تغییر فاز ظریف

آفتاب یزد- گروه سیاسی : چند وقتی بود که انگار محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران، همراه با تغییر شرایط کشور و مشکلات بسیاری که به ویژه از دید اقتصادی و سیاست خارجه، گریبان برخی بخش‌های اقتصاد ایران را گرفت، مواضع و گفته‌هایش را تغییر داد. اظهاراتی که وزیر خارجه ایران بعد از زمزمه‌های خروج ترامپ از توافق هسته ای به زبان می‌آورد تا به امروز اظهاراتی نبودند که پیشتر مردم از او می‌شنیدند. گفته‌های وزیر خارجه ایران در هفته‌های اخیر بعضاً واکنش‌های انتقادی را به همراه داشت.
درحالی که در دولت یازدهم، بسیاری از ظریف به عنوان قهرمان دیپلماسی ایران یاد می‌کردند ناگهان در هفته‌های اخیر او را همان کسی دیدند که مانند جناح رقیب لب به سخن می‌گشاید، کسی که زمانی جمله «هیچ وقت یکی ایرانی را تهدید نکنید»از سوی او تبدیل شده بود به کلیدواژه ای میان مردم و رسانه‌ها تا از او اسطوره بسازند و وی را بعد از برجام، امیر کبیر و مصدق و آرش کمانگیر بنامند، ناگهان با یک جمله :«ما خودمان انتخاب کردیم که جور دیگری زندگی کنیم.» باعث شد انتقادهایی از او مطرح گردد. این درحالی بود که مردم در میان کلام‌هایشان و در میان کامنت‌هایشان در شبکه‌های مجازی می‌گفتند هیچ وقت مردم این فشارها را انتخاب نکرده‌اند.
از همان اظهارنظر و همزمان با بیشتر شدن مشکلات اقتصادی، حساسیت‌ها روی مصاحبه‌ها و بیانات ظریف هم بیشتر شد. اظهاراتش راجع به نداشتن زندانی سیاسی در ایران اگرچه در ماه‌های موفقیت برجام هم مطرح شده بود، اما این‌بار بیش از گذشته مورد هجمه قرار گرفت. تا حدی که بسیاری به او انتقاد کردندکه اصلا چرا او در مسائل داخلی تا این حد اظهارنظر می‌کند و بهتر است تا تمرکزش را روی سیاست خارجه بگذارد.



>اظهارات دیروز ظریف
اما ظاهرا ظریف بعد از چند سخنرانی این‌بار از جانب مسئولین و وظیفه ای که نسبت به مردم دارند سخن گفته است.
او دیروز در همایش «چندجانبه گرایی در سیاست خارجی ایران، ظرفیت‌ها و راهبردها» در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران اظهار داشته است : «اینکه می‌گوییم به مقاومت مردم افتخار می‌کنیم به این معنا نیست که بگوییم وظیفه مردم این است که چنین کنند، بلکه وظیفه ماست که این مقاومت را هم پاس بداریم و هم فشار را بر مردم کم کنیم.»
او در بخشی دیگر از اظهاراتش تلاش دارد تا آن جمله ما انتخاب کردیم که اینگونه زندگی کنیم را هم رتق و فتق کند، ظریف با اشاره تلویحی به آن جمله و انتقادی که از سوی عده‌ای به همراه داشت، گفت: «ما علیرغم فشار آمریکا 40 سال زندگی کردیم، این به معنی جدا شدن و دعوا کردن با دنیا نیست و جدا شدن از دنیا و درگیری با دنیا نیست، بلکه به معنای این است که ما قبول کردیم ما خواستیم که برای ادامه حیات خود وابسته به این و آن نباشیم.»
او این جمله را اینگونه توجیه می‌کند که: «این خواستن‌ ما به معنای دعوا با این و آن و گزک و بهانه دادن به این و آن نیست که علیه ایران استفاده کنند و از ایران برای دنیا یک چهره امنیتی بسازند، همانطور که در حوزه هسته‌ای توانستند این کار را بکنند و ایران را به تهدید امنیتی برای دنیا تبدیل کردند.»
وی افزود: «این بدان معنا نیست که مضیقه اقتصادی همراه آن است. ولی اینکه یک کشوری موضوع تحریم فصل هفتم شورای امنیت می‌شود، یعنی این است که آن کسی که خواسته این کار را بکند، ما را به تهدید امنیتی تبدیل کرده است. لازمه استقلال ما این نبوده که به شورای امنیت برویم و درگیری با کسی پیدا کنیم، ولی لازمه استقلال ما این بوده که بتوانیم امروز ادعا کنیم که ما می‌‌توانیم بدون آمریکا و غرب و حتی با فشار آمریکا و غرب سرپای خود بایستیم. سختی و دشواری حتما خواهد داشت، ولی اینکه نتواند راجع به جمهوری اسلامی این حرف را بزند که اگر یک هفته از ایران دفاع نکنیم و 40 سال پشت ایران نباشیم، ایران مثلا - با احترام به دوستان روسی ما - روسی صحبت کند.»
وزیر خارجه با بیان اینکه به روابط راهبردی با روسیه و چین صد در صد اعتقاد دارم، گفت: «کسی نمی‌تواند بگوید با فشار غرب ما چینی‌ صحبت کنیم.»
به گزارش فارس، وی با طرح این سوال که چرا این سیاست خارجی باید همه جانبه‌نگر باشد؟ پاسخ داد: «همه جانبه‌گری یعنی دو مفهوم را باید بپذیریم، یک مفهوم این است که دنیا دیگر در یک منطقه جغرافیایی خلاصه نمی‌شود.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: «پیش از این همه اتفاقات عالم در غرب رخ می‌داد و هر اتفاقی که در هر جای دنیا رخ می‌داد، غرب تصمیم گیر اصلی بود. آن دنیا دیگر وجود ندارد، امروز در دنیای پساغربی زندگی می‌کنیم. امروز نه غرب انحصار تحولات را دارد نه انحصار تصمیم‌گیری برای تحولات را. در چنین جهانی نگرش به غرب و شرق مبنا ندارد و باید نگرش همه جانبه داشته باشید. شرقی‌ها نگاه به غرب و غربی‌ها هم نگاه به شرق می‌کنند.»
وی گفت: «اگر قرار بود مردم مقاومت کنند و همه مشکلات با مقاومت مردم حل شود، پس وظیفه ما چیست؟ همانطور که نمی‌توانیم پشت پرده توطئه‌های امپریالیسم و نظام سلطه قایم شویم و ناکارآمدی خودمان را گردن آنها بیندازیم، همانطور هم نمی‌توانیم پشت سر مقاومت مردم قایم شویم، ما وظیفه داریم به عنوان کارگزاران این مردم فشار را بر مردم کم کنیم و کاری است که داریم تلاش می‌کنیم و اینکه چقدر موفق شویم و چقدر نشویم، اولا مردم باید قضاوت کنند و مهم‌تر از مردم هم خدا باید قضاوت کند.»