بی‌توجهی اپلیکیشن‌ها به ممنوعیت فروش بلیت هواپیما

آرمان- امیر داداشی: از قدیم‌الایام گفته‌اند که «وقت طلاست». شاید به همین علت است که در چند سال اخیر با فراگیرشدن استفاده از گوشی‌های هوشمند و پیشرفته اپلیکیشن‌های خدماتی جایگاه ویژه‌ای بین شهروندان ایرانی پیدا کرده‌اند. اپلیکیشن‌هایی که کارکرد ویژه آنها از بین‌بردن بُعد زمان و مکان است و در حکم همان طلا هستند. در آغاز که این اپ‌ها و حتی کدهای USSD طراحی شدند، گستره فعالیتشان به ارائه خدمات بانکی و پرداخت قبوض آب، برق، جریمه و ... محدود می‌شد، اما با افزایش دست‌های بازار آنها ایده‌های جدیدی طراحی کردند تا به یک فروشگاه کامل تبدیل شوند. فروشگاه‌های اینترنتی که تفاوتی با جمعه‌بازارهای سنتی ندارند و در آن خدماتی اعم از بیمه، ثبت اسناد، سفارش غذا، معامله سهام بورس، خرید و اجاره ملک، رزرو هتل و کنسرت و حتی دریافت فطریه ارائه می‌شود. در چند وقت اخیر خرید بلیت اتوبوس، قطار و هواپیما نیز در این اپ‌ها امکان‌پذیر شده است. خدمات این اپ‌ها در کنار مزایای بی‌شماری که دارد، اما گاهی هم به هرج‌ومرج می‌انجامد، چنان‌که با افزایش آنها بالطبع نظارت بر آنها هم سخت‌تر شده و گاه کدها و اپ‌هایی راه‌اندازی می‌شوند که هدفی جز کلاهبرداری از مردم ندارند. گاهی نیز اپ‌های پرمخاطب برای حفظ و جذب مشتریان و انجام تراکنش بیشتر قوانین را زیرپا می‌گذارند و بی‌اعتنا از کنار آن عبور می‌کنند. به‌عنوان مثال با اینکه چندی پیش رئیس سازمان هواپیمایی از ممنوعیت فروش بلیت هواپیما در اپلیکیشن‌های موبایلی خبر داد، اما همچنان شاهد فروش این بلیت‌ها در اپ‌های پرمخاطبی همچون «آسان‌پرداخت» هستیم که این امر در بلندمدت می‌تواند موجب بی‌اعتمادی مردم و مسئولان به آنها شود و کارکردشان را به حداقل برساند.
ضریب نفوذ 115 درصدی موبایل بین ایرانیان باعث شده تا امروز بیشتر افراد جامعه از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی امور روزانه خود را انجام دهند؛ طوری‌که اگر این اپ‌ها جمع‌آوری شوند شاید افراد در تامین نیازهای خود ناچار بمانند. به‌ویژه آنکه مردم در گذشته برای دریافت کوچک‌ترین خدمات بانکی باید به شعبه‌ها به‌صورت حضوری مراجعه می‌کردند و حتی ساعت‌ها در صف می‌ایستادند تا کاری که یک دقیقه هم به طول نمی‌انجامد را انجام دهند، اما امروز با رواج اپ‌های خدماتی دیگر نیازی به حضور در صف بانک‌ها و دستگاه‌های خودپرداز نیست. افراد می‌توانند در همان‌جایی که نشسته‌اند با دورترین فاصله کار خود را در کوتاه‌ترین زمان انجام دهند. در واقع مهم‌ترین مورد در موفقیت این کسب‌وکارها مشتریان هدف آنهاست. مدیران این اپ‌ها نیازهای واقعی مشتریان را شناسایی و در برخی موارد برای آنها نیاز تولید می‌کنند. همین امر باعث سرعت رشد تجاری آنها می‌شود. در سال‌های اخیر نیز آنها با موفقیت‌هایی که داشته‌اند توانسته‌اند نقش بسزایی در رشد شاخص‌های اقتصادی و به‌ویژه اشتغالزایی داشته باشند. اما گاه آنها پای به بخش‌هایی می‌گذارند که وظیفه‌ای در آن ندارند و حتی خط قرمز به حساب می‌آید. بانک‌هایی که در گذشته نشان داده‌اند همواره علاقه ویژه‌ای در ایفای نقش‌های غیرتخصصی دارند، حالا با اپ‌های خود پای به این حوزه گذاشته‌اند. به‌ویژه فروش بلیت هواپیما و قطار در سال‌های اخیر موجب بروز نارضایتی‌های مختلفی از سوی مشتریان شده است. مشتریانی که گاه با خرید بلیت از سایت‌ها و اپ‌های غیرمجاز و غیرتخصصی حتی به بلیتی دست نیافته‌اند. از این رو سازمان هواپیمایی کشور به صورت رسمی اعلام کرد که این اپ‌ها نباید به فروش بلیت هواپیما مشغول باشند. اما با گذشت چند ماه همچان شاهد فروش بلیت در اپ‌هایی هستیم که هیچ‌گاه در فهرست فروشندگان مجاز سایت هواپیمایی کشور قرار نگرفتند. البته در روزهای پایانی سال گذشته روابط عمومی سازمان هواپیمایی از بسته‌شدن ۴۶ سایت غیرمجاز فروش بلیت هواپیما از ابتدای اردیبهشت تا اواسط اسفند 97 خبر داد. اما اکنون فقط کافی است مسئولان ذی‌ربط سری به اپلیکیشن‌های پرمخاطبی نظیر آسان‌پرداخت بزنند تا متوجه شوند که این اپ‌ها علاوه بر پروازهای داخلی، پروازهای برون‌مرزی را نیز ساپورت می‌کنند.
شرکت‌های مجاز بلیت‌فروشی
نگاهی به سایت سازمان هواپیمایی کشور و فهرست فروشندگان مجاز بلیت هواپیما نشان می‌دهد صرفا دفاتر خدمات مسافرت هوایی که دارای مجوز بند «الف» از سوی این سازمان هستند می‌توانند اقدام به فروش بلیت هواپیما کنند و سایر سایت‌ها و مجاری فروش بلیت هواپیما از نظر سازمان هواپیمایی وجاهت قانونی ندارند. علاوه بر این سیستم اصالت‌سنجی روی سایت این سازمان به آدرس www.cao.ir قرار گرفته تا متقاضیان نسبت به صحت بلیت خود اقدام کنند. همچنین دفاتر خدمات هوایی که دارای مجوز بند «ب» از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هستند می‌توانند به‌صورت تور اقدام به فروش مجاز بلیت کنند. در نتیجه نامی از اپلیکیشن‌های موبایلی در این بین دیده نمی‌شود. حال سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور هم در گفت‌وگو با «آرمان» فعالیت اپلیکیشن‌های موبایلی، ازجمله «آسان‌پرداخت» را غیرقانونی و بدون اخذ مجوز معرفی می‌کند و می‌گوید: اقدام غیرقانونی فروش بلیت از سوی سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در دستور کار سازمان هواپیمایی کشوری قرار دارد و اگر در این رابطه گزارشی از سوی مردم به این سازمان ارجاع داده شود، در جهت برخورد با متخلفان اقدام می‌شود. رضا جعفرزاده می‌افزاید: سازمان هواپیمایی مکانیزم برخورد با متخلفان را ندارد و از طریق دفتر حقوقی سازمان هواپیمایی کشوری موارد را به مراجع قضائی و پلیس فتا ارجاع می‌دهیم و در حال حاضر تعدادی از این اپلیکیشن‌ها شناسایی شده‌اند و روند قانونی در حال طی شدن است. حال از مردم نیز انتظار می‌رود به فعالیت این اپ‌های متخلف دامن نزنند و پس از اطمینان از اصالت بلیت اقدام به خرید آن کنند تا در آینده مشکلی رخ ندهد.