مجلس در مسیر رفراندوم پالرمو

آرمان- حمید شجاعی: با پایان یافتن تعطیلات سال جدید و قرار گرفتن ادارات، نهادها و ارگان‌ها در روال عادی کاری خود بسیاری منتظر تشکیل نخستین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی و رسیدگی به لوایح پالرمو و CFT هستند تا بالاخره تکلیف پیوستن یا نپیوستن ایران به FATF مشخص شود. همینطور هم وقت زیادی برای این لوایح صرف شده و به قرائت بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران تصویب این لوایح به سود و منفعت ملی است و تصویب نشدن آن می‌تواند کشور را در شرایط به مراتب بدتر و تنگناهای اقتصادی را بیشتر کند. این در حالی است که برخی معتقدند درنگ بیش از این جایز نیست و رئیس‌جمهور به عنوان مجری قانون اساسی باید از ظرفیت این قانون استفاده کند و لایحه پالرمو را به رفراندوم یا همه‌پرسی عمومی بگذارد. با اینکه آینده مملو از عدم حتمیت و قطعیت است، اما کنش‌های مجمع درهفته‌های آتی می‌تواند پایانی بر چالش FATF در کشور باشد.
نگرش جناحی بر مساله‌ای ملی
هر چقدر 2 لایحه نخستFATF به سرعت در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید، لوایح پالرمو و CFT بالغ بر 2 ماه است که در کشاکش نظرات موافق و مخالف اعضای مجمع مانده و با وجود تشکیل جلسات فراوان هنوز جمع بندی نهایی از این جلسات در خصوص رد یا تایید این 2 لایحه به‌دست نیامده است. گرچه هر اندازه پیش می‌رویم به قرائت برخی منابع آگاه نظرات مخالف در مجمع بر نظرات مخالف بیش از پیش تسلط می‌یابند. شاید بر همین اساس بود که برخی مطرح کردند بررسی این 2لایحه در سال جدید صورت پذیرد تا بر بازار شب عید تاثیرگذار نباشد. مخالفت‌ها با لوایح پالرمو و CFT در حالی است که همین لوایح در سال 86 یکبار مورد تصویب قرار گرفته است. همانطور که علی لاریجانی رئیس مجلس در این باره می‌گوید «‌بسیاری از منافع ملی دچار کشمکش‌های سیاسی شده اگر واقعا این قوانین خلاف منافع ملی بود، چرا سال ۸۶ تصویب کردید؟ چرا سال ۹۰، دبیرخانه به این موضوع ورود کرد و نظر داد؟ می‌خواهم بگویم بحث FATF چه تفاوتی با قبل دارد؟ مشکل این است موضوعی که محتوایش درباره منافع ملی کشور است، دستمایه مسائل جناحی می‌شود. چطور است که در سال ۸۶ استقلال‌مان از دست رفت و کسی هم متوجه نشد، قانون هم تصویب شد و به شورای نگهبان هم رفت و این شورا هم تایید کرد؟» شرایط جامعه و نحوه مخالفت‌ها نشان می‌دهد که آنچه رئیس مجلس می‌گوید پر بیراه هم نیست و مساله FATF بیش از یک مساله ملی به مساله‌ای جناحی تبدیل شده است. حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا نیز در گفت‌وگو با «آرمان» به این نکته اشاره کرده بود که «مجمع فوق جناح‌هاست، اما اگر بخواهد در قالبی جناحی تصمیم بگیرد و جریان خاصی بر روی آن تاثیر بگذارد باید فاتحه همه چیز را خواند و گفت و علی‌الاسلام، السلام». بسیاری معتقدند در مسائلی که جنبه ملی دارد باید از ظرفیت‌های قانون اساسی مثل رفراندوم استفاده کنیم تا هم به نظر عموم مردم مراجعه شود و هم تصمیمات بهتر و سریع‌تری برای ادامه کارها اتخاذ گردد حال باید نتظر نظر مجمع و واکنش دولت باشیم.
انتظار تضمین متعارف نیست


پیش از سال جدید بود که دبیر مجمع تشخیص اظهار کرده بود که اگر گروه ویژه اقدام مالی موسوم بهFATF در قبال لوایح پالرمو و CFTتعهداتی به ایران بدهند این دولایحه را تصویب می‌کنیم که البته این گفته همان زمان توسط روابط عمومی مجمع تکذیب شد. خبرآنلاین نوشت، معاون حقوقی رئیس‌جمهور درباره این اظهارنظر محسن رضایی اظهار داشت: اینها معاهداتی چندجانبه هستند که تقریبا تمامی کشورهای جهان در آنها عضویت دارند. لعیا جنیدی گفت: تضمین‌های متعارفی که ممکن است در ذهن مردم باشد، زیاد در این زمینه معنی‌دار نیست. تضمین‌های آنها در دل خودشان است. یعنی شما همکاری می‌کنید به شرط همکاری متقابل. اگر دولت دیگری در موردی که شما به آن ارجاع دادید اما تعهداتش را انجام نداد و همکاری نکرد، اینها همگی مبتنی بر رفتار متقابل است و پس ما هم به تعهداتمان در مقابل آن دولت عمل نخواهیم کرد.
لزوم برگزاری رفراندوم
یک عضو فراکسیون امید مجلس در مورد بررسی دولایحه پالرموو CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: در مورد CFT و پالرمو صحبت‌های موافقان و مخالفان گفته شده است صحبت‌های موافقان یک مساله دودوتا چهارتا و بسیار واضح است که الان در دنیا کره‌شمالی، سومالی و یکی دوکشور مثل آنها به FATF نپیوسته‌اند یا ما می‌خواهیم مسیر آنها را طی کنیم که اصرار بر نپیوستن به FATF را داریم یا می‌خواهیم با دنیا تعامل داشته باشیم. عصر ایران نوشت، بهرام پارسایی گفت: متخصصان امر در وزارتخانه‌های اقتصاد، امورخارجه و بانک مرکزی و کارشناسان بخش‌های خصوصی نظرشان را هم در مجلس و هم مجمع تشخیص در این رابطه داده‌اند. البته کشورهایی همانند چین و روسیه نیز در این رابطه نظرشان را داده‌اند که اگر ایران به FATFنپیوندد آنها نمی‌توانند با ایران کار کنند. وی افزود: لزوم تصویب این دو لایحه و پیوستن ما به FATF جای اما و اگر ندارد و اگر قرار است این دو لایحه به تصویب نرسد باید مجمع تشخیص مسئولیت آن را بپذیرد. نماینده شیراز در مجلس عنوان کرد: انتظار ما از دولت این است که در این مورد به رای مردم مراجعه کند، چراکه وقتی موضوعی برای مردم حیاتی است و در این زمینه لایحه ارائه داده، اما بیش از یکسال است در این مسیر معطل مانده بهترین راهش مراجعه به اصل ۵٩ قانون اساسی و رفراندوم است. سخنگوی کمیسیون اصل نود تصریح کرد: اگر دولت نخواهد به دنبال اصل ۵٩ قانون اساسی باشد به احتمال قریب به یقین بعد از تعطیلات مجلس ما پیشنهاد خود مبنی بر اجرای اصل ۵٩ قانون اساسی را می‌دهیم. اجرای این موضوع از طرف دولت بسیار راحت‌تر است، اما در مجلس باید پیشنهاد و طرح به امضا ١00نفر برسد و همین مسیر ممکن است دشوار باشد.
تصویب نشدن پالرمو و یأس جامعه
نایب رئیس فراکسیون امید مجلس در مورد لزوم تصویب پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان کرد: ممکن است اثر وضعی تصویب نشدن این لوایح و نپیوستن ما به FATF کمتر از اثری که جو روانی آنها به جا می‌گذارد باشد چرا که جو روانی حاصل از تصویب نشدن باعث به‌وجود آمدن روحیه ناامیدی و يأس در جامعه می‌شود. محمدرضا تابش گفت: در واقع عدم تصویب این لوایح باعث بلاتکلیفی در حوزه اقتصاد می‌شود و مردم را مایوس می‌کند. نماینده اردکان با اشاره به اثرات وضعی عدم تصویب این لوایح اظهار داشت: در هر صورت ما نیاز به مبادله پول داریم و در صورت نپیوستن به FATF کانال‌های مالی‌مان مسدود می‌شود.