روزنامه جمهوری اسلامی
1397/09/17
مقاومسازی ساختمانها ضرورتی انکارناپذیر
همه ساله زلزلههای متعددی در کشورمان به دلیل قرار داشتن بر روی کمربند زلزله رخ میدهد که موجب خسارات و تلفات قابل توجهی میشود. سال گذشته در غرب کشور، زمینلرزهای با شدت 3/7 به عمق کانونی 19 کیلومتر در فاصله 30 کیلومتری شمال غرب "سرپل ذهاب" و 5 کیلومتری "ازگله" واقع در استان کرمانشاه رخ داد که در پی این زمینلرزه چندین پس لرزه با شدتهای مختلف در این استان و استانهای اطراف اتفاق افتاد.طبق بررسیهای تیم تحقیقاتی، به 10 شهر و بیش از یک هزار و 600 روستا خسارت وارد شد. حجم تلفات و خسارتها در شهرستان سرپل ذهاب قابل توجه بود و بیشترین خرابیها در نواحی روستایی و از نوع خرابی در ساختمانهای بوم ساخت (خشتی،گلی و…) بود.
در این گزارش با تاکید بر لزوم مقاوم سازی ساختمانها و به منظور تنویر افکار عمومی درخصوص اقدامات انجام شده در راستای احداث ساختمانهای خسارت دیده در زلزله سال گذشته استان کرمانشاه گفتگوهایی را انجام دادهایم که از نظر شما خوانده گرامی میگذرد.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از طرف دولت به عنوان متولی بازسازی واحدهای مسکونی شهری و روستایی وظیفه مدیریت بازسازی واحدهای مسکونی آسیب دیده از زلزله را عهدهدار است به گونهای که این واحدهای بازسازی شده بتوانند در مقابل حوادث قهری طبیعت بیش از پیش مقاومت کرده و کمتر در معرض خسارتهای جانی و مالی قرار گیرند. این نهاد با جلب مشارکت حداکثری مردم به تامین اسکان موقت، تخریب و آواربرداری واحدهای مسکونی تخریب شده بر اثر زلزله، تهیه طرحهای ساختمانی و پیگیری اخذ پروانه احداث واحدهای مسکونی شهری، انجام بازرسیهای فنی لازم و نظارت بر طراحی و اجرا، تامین و توزیع مصالح مورد نیاز در شهرها و روستاهای آسیب دیده استان کرمانشاه پرداخت.
رئیس ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به زلزله 21 آبان ماه سال گذشته این استان، گفت: فعالیت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به موازات عملیات امداد و نجات در همان ساعات اولیه زلزله شروع شد و بعداز اتمام عملیات امداد و نجات در روستاها بلافاصله کار آواربرداری را آغاز کردیم تا بتوانیم سرعت عملیات بازسازی را بالا ببریم.
رضا خواجهای با بیان اینکه ارزیابی میزان برآورد و سطح خسارتهای وارده به واحدهای مسکونی توسط 450 اکیپ از کارشناسان فنی در منطقه صورت گرفت، اظهار داشت: باتوجه به گستردگی این زلزله، 12 ستاد معین برای سرعت بخشی به عملیات بازسازی در مناطق آسیب دیده استان کرمانشاه مستقر شد که علاوه بر این ستادها، ستاد دیگر برای ساماندهی و هماهنگی اسکان موقت در شهر سرپل ذهاب نیز مستقر شد.
وی با بیان اینکه 124 هزار واحد مسکونی مورد ارزیابی قرار گرفت، گفت: براساس ارزیابیهای صورت گرفته حدود 36 هزار واحد مسکونی احداثی و 60 هزار واحد هم تعمیری تشخیص داده شد که از تعداد واحدهای احداثی، 12 هزار و 500 واحد در روستاها و حدود 7 هزار و 500 واحد در شهرها بصورت 100درصد تخریب شده بود و در اولویت کار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قرار گرفت.
خواجهای تاکید کرد: با سفر مقام معظم رهبری به مناطق زلزلهزده، تاکید ایشان مبنی بر فرصت سازی در این زلزله را مدنظر قرار دادیم و واحدهای مسکونی فرسوده از نوع دو که در این زلزله تخریب نشده بودند اما احتمال اینکه در زلزلههای آتی دچار خسارت شوند را جز لیست واحدهای احداثی قرار دادیم و در مجموع تعداد واحدهای روستایی به 25 هزار و واحدهای شهری به حدود 11 هزار واحد افزایش پیدا کرد.
وی با اشاره به پیشرفت فیزیکی کل واحدهای مسکونی احداثی و تعمیری (شهری و روستایی) پرداخت و افزود: تا به امروز 20 هزار واحد مسکونی احداث و 56 هزار واحد مسکونی نیز تعمیر و به مردم تحویل داده شده است.
رئیس ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه افزود: دولت در شهرها به ازای هر واحد مسکونی احداثی حدود 73 میلیون تومان و در روستاها حدود 57 میلیون تومان تسهیلات و کمک بلاعوض در نظر گرفته است.
خواجهای به مقاوم سازی ساختمانها اشاره کرد و گفت: دولت برای مقاوم سازی واحدهای مسکونی حداکثر 40 میلیون تومان وام و 4 میلیون و 500 هزار تومان کمک بلاعوض پرداخت میکند.
وی با بیان اینکه کار مقاوم سازی یک کار ویژه و منحصر بفردی در این بازسازی است، ادامه داد: حدود یک هزار و 400 واحد مسکونی مناطق زلزلهزده استان که نیاز به مقاوم سازی داشت، درحال انجام است.
به گفته خواجه ای، در بازسازیهای گذشته مقاوم سازی اینچنینی نداشتیم.
وی گفت: بتن آماده و مصالح توزیع شده در منطقه از استاندارهای لازم برخوردار است و دستگاههای نظارتی در منطقه مانند نظام مهندسی در شهرها، دستگاه نظام فنی در روستاها، ناظرین عالی و مسئول فنی در ستادهای معین و دستگاه نظارتی در ستاد هماهنگی روند بازسازی را نظارت و کنترل میکنند تا کیفیت بازسازی و بهسازی به حداکثر برسد.
وی به دیگر اقدامات انجام شده در بحث مقاوم سازی اشاره کرد و افزود: در این راستا بنیاد مسکن با دانشگاههای مطرح کشور در سه حوزه نظارت و ارزیابی فنی، فنی اجرایی و علوم اجتماعی در مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه قراردادهایی منعقد کرده است.
خواجهای با اشاره به خساراتهای مالی و جانی در پی وقوع زلزله، گفت: موضوع مقاوم سازی واحدهای استان کرمانشاه باید الگویی برای کل کشور باشد چرا که نباید منتظر رخ دادن حادثهای باشیم و بعد به تکاپو بیفتیم.
وی گفت اکثر واحدهای فرسوده در روستاها قرار دارد و از مردم میخواهیم از این طرح جهت مقاوم سازی منازل خود استفاده کنند.
به گفته وی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از سال 74 بحث مقاوم سازی را در روستاها شروع کرده است.
خواجهای با توجه به اینکه در زلزله بم رئیس ستاد معین بود، به مقایسه زلزله بم و کرمانشاه پرداخت و افزود: وسعت جغرافیایی و واحدهای خسارت دیده در استان کرمانشاه بیشتر است که خوشبختانه سرعت بازسازی در کرمانشاه بالا است.
رئیس ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه به زلزله 4/6 دهم ریشتری اخیر استان کرمانشاه هم اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در این زلزله واحدهای بازسازی شده طی یکسال گذشته هیچگونه خسارتی ندیدهاند و این آزمون و محکی برای دستگاههای نظارتی ما بود چرا که نشان داد ساخت و سازها از استانداردهای لازم برخوردار بوده است.
به گفته وی، در زلزله امسال هیچ واحد مسکونی تخریبی 100درصدی نداشتیم و تنها 4 واحد تجاری فرسوده تخریب شد اما در راستای کمک به مالکین واحدهای فرسوده، 600 واحد احداثی و 3 هزار و 500 واحد تعمیری در نظر گرفته شده است.
وی در پایان گفت: برابر برنامه زمانبندی انجام شده جشن اتمام بازسازی مناطق زلزلهزده شهری پایان شهریورماه سال آینده و مناطق روستایی پایان سال جاری است.
همچنین وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی "مسکن مهر"، کار مقاوم سازی و بازسازی ساختمانهای مسکن مهر مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه را بر عهده دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار ما، اظهار داشت: بعداز وقوع زلزله سال گذشته، ابتدا مطالعاتی انجام شد تا وضعیت ساختمانهای مسکن مهر این مناطق روشن شود.
مسعود شریفی به ارزیابی ساختمانهای مسکن مهر مجتمع شهید "شیرودی" شهرستان سرپل ذهاب اشاره و اظهار کرد: براساس مطالعات کارشناسان مربوطه از 24 بلوک (576 واحد) این مجتمع، تعداد 3 بلوک باید کاملا تخریب و دوباره احداث شود اما 21 بلوک دیگر نیازمند مقاوم سازی تشخیص داده شد.
وی افزود: بلافاصله برای این 21 بلوک، طرح مقاوم سازی توسط مشاور تهیه شد و طرح در وزارت مسکن و شهرسازی و مرکز تحقیقات مورد مطالعه قرار گرفت و تایید شد.
به گفته وی، کار بازسازی واحدهای مسکن مهر مناطق زلزلهزده استان به بنیاد مسکن واگذار شد.
کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی معتقدند مقاوم سازی باید براساس آخرین ویرایش آیین نامه زلزله کشور انجام شود که براساس استانداردسازی جدید علاوه بر دیوارها، پی و ستونهای ساختمانهای مسکن مهر در سه بخش (ایجاد دیوار برشی جدید، تقویت دیوار برشی قدیمی و تقویت ستونهای داخلی) نیز باید تقویت شود.
50 هزار متر زیربنای ساختمانها، مجتمع مسکونی شهید شیرودی را به بزرگترین پروژه مقاوم سازی کشور تبدیل کرده است که طبق برنامهریزی انجام شده، کار مقاوم سازی آن تا پایان دی ماه سال جاری و همچنین مقاوم سازی تمامی واحدهای مسکن مهر مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه تا خرداد ماه سال آینده به اتمام میرسد اما عملیات تکمیل واحدها زمان بیشتری میبرد.
همچنین رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه به خبرنگار ما، گفت: بعد از وقوع زلزله سال گذشته علیرغم اینکه مسئولیت ارزیابی میزان خسارت با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود، سازمان نظام مهندسی با اعزام اکیپهایی از کارشناسان خود کمک شایانی در روند ارزیابی صورت داد.
حسن شرفی با تاکید بر اینکه در این ارزیابی، ساختمانها به دو دسته احداثی (بازسازی) و تعمیری (مقاوم سازی) تقسیم شدند، گفت: وظیفه سازمان نظام مهندسی استان در بخش بازسازی؛ طراحی و نظارت بر ساختمانها است.
وی افزود: در سریعترین زمان ممکن طراحی 5 هزار و 785 واحد مسکونی در کل مناطق زلزلهزده استان انجام گرفت که بیشترین تعداد طراحی واحدها مربوط به شهرستان سرپل دهاب با حدود 4 هزار واحد بود.
وی به بازدیدها و نظارتهای مستمر مهندسان این استان بر روند بازسازیها اشاره و بیان کرد: در راستای سرعت بخشی به روند بازسازی و کمک به مردم آسیب دیده از زلزله، پایگاههایی جهت استقرار مهندسان این سازمان ایجاد شد.
شرفی گفت: مرحله بعد از طراحی، نظارت بر ساخت و سازها است که در ساخت ساختمانهای مناطق زلزلهزده، مهندسینی به عنوان ناظر، وظیفه نظارت مرحلهای را در مراحل مختلف ساخت انجام میدهند.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه توضیح داد: این مهندسین، ناظر مقیم نیستند و در مراحل مختلف مانند گودبرداری، بتن ریزی فونداسیون و ستونگذاری حضور پیدا میکنند و با تایید هر مرحله، مرحله بعد شروع میشود.
وی افزود: نظارت مقیم بر عهده بنیاد مسکن است که ناظرین بنیاد مسکن در تمامی مراحل ساخت و ساز در محل حضور دارند.
شرفی روند بازسازی و مقاوم سازی را با توجه به وسعت خسارات وارده از زلزله مطلوب ارزیابی کرد و ادامه داد: علیرغم اینکه زلزله خوش آیند هیچکس نیست اما زلزله 4/6 ریشتری آذرماه امسال، محک خوبی بر ارزیابی فنی ساخت و سازها، مقاوم سازی واحدهای آسیب دیده از زلزله سال گذشته و همچنین عملکرد سازمان نظام مهندسی استان بود.
وی به بازدید میدانی اعضاء هیئت رئیسه این سازمان بعد از زلزله اخیر از مناطق زلزلهزده استان اشاره و اظهار کرد: خوشبختانه بازسازی و مقاوم سازی ساختمانها مثبت ارزیابی شد.
به گفته وی، عمده ساختمانهای آسیب دیده، ساختمانهایی هستند که نوسازی یا مقاوم سازی نشده بودنند و نیز در بافت فرسوده قرار داشتند که عمدتاً ساخت آنها خارج از حوزه نظام مهندسی بوده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه در بخش دیگری از سخنانش به «مسکن مهر» مجتمع شهید "شیرودی" شهرستان سرپل ذهاب اشاره کرد و گفت: هر ساختی که توسط مهندسان انجام گیرد کمتر دچار آسیب میشود چراکه وظیفه مهندسان طراحی، نظارت و اجرای درست هر مرحله است.
وی با اشاره به آسیبهای این مجتمع، اظهار داشت: مسکن مهر در برخی از شهرها به خوبی ساخته شده است و نباید صرف این که مسکن مهر است مورد غضب قرار گیرد.
شرفی توضیح داد: در این منطقه شاید بتوان به قدرت بالای زلزله، بستر نامناسب ساختمانها و نقص در تولید فرآوردههای ساختمان مانند بتن و آرماتوربندی به عنوان عوامل تشدیدکننده آسیب اشاره کرد.
وی با بیان اینکه ساخت مسکن مهر نیازمند اندیشیده شدن تدابیر بیشتری بوده است، تصریح کرد: بکار گیری پیمانکاران کارآمد و قابل، نظارت بهتر، پرسنل اجرایی، اجرایی نکردن سیاست زودبازدهی و بودجه مناسب میتوانست از ایجاد مشکلات این چنینی جلوگیری میکرد.
وی با تاکید بر نقش پیمانکاران در ساخت بنای ایمن، افزود: نوسانات شدید بازار در کیفیت پروژههایی نظیر مسکن مهر بیتاثیر نیست.
شرفی گفت آمادهسازی محل ساخت مسکن مهر عمدتاً با راه و شهرسازی بود و متولیان امر ساخت و ساز در هر استانی شهرداریها، راه و شهرسازی و استانداری هستند که با همکاری سازمان نظام مهندسی ساخت و ساز انجام میشود.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه تاکید کرد: نکته حائز اهمیت در ساخت وساز اینست که متاسفانه مهندسان در تمامی مراحل مانند انتخاب مصالح استاندارد و کارگران ماهر دخالت ندارند.
وی گفت: رویکرد سازمان نظام مهندسی استان در دوره جدید هیئت مدیره بر هماهنگی بین تمامی واحدها و مجریان امر ساخت و ساز است تا مهمترین و گران بهاءترین کالای یک خانواده مقاوم، ایمن و با کیفیت ساخته شود.
مهندس معمار و عضو سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار ما، اظهار داشت: از آنجائی که ایران یکی ازمناطق زلزلهخیز در جهان است و در این رابطه نیز تجربههای بسیار دردناکی را داشته است، لذا توجه به زلزله میبایست یکی از اهداف اصلی متخصصین در امر ساخت وساز باشد وبا تدوین ضوابط ومقررات مهمی چون «آیین نامه طراحی ساختمانها در برابرزلزله» و «آیین نامه حداقل بار وارده برساختمانها و ابنیه فنی» گامهای ارزشمندی در کشور برای بهبود وضعیت ساخت وساز تا به امروز برداشته شده است، اما کافی به نظر نمیرسد.
مهدی نظری به همگامی علومی مانند زلزلهشناسی، مهندسی سازه، مهندسی ژئوتکنیک با هدف بهبود عملکرد سازهها در برابر زلزله و در نتیجه افزایش دوام و ایمنی آنها، در آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد 2800) اشاره کرد و گفت: این علوم، حلقههای مرتبط یک زنجیره برای ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله در کشور هستند.
وی عدم کارآیی و موفقیت علوم مرتبط برای ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله و تکرار فجایع یکسان در دورههای مختلف را مربوط به گسستگی این زنجیره دانست.
نظری به جای خالی مهندسی معماری در این زنجیره اشاره کرد و به بیان نقش معماران در طراحی و ساخت بنای مقاوم در برابر زلزله در کشورهای موفق پرداخت و افزود: مهارت مهندسان معمار و سازه باعث ارتقاء کیفیت طراحی وساخت ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله میشود که متاسفانه در ایران یکی از مهمترین و بزرگترین مشکلات در طراحی و ساخت بنای مقاوم در برابر زلزله عدم آشنایی معماران با مسئله زلزله و طراحی براساس آن است.
وی، عملکرد نادرست سازمانهای مسئول مانند شهرداریها، عدم جلوگیری از خلافهایی که سازندگان و کارفرمایان درحین اجرای ساختمان انجام میدهند، اجرای ساختمان به روشهای غیراصولی و عدم کنترل مناسب برفرآیند ساخت وساز، سطح نازل کیفیت مصالح ساختمانی، وجود قوانین نادرست و گمراهکننده در زمینه طراحی، فرآیند نادرست تهیه نقشههای اجرایی وعدم کنترل برکیفیت نتایج مندرج درنقشهها ازسوی شهرداریها را از دیگر مشکلات ساخت بنای مقاوم در برابر زلزله بیان کرد.
خانم رضایی یکی از ساکنین شهر سرپل ذهاب است که در زلزله سال گذشته کرمانشاه خانهاش به طور کامل تخریب شده بود، به خبرنگار ما میگوید: اکثر ساکنین این منطقه خانه هایشان را بیشتر از آنچه که مهندسان میگویند مقاوم سازی میکنند چرا که با این لرزهها و پس لرزههای مداوم در منطقه واقعا ترسیدهاند بنابراین مجبورند خانه یشان را مقاومتر بسازند اما هزینه مقاوم سازی ساختمانها بالاست و برخی از مالکین با مشکل مالی برای ادامه ساخت و ساز مواجه شدهاند.
وی روند مقاوم سازی را مناسب دانست و افزود: ناظرین مربوطه در هر مرحله از ساخت بر عملکرد ساخت و ساز نظارت میکنند.
خانم رضایی گفت: در زلزله 4/6 ریشتری اخیر تعداد کمی از واحدها آسیب جزئی دیدهاند که این آسیبها هم در حد ترکهای جزئی در تیغهها و دیوارهای ساختمانها بود ولی ستونها آسیب ندیدهاند واین نشان از بازسازی و مقاوم سازی درست ساختمانها است.
همچنین یکی از ساکنین روستای " گلم کبود علیا" واقع در شهرستان سرپل ذهاب در گفتگو با خبرنگار ما، با ابراز رضایت از روند بازسازی و مقاوم سازی واحد خود، گفت: با توجه به قرار داشتن اکثر نقاط روستایی کشور در مناطق سانحه خیز، اقدامات پیشگیری در قالب مقاوم سازی واحدهای مسکونی برای جلوگیری از ایجاد خسارتهای جانی و مالی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
کلام آخر: زلزله یکی از مخربترین حوادث طبیعی است که علاوه بر آسیبهای مختلف جانی، اقتصادی، روانی، اجتماعی و بیخانمانی بسیاری از مردم، آسیبهای کالبدی زیادی را به بار میآورد. گستردگی تلفات و خسارات مالی و جانی ناشی از این بلای طبیعی در ساختمانهای قدیمی و نوساز نشان میدهد که شهرها و روستاهای ما همچنان بدون رعایت کامل ضوابط و آیین نامههای ساختمانی وشهرسازی ساخته میشوند. لذا آنچه که واضح است نیاز به اصلاح و مقاوم سازی لرزهای این سازه هاست. در واقع اصلاح خردمندانه خواص سازهای ساختمانهای موجود به منظور بهبود عملکرد در زلزلههای آینده بسیار مهم است.
کرمانشاه – خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی
*رضا خواجهای رئیس ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه:
با سفر مقام معظم رهبری به مناطق زلزلهزده، تاکید ایشان مبنی بر فرصت سازی در این زلزله را مدنظر قرار دادیم و واحدهای مسکونی فرسوده از نوع دو که در این زلزله تخریب نشده بودند اما احتمال اینکه در زلزلههای آتی دچار خسارت شوند را جز لیست واحدهای احداثی قرار دادیم و در مجموع تعداد واحدهای روستایی به 25 هزار و واحدهای شهری به حدود 11 هزار واحد افزایش پیدا کرد
*در بحث مقاوم سازی اشاره کرد و افزود: در این راستا بنیاد مسکن با دانشگاههای مطرح کشور در سه حوزه نظارت و ارزیابی فنی، فنی اجرایی و علوم اجتماعی در مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه قراردادهایی منعقد کرده است
*موضوع مقاوم سازی واحدهای استان کرمانشاه باید الگویی برای کل کشور باشد چرا که نباید منتظر رخ دادن حادثهای باشیم و بعد به تکاپو بیفتیم
*رئیس ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزلهزده استان کرمانشاه به زلزله 4/6 دهم ریشتری اخیر استان کرمانشاه هم اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در این زلزله واحدهای بازسازی شده طی یکسال گذشته هیچگونه خسارتی ندیدهاند و این آزمون و محکی برای دستگاههای نظارتی ما بود چرا که نشان داد ساخت و سازها از استانداردهای لازم برخوردار بوده است
*کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی معتقدند مقاوم سازی باید براساس آخرین ویرایش آیین نامه زلزله کشور انجام شود که براساس استانداردسازی جدید علاوه بر دیوارها، پی و ستونهای ساختمانهای مسکن مهر در سه بخش (ایجاد دیوار برشی جدید، تقویت دیوار برشی قدیمی و تقویت ستونهای داخلی) نیز باید تقویت شود
*شرفی رئیس سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه:
روند بازسازی و مقاوم سازی را با توجه به وسعت خسارات وارده از زلزله مطلوب ارزیابی کرد و ادامه داد: علیرغم اینکه زلزله خوش آیند هیچکس نیست اما زلزله 4/6 ریشتری آذرماه امسال، محک خوبی بر ارزیابی فنی ساخت و سازها، مقاوم سازی واحدهای آسیب دیده از زلزله سال گذشته و همچنین عملکرد سازمان نظام مهندسی استان بود
سایر اخبار این روزنامه
رئیس سازمان برنامه و بودجه:
خانوادهها در سال 98 مایحتاج را با ارز 4200 میگیرند
شکست بزرگ آمریکا در سازمان ملل
تقابل کنگره با کاخ سفید
طرح سنای آمریکا بنسلمان را "همدست" در قتل قاشقچی معرفی کرد
ژنرال آمریکایی خبر داد:
تصمیم پنتاگون برای تشکیل نیروی نظامی 40 هزار نفری در سوریه
با حضور مسئولین استانی و مدیران شهری
عملیات اجرایی حلقه حفاظتی - ترافیکی کلانشهر اصفهان آغازشد
یک شاهزاده سعودی:
مسلمان شیعه قطعاً از مسلمان سلفی برتر است
توافق اعضای اوپک و غیراوپک برای کاهش 1,2 میلیون بشکهای تولید
ایران از مشارکت در توافق کاهش تولید نفت معاف شد
عمران خان: دیگر تفنگدار اجارهای آمریکا نیستیم
من جرّب المجرّب
قدردانی دفتر رئیسجمهور از استقبال صمیمی مردم استان سمنان از کاروان دولت تدبیر و امید
پیکر مطهر شهدای حادثه تروریستی در چابهار تشییع شد
خودروسازان قیمتها را افزایش دادند؛ سازمان حمایت هنوز مشغول محاسبه قیمت است
ارائه نسخه بازآرایی برنامه سوم توسعه تهران به شورای شهر
با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی و معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاستجمهوری انجام میشود
افزایش همافزایی دستگاههای خدمترسان روستایی برای محرومیت زدایی
مقاومسازی ساختمانها ضرورتی انکارناپذیر