گروه انرژي: اول بهمن ۹۷ براي سومين‌بار نفت خام سبک ايران در بورس عرضه شد، اما بعد از تمديد شدن مهلت پرداخت مبلغ اوليه براي خريد نفت، هيچ خريداري مبلغي براي خريد پرداخت نکرد. مهلت پرداخت حصّه نقدي خريد نفت با اينکه تمديد شد، اما در نهايت نفت خام سبک ايران به ريال هم خريداري پيدا نکرد. اين درحالي است که وزير نفت دليل فروش نرفتن نفت در بورس اظهار کرد: ما حداکثر کاري که مي‌توانستيم، انجام بدهيم و اگر کسي کار بهتر و بيشتري براي استقبال به ذهنش مي‌رسد به ما اعلام کند. طبق اطلاعیه وزارت شرکت ملي نفت در ۱۵ بهمن نفت خام سبک ايران براي چهارمين بار در بورس انرژي ايران عرضه مي‌شود.
بيژن نامدار زنگنه در گفت‌وگو با ايلنا در پاسخ به اين سوال که چرا از بورس نفت استقبال نشده است، گفت: ما حداکثر کاري که مي‌توانستيم، انجام بدهيم و اگر کسي کار بهتر و بيشتري براي استقبال به ذهنش مي‌رسد به ما اعلام کند.
وي ادامه داد: ما بورس را ريالي عرضه کرده و اندازه‌هاي حجم محموله‌ها را هم کوچک کرديم. باز هم اگر پيشنهادات ديگري باشد، استقبال مي‌کنيم. اين گزارش مي‌افزايد، ششم آبان امسال براي اولين بار يک ميليون بشکه نفت خام سبک در بورس انرژي عرضه شد که در نهايت سه خريدار، ۲۸۰ هزار بشکه نفت را به قيمت هر بشکه ۷۴ دلار و ۸۵ سنت خريدند.
۲۰ آبان ماه امسال دومين عرضه در بورس انجام شد و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام سبک ايران عرضه و به قيمت هر بشکه ۶۴.۹۷ دلار به فروش رسيد.
براي سومين عرضه که اول بهمن ماه انجام شد سقف يک ميليون بشکه در نظر گرفته شد که بدون مشتري ماند.
محمودرضا خواجه نصيري معاون سابق نظارت بر بورس‌ها و بازارهاي سازمان بورس درباره دليل فروش نرفتن نفت در سومين عرضه بگفت: سال‌هاي طولاني فروش نفت را راسا دولت به عهده داشته و حلقه شکل گرفته عمدتا دولتي بوده، تجربه عرضه نفت در بورس در کشور ما وجود ندارد و بازيگران بزرگي در حوزه بخش خصوصي تجارت و صادرات نفت نداريم، در چنين شرايطي با توجه به اينکه بورس نفت تازه استارت خورده بديهي است ممکن يک ابزار معاملاتي ابتداي امر دچار مسائلي باشد و تا بازيگران کم کم شکل بگيرند زمان مي‌برد.اسدالله قره خاني سخنگوي کميسيون انرژي هم در اين باره به ايلنا اظهار داشت: در حال حاضر قدرت مانورمان براي فروش نفت پايين است، بخش خصوصي ريسک بالا را تحمل نمي‌کند چون در شرايط طبيعي نيستيم، به لحاظ بيمه و نقل و انتقال ارز مشکل داريم، درست است گفته‌ايم امکان پرداخت ريالي فراهم است اما فروشنده بايد ارز را تحويل و تبديل به ريال کند و به کشور منتقل کندکه اين پروسه ريسک دارد.
- اعلام آمادگي براي خريد نفت از طريق بورس
همچنين محمدرضا پورابراهيمي‌داوراني رئيس کميسيون اقتصادي مجلس استقبال بخش خصوصي از سومين عرضه نفت در بورس را نيازمند تسهيل "نحوه عرضه" و "شرايط پرداخت" دانست. وي سومين مرحله عرضه نفت در بورس را ارزيابي کرد و گفت: اگرچه عرضه نفت در بورس تاثيرات مثبت اقتصادي در پي دارد اما "محور تصميمات" مرتبط با خريد و فروش نفت قابل تبديل به فرآورده و نفت صادراتي مي‌تواند در نوع استقبال بخش خصوصي از اين عرضه تاثيرگذار باشد.
- استقبال بخش خصوصي از خريد نفت در بورس وي ادامه داد: با بيان اينکه براي استقبال بيشتر بخش خصوصي از خريد نفت در بورس بايد "نحوه عرضه" و "شرايط پرداخت و تسويه" را تسهيل کرد، افزود: اگر اين شرايط تسهيل شود استقبال بخش خصوصي نيز افزايش پيدا خواهد کرد.
وي ادمه داد: "عدم اطلاع‌رساني جامع" و "عدم دعوت از فعالان اقتصادي حوزه نفت، گاز و پتروشيمي" نيز در ميزان استقبال فروش نفت در بورس تاثيرگذار است چراکه آن‌ها سنديکا و حجم سرمايه بزرگي دارند.
به اعتقاد پورابراهيمي‌داوراني عرضه نفت در بورس اقدام قابل دفاعي است اما بايد موارد جوانبي آن نيز به درستي انجام گيرد تا اين اتفاق به ثمر بنشيند.
بسياري از نمايندگان سفارتخانه‌ها براي خريد نفت از طريق بورس اعلام آمادگي کرده‌اند
رييس کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي‌درحالي که معتقد است در صورت سهل شدن شرايط عرضه نفت در بورس و نحوه تسويه با خريداران، اين اقدام طي هفته‌هاي ديگر با استقبال بخش خصوصي و فعالان اقتصادي رو به رو مي‌شود، اضافه کرد: بسياري از نمايندگان سفارتخانه‌ها به روش‌هاي مختلف براي خريد نفت از طريق بورس اعلام آمادگي کرده‌اند.
- نفت خام براي چهارمين‌بار در بورس انرژي عرضه مي‌شود
در ۱۵ بهمن نفت خام سبک ايران براي چهارمين بار در بورس انرژي ايران عرضه مي‌شود. اين‌بار هم خريداران مي‌توانند کل مبلغ را ريالي پرداخت کنند. طبق اطلاعيه، عرضه اين‌بار نفت خام سبک ايران در ۱۵ بهمن با قيمت هر بشکه ۵۶ دلار و ۲۴ سنت در ميز معامله بورس انرژي قرار مي‌گيرد.
نوبت سوم عرضه نسبت به دو دوره قبل تغيير مهمي‌داشت؛ اول اينکه مقدار پيش‌پرداخت از ۱۰ درصد به ۶ درصد کاهش يافت. از ديگر تغييرات دوره سوم عرضه نفت خام در بورس، مي‌توان به امکان تسويه صد درصد ريالي اشاره کرد.
به اين معنا که افزون‌بر سازوکار موجود در تسويه (۲۰ درصد ريالي و ۸۰ درصد ارزي)، به‌دليل محدوديت‌هاي ارزي امکان تسويه کامل ريالي هم ايجاد شده است.
در سازوکار پيشبيني شده براي تسويه حساب، امکان تسويه نقدي و اعتباري وجود دارد، همچنين خريداراني که به پرداخت اعتباري تمايل داشته باشند، مدت تسويه حساب از زمان بارگيري از ۶۰ روز در عرضه‌هاي پيشين به ۹۰ روز افزايش يافته است.
در مرحله چهارم عرضه نيز همانند نوبت قبل، حجم خريد حداقل تعداد ۳۵ هزار بشکه و قيمت پايه ۵۶ دلار و ۲۴ سنت براي هر بشکه تعيين شده است.
