روزنامه آرمان امروز
1398/04/17
نتیجه جوانگرایی، شفافیت و نوآوری در وزارت تعاون
آرمان: 15تیر ماه همزمان با روز جهانی تعاون دو پروژه مهم توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معا ن امور تعاون افتتاح شد. نخست سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون که بخش تعاون کشور را تبدیل به اتاقی شیشهای خواهد کرد و دیگری سامانه تامین مالی خرد تضمین شده که برای نخستین بار در تاریخ افتصاد ایران چنین اتفاقی افتاد. همچنین تفاهمنامه راه اندازی صندوق ریسک پذیر (vc) نیز به امضا رسید. همین موضوعات بهانهای شد تا گفت و گویی تفصیلی با محمد کبیری جوان ترین معاون وزیر دولت داشته باشیم تا به بیان جزییات بیشتری درباره این سه سامانه و تفاهمنامه ارائه کند. مشروح گفتوگوی محمد کبیری را در زیر میخوانیدروزشنبه دو سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون و تامین مالی خرد تضمین شده با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افتتاح شد. سامانه تامین مالی خرد تضمین شده برای اولین بار در تاریخ اقتصاد ایران آغاز به کار کرده است. درباره این سامانه اطلاعات بیشتری ارائه دهید.
واقعیت آن است کشور امروز در شرایط تحریم قرار دارد و به همین دلیل متاسفانه امروز ما امکان جذب سرمایههای خارجی را نداریم به همین دلیل باید به منابع داخلی خودمان را متکی کرده و از ظرفیت داخلی استفاده کنیم. از طرف دیگر هم سرمایههای خرد کلان سرگردانی در داخل کشور داریم که هر بار به دلیل عدم اعتماد به ساختار اقتصادی موجود یکباره به یک سمتی مثل مسکن، ارز و حتی بعضی وقتها به سمت کالاهای اساسی یا شبه اساسی رفته و منجر به افزایش قیمت شده است که متاسفانه آثار و تبعات زیانباری همواره در پی داشته است. ما اگر در بخش تعاون زمینهای را فراهم کنیم که این سرمایههای خرد جذب شده مثل یک سدهای کوچک و آبگیر در یکجا جمع شوند، میتوانیم این سرمایهها را به محلی برای بهره وری بیشتر تبدیل کنیم. تا الان چندین بار تلاش شده بود که بحث تامین مالی جمعی به شکلهای مختلفی انجام شود اما به دلیل کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جامعه بحثهای تامین مالی جمعی در جامعه خیلی موفق ظاهر نشد. ما در این طرح برای اولین بار از تعاونی ها، مخصوصا تعاونیهای نوآور، نوبنیان، خلاق، دانش بنیان یا استارت آپها درخواست کردهایم طرحهای خود را درسایت صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاونی قرار دهند. پس از ثبت در سامانه آن طرح توسط صندوق ضمانت و گروههای ارزیاب که به صورت حرفهای سالهاست این کار را انجام میدهند ارزیابی میشود و در صورتی که توسط آنها تائید شود، این طرح اجازه پیدا خواهد کرد که توسط عموم مردم در سایت دیده شود و در نهایت مردم میتوانند ان طرحها را فاند کنند. ما برای اولین بار اصل پول مردم را ضمانت میکنیم و از این طریق سرمایههای خرد مردمی را به صورت مستقیم داخل یک مشارکت اقتصادی تولیدی یا خدماتی میبریم که اکنون عموما استارت آپها هم هستند. خدا را شاکریم که این کار اولین بار در بخش تعاون رخ میدهد. این کارآجر روی آجر گذاشتن در راستای افزایش اعتماد عمومی به منظور جذب سرمایههای خرد مردمی برای تولید و اشتغال مخصوصا جوانان است.
آیا پروژهای به صورت پایلوت در این راستا اجرایی شده است؟
طی چند هفته گذشته برای اینکه مطمئن باشیم اولین طرح، طرح مثبت و مفیدی خواهد بود، 15 طرحی را که شناسایی و ارزیابی کرده بودیم، یک طرح اجازه پیدا کرد که در انظار عمومی در سایت جهت سرمایه گذاری قرار بگیرد و فرآیندش هم در حال انجام است.
ضمانت اجرای پروژه چیست؟
«وی پی» طرح توسط ارزیابان متخصص صندوق ضمانت سرمایهگذاری تعاون بررسی میشود. پولی که توسط مردم واریز میشود در اختیار صندوق قرار میگیرد و براساس پیشرفت پروژه این پول در اختیار مجری درخواست کننده سرمایه گذاری قرار خواهد گرفت.
یکی از پروژههایی که دیروز افتتاح شد سامانه جامع و هوشمند تعاونیها بود. مشابه چنین سامانهای را اتاق تعاون هم راه اندازی کرده است. چرا دو سامانه نظارت در بخش تعاون وجود دارد و آیا اساسا نظارت کار دولت نیست؟
قانون صراحتا میگوید نظارت بر تعاونیها وظیفه دولت است. خیلی از عزیزان میگویند که چرا مثل ما با بخش خصوصی رفتار نمیکنید؟ اگر قرار بود مثل بخش خصوصی با شما رفتار شود که جدا نمیکردند. به دلیل اینکه تعاونیها عمدتا اعضای قابل توجهی به نسبت بخش خصوصی دارند، در قانون، قانونگذار دولت را همیشه مکلف کرده که بر فعالیت آنها نظارت داشته باشد و از این طریق کاری کند که اعتماد عمومی خدشه دار نشود. ما در این سامانه به دنبال یک نظام خودکنترلی هوشمند توسط اعضای تعاونیها بر فعالیت هیات مدیرهها هستیم. بدین شکل که وقتی به صورت هوشمند و مستمر این نظارت وجود داشته باشد، ما دیگر نگران این نخواهیم بود که با پرونده تعاونی مسکنی روبه رو شویم که سه تا پنج سال مجمع اش را برگزار نمیکرد و یا سالها دادههایی که نیاز بود را به اعضایش منتقل کند را نکرده و بعد از اینکه یک بحرانی به وجود آمده یک دعوای حقوقی و قضایی پیش میآید و درنهایت هم سرمایه و وقت مردم از دست میرود و هم وقت قابل توجهی از دولت گرفته میشود. ما تلاش داریم کاری انجام شود که از سرچشمه خطایی صورت نگیرد که دولت بخواهد دخالت کند. اما اینکه اتاق تعاون هم سامانهای را راه اندازی کرده باشد ما از کم و کیف آن خیلی مطمئن و باخبر نیستیم ولی حتما به دنبال تقویت بخش غیردولتی بخش تعاون هستیم در عین حال اجازه نداریم وظیفه حاکمیتی مان را با کسی تقسیم کنیم. معاونت تعاون اهل تعامل است و خودمان را موظف به تعامل میدانیم اما در چارچوب قانون. نه فراتر از قانون از کسی انتظاری داریم و نه از کسی میخواهیم که از ما انتظاری فراتر از قانون داشته باشد. ما با ثبت مذاکرات مفصلی داشتیم. با وزارت اقتصاد مذاکرات مفصلی داشتیم و این سامانه مورد استقبال وزارت اقتصاد قرار گرفت به طریقی که حتی به بخش اتاق اصناف و اتاق بازرگانی هم پیشنهاد شد که بخش حاکمیتی آنها میتوانند از این سامانهها استفاده کنند. بُعد اول سامانه ما بخش تشکیل تعاونی هاست که بازه زمانی این تشکیل را از بین 30 تا 40 روز و بعضا فراتر از آن میرفت، به کمتر از پنج روز میرسانیم. ولی تعاونیهای تولیدی، خدماتی بعضا نیاز به مجوزهایی از ساختارهای دیگر دارند که آن ندارد. اقدام دیگری که در حال انجام است که اگر ذینفعان ما اجازه دهند و با سرعت بیشتری این کار را دنبال کنیم، سامانه جامع بخش تعاون قرار است به زودی به سامانه «جی فور بی» وزارت اقتصاد متصل میکنیم و با سامانه وزارتخانههای دیگر هم برای اخذ مجوزهای تخصصی که یک تعاونی دارد، دنبال میکنیم تا متصل شود.
از زمانی که شما در معاونت تعاون حضور پیدا کردید، تلاش داشتید که یک نوسازی در برند تعاون انجام دهید. یکی از اقدامات شما راه اندازی تعاونیهای دانش بنیان بود که برای اولین بار در حال شکل گیری است. یکی از تفاهمنامههایی هم که دیروز امضا شد بحث صندوقهای ریسک پذیر بود. چرا به سمت تعاونیهای دانش بنیان رفتید؟
ما تا الان در بخش تعاون، صندوقهای ریسکپذیر را نداشتیم یا صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر. با امضای تفاهم نامه روز شنبه به دنبال این هستیم که مقدمات تشکیل مراکز نوآوری را بوجود آوریم. یکی از این مقدمات تعاونیهای نو بنیان تشکیل وی سی یا همین صندوقهای سرمایه گذاری خطرپذیر هستند در همین راستا یک تفاهمنامه بین معاونت تعاون، صندوق پژوهش فناوری دانشگاه تهران و صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون به صورت سه جانبه امضا شد که خروجی آن تشکیل یک وی سی برای حمایت از طرحها و استارت آپهایی بود که خروجی ان تعاونی خواهد بود. و به لطف خدا با همکاری صندوق نواوری شکوفایی و بخش تعاونی غیردولتی، دنبال تاسیس مرکز نوآوری با دو رویکرد هم هستیم. یک) به دنبال حمایت از تعاونیهای دانش بنیان و همینطور حمایت از توسعه تعاونیهای نوآور و خلاق که لفظا به آنها نوبنیان میگوییم. یعنی هم نوآور هستند و هم ساختارشان شفاف است. ما به دنبال حمایت از استارت آپها در این مراکز هستیم. محوریت دومی که داریم دنبال میکنیم، نفوذ تکنولوژی در تعاونیهای موجود و افزایش بهرهوری در آنها از طریق مشاورههای لازمی است که توسط متخصصین کسب و کار ارائه میشود.
معاونت علمی فناوری رئیس جمهور با شما همکاری دارد؟
بله، طی جلسهای که با جناب آقای دکتر ستاری داشتیم قرار است که آنها در تاسیس این مرکز نوآوری به ما کمک کنند ولی ما با صندوق نوآوری شکوفایی هم همانطور که گفتم یک تفاهمنامه مستمری داریم. با همه ذینفعانی که در این حوزه دخیل هستند در حال مذاکره هستیم و گامی که روز شنبه برداشته شد یک نهاد مالی بود که این مراکز نیاز دارند.
برای سامانه جامع شفافیت تعاونیها باید اطلاعاتشان را ثبت کنند. چه برنامهای برای جذب تعاونیها برای ثبت و حضور در سامانه دارید؟
این داستانی بوده که باید توضیح دهم. در بحث هیات مقرراتزدایی که شهریور سال گذشته قبل از اینکه من بیایم، مصوبهای را داشتند که به تعاونیها اجازه میدهند بدون اطلاع اداره تعاون، تغییرات ثبتی شان را در ثبت، ثبت کنند. مشکلی که اینجا بوجود آمده بعضی از تعاونیها به دلایلی که در دادگاه رایی علیه شان صادر شده یا نظایر این ممنوعیتهای قانونی داشتند، رفته اند تغییراتشان را ثبت کرده اند. بدون اطلاع اداره تعاون و این خودش منجر به شکافی گردیده که باعث مشکلات حقوقی شده است. ولی ما معتقدیم کسانی که این مصوبه را گذراندند، دلسوزانه به دنبال تسهیل کسب و کار بودند. ما میگوییم که این سامانه تمام اهداف آنها را که بحث تسهیل کسب و کار و کاهش خطراتی که ممکن است منجر به انحرافاتی شود را حذف کرده ایم. تمامی آن گلوگاههایی که دیدارهای چهره به چهره برای صدور مجوزها بوده را حذف کرده ایم و بدون نیاز به حضور در اداره تعاون این ثبت میتواند انجام شود و فکر میکنم مجموعهای از خدماتی که میخواهیم در این سامانه به تعاونی را بدهیم، زمینه این را فراهم میکند که تعاونیها دیتاهایشان را منتقل کنند. گرچه هرچه در گذشته بوده، دیتا به این سامانه منتقل شده و تعاونی جدیدی هم که در این سامانه ثبت میشوند، دیتاهایشان موجود است.
شفافیت در این سطح قطعا بدون هزینه نیست. تا کجا حاضرید پای این شفافیت بایستید؟
من برداشتم این است که توسعه شفافیت در کنار نوآوری میتواند سرعت توسعه بخش تعاون را بیش از پیش افزایش دهد. نتیجه افزایش اعتماد عمومی به بخش تعاون، افزایش سرمایه گذاری مردم در این بخش میشود. پس کسانی که در بخش تعاون ذینفع اند باید بدانند توسعه شفافیت منجر به افزایش انتفاع آنها خواهد شد و این را به هر طریقی خواهیم گفت. با زبانهای مختلف این را بیان خواهیم کرد ولی طبیعی است کسانی که منافعشان در گرو این است که از عدم اگاهی مردم سو استفاده کنند ممکن است در برابر توسعه این حرکت ما بایستند. قطعا ذینفعان اصلی بخش تعاون حامی توسعه شفافیت هستند و قطعا کسی خودش را در مقابل توسعه شفافیت قرار نمیدهد که اگر قرار دهد نه از سمت ما متهم میشود که به هر حال یک علامت سوال بزرگ بالای سرش از طرف افکار عمومی شکل میگیرد.
چند روز پیش آقای وزیر گفته بودند که آقای کبیری در بعضی زمینهها به حرف من هم گوش نمیدهد!
من نمیدانم کدام موضوع بوده که ایشان فرمودهاند.
البته این حرف نشنوی را به عنوان وجهه مثبت تان عنوان کرده بودند.
نمیدانم چه حوزهای بوده. ایشان عموما کارها و اختیارشان را تفیذ میکنند و خروجی میخواهند. البته از حسن اعتمادشان متشکریم ولی من آنجایی که مستقلا تصمیم میگیرم، عموما نتیجه اش با موافقت ایشان همراه خواهد شد.
به عنوان جوانترین معاون وزیر دولت اگر زمان به هشت ماه پیش برگردد، باز هم معاونت تعاون را قبول میکنید.
سوالی است که در نوع خودش جالب است. شاید هرکسی علاقمند است که فضای محدودتری داشته باشد. در شرایط فعلی کشور مسئولیت در این سطح قبول کردن، برای کسانی که کوهی از تجربه هستند، خودش چالش است. ولی به خدا توکل کرده ایم و چالش هایش را هم پیش بینی میکردیم و میدانستیم هر قدمی را که محکم تر برداریم، برای تغییر مثبت در فضای موجود و ایجاد فرآیندهای شفافیت، همگی هزینه زاست. ولی اینکه هشت ماه پیش این تصمیم را گرفتم یا نه را بعدا جواب میدهم.
اگر بخواهید تا اخر سال یک قول به تعاونیها بدهید غیر از موضوع شفافیت، آن قول چیست که ان شاءا... عملیاتی شود.
بانک توسعه تعاون در بحث حمایت از تعاونیها تا الان توانسته دو هزار میلیارد تومان با وزارت صمت، هزار میلیارد تومان با وزارت کشاورزی و چهارصد میلیارد تومان با سازمان میراث فرهنگی تفاهمنامه امضا کند که با توجه به اوبویتهای بانک توسعه تعاون، این بانک باید 70 درصد تسهیلاتش را در اختیار تعاونیها قرار دهد. این قولی بود که به آن عمل شود و میتوانند از طریق سامانه بهین یاب تعاونیها این تسهیلات را دریافت کنند. طرح دیگری به نام طرح تعاون، اشتغال، بازار داشتیم که شش ماه روی آن کار کردیم. به دنبال این هستیم که تعاونیها و بنگاههای صاحب برند و باتجربه و تنومند در اقتصاد فعلی در کنار بنگاههای کوچک قرار بگیرند و نقش تسهیل گری را بازی کنند که برای خوشه سازی، توانمندسازی، استانداردسازی تولید و برندسازی و توسعه بازار آنهاست که هم منجر به کاهش هزینه آنها میشود و هم منجر به توسعه کسب و کار و بازار تعاونیهای خود. ما این طرح را آماده کرده و در کمیته تخصصی شورای هماهنگی سران قوا طرح کردیم که مورد استقبال قرار گرفت. از آن کمیته به سازمان برنامه بودجه ارجاع شد و طرح ما از طریق معاونت اشتغال هم در اختیار سازمان برنامه بودجه قرار گرفته و منتظر هستیم منابع آن از طرف سازمان برنامه تامین شود و به محض تامینش این تسهیلات را در اختیار تعاونیها قرار خواهیم داد. توسعه بخش تعاون جز با رویکرد تعاون در تعاون نمیشود و از همین روی هم ستاد مشترک تعاون را با اتاق تشکیل دادیم که تعامل بین اتاق و بخش حاکمیتی تعاون که وزارت تعاون، بانک توسعه تعاون و صندق ضمانت سرمایهگذاری تعاون است، تشکیل میشود. در آنجا گفتوگوهایمان را با جدیت دنبال میکنیم و امیداورم همگی خودمان را مقید به این بدانیم که منافع بخش را بر هر چیزی مقدم بدانیم.
سایر اخبار این روزنامه
آخرین فرصت به اروپـا
نتیجه جوانگرایی، شفافیت و نوآوری در وزارت تعاون
انتخاب بين «بد و بدتر» را بايد تمام كرد
تأييد صلاحيتها محدود نباشد
پلوتونيوم؛ حساسيت غرب و نياز ايران براي سوخت
بیتوجهی اپلیکیشنها به ممنوعیت فروش بلیت هواپیما
تولید بنزین از مرز ۱۱۰ میلیون لیتر در روز گذشت
اوقات فراغت؛ سرمایهای که هدر میرود
تاكتيك انتخاباتي اصولگرايان تخريب زودهنگام دولت
۱۲ هزار نفر کاندیدای شورایاری شدند
کفه ترازوی شورای حکام به نفع ایران تغییر میکند
اصلاحطلبان و بازگشت به خود
انتقاد عضو شورای شهر از طرح «گزارش بدحجابی»
نگاه حقوقی به احضار پیامکی بیحجابان
تولید بنزین از مرز ۱۱۰ میلیون لیتر در روز گذشت
خبر