روزنامه ابتکار
1398/06/07
«ابتکار» از نحوه شکل‌گیری و به قدرت رسیدن حزب «اعتدال و توسعه» گزارش می‌دهد قطار اعتدال روی ریل دولت
الهام برخوردارحزب اعتدال و توسعه از احزاب سیاسی ایران است که در سال ۱۳۷۸ با محوریت حسن روحانی تاسیس شد. درواقع حزب اعتدال و توسعه یک حزب میانه‌رو و اعتدالگرای ایرانی است که در آستانه انتخابات مجلس ششم در تاریخ 6/9/1378 با انتشار بیانیه‌ای، توسط برخی از مقامات ارشد دولتی به خصوص کارشناسان ارشد اقتصادی دولت مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، به رهبری حسن روحانی موجودیت خود را اعلام کردند و در تاریخ 28/7/1380 از وزارت کشور پروانه فعالیت دریافت کردند.
بنیانگذاران این حزب با درک موقعیت حساس ایران در جهان و با هدف تجمیع متخصصین و امکانات کشوری به منظور ارتقاء درجه اهمیت، قدرت و ثروت ایران در منطقه و جهان و به دور از بلوک‌بندی‌های راست و چپ، بنیان این تشکل سیاسی را نهادند. در توضیحات شکل‌گیری حزب اعتدال و توسعه آمده است: این تشکل سیاسی به عنوان یک حزب اعتدالگرای ایرانی در سال ۱۳۷۸ با هدف تجمیع متخصصان و امکانات کشوری برای ارتقاء درجه اهمیت، قدرت و ثروت ایران در منطقه و جهان و به دور از بلوک بندی‌های راست و چپ تاسیس شده است.
مهم‌ترین بنیانگذاران حزب اعتدال و توسعه عبارتند از: محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت‌زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی رفسنجانی، محمود واعظی، سید حسین موسویان، محمود محمدی، سید احمد زرهانی، مرتضی محمدخان، مجید قاسمی، صالح‌الدین دلشاد، محمد حسن توالیی و زهرا پیشگاهی‌فرد.
چهره‌های مذکور پاییز سال 1378 پس از دیدار با مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی و مشورت با وی بر عملی کردن تصمیم‌شان جدی‌تر شدند. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این دیدار گفته بود: «اداره کشور با یک جناح فاجعه است و در عوض همه نیروهای معتدل در دو جناح باید متحد شوند تا توسعه سیاسی- اقتصادی را به پیش برند و ستون‌های نظام را تقویت کنند.» به گفته سید حسین موسویان از بنیانگذاران حزب اعتدال و توسعه طبق توصیه آیت‌الله رفسنجانی، بهترین گزینه برای رهبری حزب، حسن روحانی بود. هاشمی این سخنان را در دورهایی ابراز کرد که از یک سو حزب کارگزاران سازندگی، دوران افول خود را طی می‌کرد و از سوی دیگر میدان، تندروها در روزنامه‌هایشان، شدیدترین حمالت را علیه هاشمی رفسنجانی صورت می‌دادند. حضور فاطمه هاشمی رفسنجانی در شورای مرکزی حزب، خود گویای میزان اعتقاد هاشمی به تاسیس چنین حزبی بود. بنیانگذاران حزب، پس از مشورت با هاشمی با حسن روحانی هم مشورت کردند و وی از این تصمیم بسیار استقبال کرد. درنهایت در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی 78-79 ، این حزب رسماً تشکیل و محمدباقر نوبخت به عنوان دبیرکل آن انتخاب شد.
در اولین کنگره حزب که بهمن ماه سال 1382 برگزار شد، کاظم جلالی، نماینده شاهرود، حمیدرضا حاجی‌بابایی، نماینده همدان، مرتضی بانک، غلامعلی دهقان و حمید رضایی قلعه به عضویت شورای مرکزی درآمدند. البته، کاظم جلالی و حمیدرضا حاجی‌بابایی پس از کمتر از 4 سال از حزب کناره‌گیری کردند.
حزب اعتدال و توسعه با انتشار لیستی در انتخابات مجلس ششم، فعالیت حزبی‌اش را به صورت جدی آغاز کرد. محمد قوچانی، روزنامه‌نگار شاخص اصلاح‌طلب در آن روزها طی یادداشتی حزب اعتدال و توسعه را بال راست و حزب کارگزاران سازندگی را بال چپ هاشمی رفسنجانی نامگذاری کرد. اما نگاهی به لیست انتخاباتی حزب نشان می‌دهد که اعتدال و توسعه از استراتژی هم این و هم آن استفاده کرده بود؛ به این معنی که تعدادی از چهره‌های معتدل جناح راست را در کنار جمعی از معتدل‌های چپی گرد هم آورده بودند. البته سرلیست هم آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی بود. در انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری، حزب اعتدال و توسعه از رئیس دولت اصلاحات حمایت کرد.
مهم‌ترین فعالیت حزب اعتدال و توسعه که منجر به شهرت بیش از پیش آن شد به انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری برمی‌گردد. اعتدال و توسعه به عنوان اولین حزب سیاسی ایران، در نیمه دوم سال ۱۳۸۳ رسماً از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برای شرکت در انتخابات نهم دعوت به عمل آورد. پس از اعلام کاندیداتوری وِی در اردیبهشت ۱۳۸۴ محمدباقر نوبخت، سخنگوی ستاد انتخاباتی او شد. جلوداری این حزب نسبت به دو تشکیلات دیگر درون گفتمانی و نزدیک به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یعنی حزب کارگزاران سازندگی و حزب اسلامی کار باعث شد که نقش‌آفرینی حزب اعتدال و توسعه بیشتر به چشم آید. اما پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد آغاز دور جدیدی از حیات سیاسی حزب اعتدال و توسعه بود. این حزب در مقطع ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ یکی از احزاب اصلی منتقد محمود احمدی‌نژاد به‌خصوص در حوزه مسائل اقتصادی بود. حسن روحانی در سال‌های 85 و 86 بیشترین حملات انتقادی را متوجه دولت احمدی‌نژاد کرد. نوبخت نیز دیدگاه‌های انتقادی حزب را مطرح می‌کرد. نظر برخی تحلیلگران سیاسی این بود که این انتقادات عمدتا با هدف زمینه‌سازی برای فتح مجلس هشتم و کاندیداتوری حسن روحانی انجام می‌گیرد. حتی شنیده می‌شد که روحانی قرار است سرلیست حزب اعتدال و توسعه و نیز اصلاح‌طلبان برای انتخابات هشتم باشد. گفته میشود هاشمی رفسنجانی نیز خواهان حضور جدی حسن روحانی در انتخابات مجلس هشتم بوده است. با وجود این حسن روحانی و محمد باقر نوبخت، با عدم کاندیداتوری خود در انتخابات مجلس هشتم، نشان دادند که انتقادات‌شان از دولت، تبلیغات برای انتخابات نیست.
حزب اعتدال و توسعه در ادامه فعالیت‌های خود و در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در کنار اصلاح‌طلبان از میرحسین موسوی حمایت کرد. بعد از انتخابات ۱۳۸۸ و اعتراض وی به نتایج انتخابات و همزمان با رکود فعالیت احزاب نزدیک به اصلاح‌طلبان، حزب اعتدال و توسعه نیز به حالت نیمه‌فعال درآمد.
این روند تقریبا تا سال 91 ادامه داشت تا اینکه جلسات حزب اعتدال و توسعه از سال ۱۳۹۱ مجدداً فعال شد. غلامعلی دهقان، سخنگوی اعتدال و توسعه برای اولین بار در آبان ۱۳۹۱، در کنفرانس خبری در نمایشگاه مطبوعات خواهان حضور حسن روحانی در انتخابات ۱۳۹۲ شد. او تاکید کرد که اجرای استراتژی جذب حداکثری مطرح شده از سوی رهبری توسط حسن روحانی به بهترین شکل ممکن می‌تواند تحقق یابد. دهقان در شرایطی که کمتر کسی حضور حسن روحانی در انتخابات را جدی می‌گرفت، بارها بر ضرورت حضور روحانی تاکید می‌کرد. درنهایت سخنگوی اعتدال و توسعه در آخرین هفته اسفند ۱۳۹۱ از قطعی‌شدن حضور روحانی در صحنه انتخابات خبر داد که این بار با بازتاب‌های گسترده بین‌المللی نیز همراه شد. در ادامه اعضای شاخص اعتدال و توسعه، کلیدی‌ترین مسئولیت‌ها در ستاد روحانی را از آن خود کردند. محمدرضا نعمت‌زاده به عنوان رئیس ستاد، اکبر ترکان قائم‌مقام ستاد و محمدباقر نوبخت سخنگوی ستاد حسن روحانی بوده‌اند. علاوه بر این افراد، محمود واعظی و مرتضی بانک هم در حلقه حامیان روحانی حضور داشتند. کمی بعد شخصیت‌های نزدیک به جریان اعتدال‌گرایی و اصلاحات از جمله هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و حسن خمینی از حسن روحانی حمایت کردند. درنهایت حسن روحانی توانست در انتخابات ریاست جمهوری اکثریت مطلق آراء را به خود اختصاص دهد و هفتمین رئیس‌جمهوری ایران شود. درواقع حزب اعتدال و توسعه پس از 14 سال، مزد مشی اعتدالی خود را گرفت. این حزب به کمک رهبری خود توانست بر مشکلات فراوان فائق آید و خود را از گردنه‌های دشوار فضای سیاسی ایران در سال‌های اخیر به سلامت عبور دهد.
البته در ادامه این حزب به واسطه اینکه بیشترین سهم را در دولت و کابینه حسن روحانی داشته است انتقادات زیادی نیز به آن وارد است و منتقدان دولت معتقدند بیشترین تصمیمات اشتباهی که در دولت گرفته میشود به خاطر مشاوران حسن روحانی است که تعداد قابل توجهی از آنها متعلق به حزب اعتدال و توسعه است. «ابتکار» در هفته آینده به بررسی عملکرد این حزب در درون دولت حسن روحانی می‌پردازد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
اما و اگرهای آیین‌نامه رده‌بندی فیلم‌های سینمایی
دیدن این فیلم برای شما مناسب نیست!
ژوبین صفاری
تهیشدن از معنای فساد و شفافیت
آمریکا و طالبان به امضای توافق نهایی نزدیک شدند
صلح؛ عدم قطعیت بزرگ در افغانستان
«ابتکار» دلایل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر را بررسی می‌کند
روزهای آرام در بازار ارز
بحران بریگزیت وارد فاز جدید شد
موافقت ملکه انگلیس با تعلیق پارلمان
«ابتکار» از نحوه شکل‌گیری و به قدرت رسیدن حزب «اعتدال و توسعه» گزارش می‌دهد
قطار اعتدال روی ریل دولت
درد دل دستفروشان با مدیران شهری چه نتیجه‌ای به دنبال خواهد داشت؟
گره کور دستفروشی زیرزمینی
رئیس‌جمهوری:
باید با دنیا حرف بزنیم
ظریف با شینزو آبه نخست وزیر ژاپن دیدار کرد
تداوم ابتکار دیپلماتیک در شرق آسیا
پارسایی:
صنعت خودروسازی به اندازه یک جنگ به کشور خسارت می‌زند
روحانی در جشنواره شهید رجایی:
با بگیر و ببند و دادگاه، فساد برطرف نمی‌شود
تحقق اقتدار در روابط خارجه
