود و هم حاکم یعنی اگر اختلافی به وجود آمد به راحتی با رجوع به متن قرارداد اختلاف برطرف میشود و باز اگر یکی از طرفین اقدام به تفسیر به رای مواد قرارداد کرد شخص سوم (کاتب بالعدل) به عنوان داور می‌تواند اعلام نظر کند و حکم او فصل‌الخطاب و به منزله حکم قطعی در مراجع قضایی مورد تایید قرار گیرد.
و در معاملات نقدی، دادوستدی که به صورت دست به دست صورت می‌گیرد نیاز به نوشتن ندارد لیکن بهتر است هنگام خرید و فروش (نقدی) شاهد گرفته شود.
در نتیجه اگر مراکزی چه دولتی و چه خصوصی به این مهم بپردازند یا اشخاصی این مسوولیت را بر عهده گیرند تا نوشتن دیون و قراردادها توسط شخص دیگر بین مردم به یک عادت و فرهنگ معاملاتی تبدیل شود، قطعا در آینده شاهد کاهش پرونده‌های حقوقی و مالی در مراکز قضایی خواهیم بود.
محاسن تنظیم قرارداد توسط شخص عادل:
1- آشنایی متعاملین به وظایف و تعهدات خود
2- کاهش مراجعات به مراکز انتظامی و قضایی
3- شاهد داشتن طرفین قرارداد در زمان اختلاف
4- شاهد و حاکم شدن شخص سوم (کاتب بالعدل)
5- اجرای شدن حکم نویسنده به عنوان داور در محاکم قضایی
6- برقراری عدالت اجتماعی و رعایت حقوق بین افراد جامعه.
* کارشناس ارشد حقوق
سایر اخبار این روزنامه
ترامپ باقی ماندن ما در برجام را پذیرفت
بازنشستگان از 27 آبان نباید سمتی داشته باشند
برنامه آل‌سعود برای ترور سردار سلیمانی
اوج‌گیری ناسیونالیسم افراطی
مشکل اصلی واردات گوشی‌های هوشمند گمرک است نه تحریم‌ها
روسیه اعلام کرد
هرگز ترامپ را نمی‌بخشم
معاون وزیر راه‌وشهرسازی:
حماسه دیگری از خالق پرتقال دریایی!
مالیات جایگزین نفت شود
نشست بی‌نتیجه رییس‌کل بانک مرکزی با فعالان اقتصادی
ساعت 21:48 یکشنبه 21 آبان 96 کرمانشاه لرزید
شفافیت حلقه گمشده برنامه‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
چالش جدی اقتصاد ایران
ایثارگران را سپر دفاع نکنیم
رادیوی سراسری «ان‌پی‌آر» آمریکا:
کاهش اختلافات حقوقی و قضایی با تنظیم قرارداد شخص سوم
