طرح ترافیکی جدید از اول تیر اجرایی شد گره‌ای که باز نشد

همدلی| گروه اجتماعی- شروع تابستان با یک تغییر ترافیکی در تهران همراه شد، پس از چهارده سال محدوده «طرح زوج و فرد» به محدوده «کاهش آلودگی هوا» تغییر نام داد، تا شاید آبی باشد بر آتش چندین ساله دو معضل بزرگ پایتخت، یعنی ترافیک و آلودگی هوا!.
ترافیک و آلودگی هوا قصه دیروز و امروز تهران نیست. پایتخت نشینان بیش از بیست سال است که از این موضوع رنج می‌برند. در تمام این سال‌ها مدیران و مسئولان شهری نیز با طرح و برنامه‌های خود -هرچند شاید کم و ناموفق! درصدد مقابله با آن برخواسته‌اند. یکی از این طرح‌ها طرح زوج و فرد بود.
اواسط آذر ماه سال ۱۳۸۴ بود که به یکباره به دلیل آلودگی شدید هوای تهران مبادرت به اجرای طرح تردد نوبتی خودروها یا طرح زوج و فرد شد. در آن سال ساعات اجرای این طرح از ۶:۳۰ صبح الی ۱۹:۳۰ بعدازظهر و پنج شنبه‌ها از ۶:۳۰ صبح لغایت ۱۳ بعدازظهر در نظر گرفته شد.
سال‌ها از آن طرح گذشت، به نحوی که پایتخت نشینان آن چنان به آن خو کرده بودند که رعایت آن بخشی از زندگی‌شان شده بود و براساس آن تردد‌های شهری خود را تنظیم می‌کردند. اما با ین وجود طرح زوج و فرد در مقابل ترافیک و آلودگی هوا مغلوب شد و این مبارزه طرح جدیدی را می‌طلبید. طرحی که بتواند چالش‌های آلودگی هوا و ترافیک را حل یا تعدیل کند.


سخنان پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد طرح زوج و فرد نیز نشان داد عمر آن به سر رسیده است.
وی گفت: طرح زوج و فرد قبلا کارایی داشت، ولی به دلیل اینکه طی چهارده سال گذشته تاکنون آمار خودرو‌ها دو برابر شد دیگر اجرای طرح موثر نبود و خودرو‌هایی که به صورت زوج یا فرد تردد می‌کردند بیش از کل خودرو‌ها در اجرای طرح کلی بود و دیگر نمی‌توانستند با اجرای این طرح آلودگی و ترافیک را کنترل کنند.
در طرحی که جایگزین طرح زوج‌وفرد سابق شده است دیگر زوج یا فرد بودن خودروها ملاک نیست و اهمیتی نخواهد داشت.خودروهای پلاک تهران در هر فصل بیست روز و خودروهای پلاک شهرستان پانزده‌روز حق تردد در این محدوده را دارند.
امروز سومین روز اجرای این طرح است.بسیاری از شهروندان تهرانی به دنبال سنجش تاثیرگذاری این طرح با استفاده از مشاهدات عینی هستند. اگر چه سنجش چشمی برای موثر بودن این طرح معیار سنجش مناسبی نیست و نمی‌توان به آن اکتفا کرد، اما در همین دو روزی که از اجرای طرح گذاشت، بسیاری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که تغییری را احساس نکرده و حتی برخی از شلوغ بودن خیابان‌ها سخن گفتند و برخی دیگر به آلودگی هوا اشاره کردند که در این دو روز شدت و حدت‌اش بیشتر بوده است. برخی دیگر دو یا سه روز را فرصت و زمان مناسبی برای ارزیابی طرحی که قرار است طرح قدیمی با قدمت چهارده سال را کنار بزند ،نمی‌دانند و معتقدند برای ارزیابی منصفانه نیاز به فرصت و زمان بیشتری است.
با وجود این که دو روز از اجرای طرح کاهش آلودگی هوا می‌گذرد، اما چالش‌های مقدماتی و ابتدایی آن هنوز برطرف نشده است. به‌‌رغم اطلاع‌رسانی‌های مکرر هفته‌های اخیر، هنوز بسیاری از شهروندان از چند و چون طرح ترافیکی جدید با خبر نیستند .به علاوه بر افرادی که از وجود این طرح اطلاع ندارند، بسیاری از شهروندان که مطلع هستند،هنوز خودروی خود را در سامانه «تهران من» ثبت نکرده‌اند. اگر چه برای ثبت خودرو و شرایط خودرو در سامانه، فرصتی یک ماهه از زمان تردد در نظر گرفته شده است، اما این سامانه گاه با بروز اختلال فعالیت می‌کند.
از سوی دیگر ساکنان محدوده‌های طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا نیز در شرایطی باید محل زندگی خود را در این سامانه ثبت کنند که تایید آن به مراجعه حضوری نیاز دارد و همین موضوع دفاتر خدمات الکترونیک شهر را در برخی مناطق با شلوغی مضاعف روبه‌رو کرده است.
البته محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در‌این‌باره با تاکید بر اینکه ثبت‌ نام در سامانه‌‌ «تهران من» محدودیت زمانی ندارد، گفته است: «تاکنون نزدیک به یک میلیون خودرو در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند که بیش از ۷۰ هزار ثبت نامی در این سامانه صورت گرفته است. تنها مشخصات شخصی افراد ثبت شده و مشخصات خودرو را وارد نکرده‌اند این در حالی است که ثبت مشخصات خودرو در این سامانه الزامی است و این شهروندان باید با مراجعه دوباره به سامانه نسبت به ویرایش و تکمیل اطلاعات خود اقدام کنند».
به هر ترتیب، سنجش میزان موفقیت طرح‌ ترافیکی جدید، به دو عنصر آمارهای دقیق از ترافیک و آلودگی هوا که از سوی مسئولان اعلام می‌شود و همچنین میزان رضایت شهروندان مرتبط است. حال باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح جدید ترافیکی گره کور ترافیک و آلودگی هوا را باز می‌کند یا نه؟!