روزنامه خراسان

نگاهی به رشد سوادآموزی در خراسان رضوی در 4 دهه اخیر

ملیحه رفیع طلب- حدود یک سال بعد از انقلاب، با دستور حضرت امام (ره)، نهضت سواد آموزی به منظور از بین رفتن بی سوادی تاسیس می شود. در سال ۱۳۳۵ جمعیت ایران 14 میلیون و ۳۴۶ هزار نفر اعلام شده که جمعیت باسواد آن دو میلیون و ۲۱۰ هزار نفر و جمعیت بی سواد آن ۱۲ میلیون و ۱۵۴ هزار نفر بوده است. آخرین آمار سرشماری قبل از انقلاب نیز متعلق به سال 55 است که از جمعیت 27 میلیون و 113 هزار نفری، میزان با سوادی در کشور 47.5 درصد بوده است و 52.5 درصد کشور را بی سوادان به خود اختصاص می دادند. از نظر جمعیتی نیز 12 میلیون و 877 هزار نفر با سواد و 14 میلیون و 236 هزار نفر بی سواد در کشور داشتیم. اما آخرین آمار سرشماری در سال 95 صورت گرفته که نشان از افزایش باسوادان و کاهش بی سوادان در کل کشور و به تبع در خراسان رضوی و مشهد دارد. در سال ۹۵ جمعیت  بالای شش سال ایران؛ 71 میلیون و ۵۰۶ هزار و ۳۹۲ نفر اعلام شد که تعداد با سوادان، ۶۲ میلیون و ۶۶۶ هزار و ۷۶۰ نفر و بی سوادان هشت میلیون و 795 هزار و ۵۵۳ نفر بوده است که میزان باسوادی را 87.6 درصد نشان می دهد. بر اساس آمار موجود، میزان باسوادی در خراسان در سال 1355 حدود 50 درصد بوده و در سال 1395 به حدود 90 درصد رسیده است. دستاوردی که نشان می دهد که با طلوع انقلاب اسلامی و در حدود 40 سال، میزان باسوادی در این خطه حدود 40 درصد افزایش یافته است، اتفاقی که می توان آن را انقلابی در این عرصه مهم فرهنگی و اجتماعی دانست.
 
رشد 2.8 درصدی نرخ باسوادی طی 5 سال
با وجود افزایش جمعیت، افزایش تعداد با سوادان را شاهد هستیم و طبق اعلام معاون نهضت سوادآموزی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما، جمعیت شش سال و بالاتر استان در سرشماری سال 95، پنج میلیون و ۶۴۹ هزار و ۹۱ نفر بوده است که از این رقم تعداد پنج میلیون و ۳۲۳ هزار و ۵۲ نفر باسواد و 610هزار و 884  نفر بی‌سواد هستند، به عبارت دیگر از 100 نفر جمعیت شش ساله و بالاتر تعداد 89.1 نفر باسواد و 10.8  نفر بی‌سواد هستند و در مقایسه با سرشماری سال ۹۰ حدود 2.8 درصد رشد را نشان می‌دهد که این افزایش، ۲۴ برابر بیشتر از رشد با سوادی در بین دو سرشماری ۸۵ و ۹۰ است و در بین استان‌های کشور رتبه استان در این شاخص 11 محاسبه شده است.
وضعیت سواد استان در سال 95
«مصطفی اسدی» به توصیف آمار جمعیت و وضعیت سواد استان در سال 95 می پردازد و می گوید: جمعیت استان در سرشماری سال ۹۵ به تعداد شش میلیون و 434 هزار و 501 نفر شمارش شده است که از این رقم به میزان 73.1 درصد در مناطق شهری و 26.1 درصد در مناطق روستایی ساکن هستند و همچنین از کل جمعیت استان حدود 49.6 به زنان و 50.4 درصد به مردان اختصاص یافته است که در مقایسه با سرشماری سال ۹۰ جمعیت استان 440 هزار و 99 نفر افزایش داشته است( با نرخ رشد سالانه 1.0143). وی ادامه می دهد: از کل جمعیت استان تعداد شش میلیون و ۱۹۱ هزار و ۹۲۰ نفر ایرانی، 232 هزار و 671 نفر اتباع خارجی و ۹ هزار و ۹۱۰ نفر اظهار نشده هستند که از مجموع اتباع خارجی تعداد 219 هزار و 442 نفر افغانی، شش هزار و 400 نفر عراقی، هزار و ۷۴۴ نفر پاکستانی، ۱۷ نفر ترکیه ای و پنج هزار و  68 نفر دیگر کشورها را شامل می شوند. معاون نهضت سوادآموزی خراسان رضوی می افزاید: نرخ باسوادی در جمعیت مردان برابر ۹۲ درصد و در جمعیت زنان 86.3 درصد و اختلاف درصد باسوادی بین زنان و مردان 5.8 در صد است. همچنین درصد باسوادی در جمعیت شهری ۹۲ درصد و در مناطق روستایی 81.1 درصد بوده است و اختلاف درصد باسوادی بین مناطق شهری و روستایی 10.9 درصد بوده است. وی تصریح می کند: از مجموع بی سوادان در این سرشماری تعداد 226 هزار و 12  نفر به مردان و 384 هزار و 872 نفر به زنان اختصاص یافته است و از لحاظ وضع جغرافیایی نشان می‌دهد تعداد بی سوادان شهری 329 هزار و 165 نفر و مناطق روستایی 281 هزار و 555 نفر بوده است. اسدی به مقایسه درصد باسوادی شهرستان های استان در جمعیت شش سال و بالاتر می پردازد و می گوید: شهرستان مشهد با 92.3 درصد بیشترین و شهرستان داورزن با 74.9 درصد کمترین درصد باسوادی را به خود اختصاص داده اند.


96 درصد جمعیت 10 تا 49 ساله استان باسواد هستند
 وی ادامه می دهد: همچنین مقایسه تعداد بی سوادان شهرستان های استان در جمعیت شش ساله و بالاتر نشان می‌دهد شهرستان مشهد با 224 هزار و 848 نفر بیشترین و شهرستان‌ بجستان با چهار هزار و 217 نفر کمترین قدر مطلق بی سوادی را داشته اند. از کل جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال هم به میزان ۹۶ درصد( سه میلیون و 947 هزار و 764 نفر) باسواد بوده اند. میزان باسوادی در جمعیت مردان برابر ۹۷ درصد و در جمعیت زنان 95.2 درصد بوده است.  معاون نهضت سوادآموزی خراسان رضوی ادامه می دهد: تعداد بی سوادان گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال 159 هزار و 828 نفر بوده است، از این رقم تعداد 62 هزار و 321 نفر( ۳۹ درصد) به مردان و 97 هزار و 507 نفر ( ۶۱ درصد) به زنان تعلق گرفته است. وی این را هم می گوید از سال 95 تا 97، حدود 50 هزار نفر به جامعه باسوادان استان اضافه شده است و مجموع باقی مانده جمعیت بی سواد استان هم اکنون، 105 هزار نفر است.
طرح «شهری بدون بی سواد»
اسدی اشاره ای هم به وضعیت سواد مشهد بر اساس آمار سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ می کند و یادآور می شود: جمعیت ۱۰ تا ۴۹ ساله مشهد، یک میلیون و 826 هزار و ۹۰۵ نفر بوده که تعداد بی سوادان ۲۹ هزار و10 نفر برابر با 1.59 درصد است و بقیه یعنی 98.41 درصد تعداد باسوادان را نشان می دهد. اما آمار بی سوادان ۱۰ تا ۴۹ سال شهر مشهد شامل ایرانی و اتباع، ۴۶ هزار و ۶۸۲ نفر هستند.  وی در خصوص شهر بدون بی سواد نیز خاطرنشان می کند: تفاهم نامه ای بین نهضت سوادآموزی با شهرداری مشهد منعقد می شود که طی سال های 98 تا 99، 29 هزار نفر و 10 نفر  بی سواد مشهدی، با کمک سازمان های مردم نهادی که توسط شهرداری معرفی می شود، شناسایی و جذب شوند و آموزش های لازم را ببینند و با سواد شوند و امیدواریم در افق 1400 با حضور دبیر کل یونسکو، مشهد خالی از بی سوادان شود، در واقع با این حرکت بزرگ، انقلابی برای محو بی سوادی در استان خراسان رضوی خواهد بود و این شهر الگوی کشوری برای دیگر کلان شهرها می شود.
وی در خصوص اقدامات لازم برای کاهش بی سوادی در استان ابراز می کند: ما تلاش می کنیم جلوی ورودی به حوزه بی سوادی را بگیریم و اجازه ندهیم کسی به این سمت و سو بیاید و اگر این بستر فراهم شود در سال 1400 فرد بی سوادی نخواهیم داشت. اسدی با اشاره به این که آموزش محوری با عنوان سواد- آموزی جزو رسالت ماست، اظهار می کند: این ذات و سرشت کارمان است و وظیفه قانونی ما به شمار می رود اما در کنار این بحث سواد برای تحکیم و تثبیت سواد و جلوگیری از بی سوادی، توسعه مهارت ها که شامل مهارت های نظری و عملی است را مدنظر قرار داده ایم و 40 مهارت را تعریف کردیم و از جمله مهارت های نظری، حقوق شهروندی، سبک زندگی اسلامی و مهارت های عملی و فنی و حرفه ای، خیاطی، گلدوزی و... را شامل می شود. وی ادامه می دهد: تعداد مراکز یادگیری و یاددهی در سال جاری به 100 مرکز افزایش پیدا می کند که این آمار در گذشته پنج مورد بوده است. همچنین دو مرکز هم اختصاص به اتباع خارجی دارد. اسدی  با تاکید بر این که مراکز یادگیری و یاددهی در استان تقریبا یک چهارم کشور است، یادآور می شود: در این 100 مرکز انتظار داریم حدود 10 هزار بانوی خراسانی ضمن این که بر سوادشان افزوده شود مهارت های زندگی را هم فرا گیرند و طی تفاهمی که با سازمان فنی و حرفه ای داریم پس از پایان کلاس ها، بعد از آزمون و قبولی، مدرک مدنظر را دریافت می کنند و به دارندگان گواهی فنی و حرفه ای، وام 3 تا 15 میلیونی تعلق می گیرد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سیل سیستان ۱۰۰ سال آب سیستان بود! (جوان)ریاض و واشنگتن در یک ‌قدمی معامله بزرگ (اعتماد) اما و اگرهای حراج سکه و طلا (تجارت) اعترافات تکان دهنده همسرکُش ها ! (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
دهه فجر؛ آغاز پروژه انتقال آب از دریای عمان اقتصاد دهه 50 زیر آوار «واردات» چرا انقلاب اسلامی مردمی ترین انقلاب جهان است؟ نگاهی به رشد سوادآموزی در خراسان رضوی در 4 دهه اخیر درس هایی از چالش مهار پنالتی در ثانیه 50 توسط بیرانوند روش جالب دور زدن قانون برای 2 شغله ها 3 عامل موثر در موشک پرانی های نتانیاهو نقره داغ صادرکنندگان متخلف واکنش ها به سخنان روحانی درباره فیلترینگ، حجاب و رسانه آزاد پشت پرده موشک پرانی پیاپی صهیونیست ها به دمشق اتهام 2.5هزار میلیاردی و دفاع وزیر سابق معاون وزیر اقتصاد: 11 هزار شعبه بانکی مازاد در کشور داریم مشهد با زیارت گره خورده است بازداشت چند ساعته کرباسچی ضربه مهلک به پژوهش و فناوری