طرح نمادین؟

سرانجام اعلام شد که سازو کار مالی اتحادیه اروپا راه اندازی شده است . سازو کاری که از نگاه من بیشتر باید آن را طرحی نمادین دانست تا یک امر جدی . این موضوع را نیز به چند دلیل می‌دانم. نخست اینکه متن جدید حتی متفاوت با SPV یعنی سازو کار قبلی آنان است که پیشتر وعده آن را داده ‌بودند. همین که نام سازوکار جدید به INSTEX تغییر پیدا کرد بیانگر این است که در ساختار ها ی قبلی اتفاقاتی
افتاده است. از سوی دیگر در حال حاضر تنها همان سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس به این سازو کار ورود پیدا کرده اند و هنوز سایر کشورها وارد نشده اند هر چند که اتحادیه اروپا نیز روی طرح نظر داشته است.
اگر فرض کنیم این طرح عملیاتی شود، مجموع معادلاتی که در حوزه کشاورزی، دارویی و پزشکی قراراست در این سازوکار صورت بگیرد در حجم مبادلات تجاری رقم قابل توجهی نیست.
از طرفی موفقیت سازوکار فعلی به این بستگی دارد که شرکت‌های اروپایی بخواهند به این ساز و کار بپیوندند و یانه . این بحث کاملا بحثی جدا از بحث دولت‌هاست، مبادلات ایران با شرکت‌هاست و اینکه شرکت‌های اروپایی تا چه‌اندازه بخواهند به این موضوع ورود پیدا کنند هنوز معلوم نیست. از سویی تلویحا در متن موجود اشاره به منوط بودن این مکانیزم به تصویب FATF درایران شده است. طبیعی است اروپایی‌ها تا زمانی که امتیازات خاص خودشان را نگیرند امتیازی هم به مانمی‌دهند.


مجمع تشخیص مصلحت نیز در حال حاضر موضوع پالرمو را به تعویق‌انداخته است تا شرایط را ببیند که آیا INSTEX می‌تواند در ایران جواب بدهد یا نه. اما به نظر می‌آید باتوجه به معادلات بازرگانی ایران با اتحادیه اروپا که بین ۱۰ تا ۳۰ میلیاردلار در نوسان است، این طرح نمادین خواهد بود.