روزنامه ابتکار
1398/06/07
تحقق اقتدار در روابط خارجه
کورش الماسی- سیاست و دیپلماسی عرصه محاسبه ریاضی و عملکرد مکانیکی و نه احساسات و رویاهای فرازمینی و غیرواقعی است. به باور نگارنده، برونرفت از ابرچالش روابط خارجه نیازمند «بسیج خرد ملی» به منظور تحقق اهداف منافع ملی است.روابط خارجه بیش از هر زمان دیگر نیازمند خلاقیت و ابتکار عمل مبتنی بر درک و تشخیص کاربردی عرصه روابط بینالملل دارد. به گواه پیامدهای گزاف راهبرد روابط خارجه، ضروری است تا دستاندرکاران و کارگزران روابط خارجه تحولی انقلابی در راهبرد روابط خارجه ایجاد کنند.
کاملاً درست که روابط بینالملل تابع قاعده هرکه زورش بیش، سهمش بیشتر است. و دقیقاً به همین دلیل نمیتوان و نباید راهبرد روابط خارجه دفاعی و فاقد خلاقیت و ابتکار عمل بلکه کاملاً تهاجمی نرم باشد. ملتهایی که فاقد خلاقیت و در موضع دفاعی هستند، بنا بر تمام قوانین آسمانی، زمینی، منطقی، سیاسی، مدیریتی و... محکوم به زیستی سرا سر پرچالش هستند. به باور نگارنده دستاندرکاران و کارگزاران روابط خارجه افقهای دید گستردهای ندارند و به همین دلیل فاقد تدبیر، طرح ، راهکار و راهبرد تهاجمی نرم هستند. به باور نگارنده راهبرد روابط خارجه باید از بنیاد متحول شود. عرصه روابط بینالملل را نه از طریق اهداف خاص بلکه باید عینی درک و مشاهده کرد. بدون یک راهبرد روابط خارجه منطقی و کاملاً تهاجمی نرم مبتنی بر درک و تشخیص عینی و کاربردی میدان عمل روابط بینالملل تحقق منافع، توسعه و امنیت پایدار یک توهم یا رویا است.
به گواه شواهد بیشمار ظاهراً دستاندرکاران و کارگزاران روابط خارجه به یک امر بنیادی در روابط خارجه توجهی ندارد. اینکه روابط خارجه باید موجب توسعه امور داخلی شود. راهبرد روابط خارجه که نتواند در مدت زمان مشخص به دستاوردهای عینی، ملموس و قابل ارزیابی در عرصههای گوناگون اقتصادی، دفاعی، فرهنگی، تجاری، علمی، آموزشی و... شود. بیدرنگ باید متحول و بهروزرسانی شود. حیرتآور است چرا با وجود ناکارآمدی و عقیم بودن راهبرد روابط خارجه در چند دهه گذشته، کارگزاران روابط خارجه افقهای دید خود را متحول، کاربردی و بهروزرسانی نمیکنند. مسئله کاملاً روشن است. دستاوردهای عینی، ملموس و قابل ارزیابی باید منبای ادامه یا تغییر راهبرد روابط خارجه باشد. پرسش مهم این است که دستاوردهای «ملی» راهبرد روابط خارجه در چند دهه گذشته تا چه میزان در راستای تحقق اهداف منافع و امنیت ملی بوده است؟ به گواه دستاوردهای راهبرد روابط خارجه در چند دهه گذشته، بدون هیچ اما و اگری و بیدرنگ کارگزاران روابط خارجه باید افقهای دید خود را گسترش و راهبرد روابط خارجه را بهروزرسانی، کاربردی، کارآمد و کمهزینه کنند.
ناکارآمدی روابط خارجه تقریبا، تمام امور اجتماعی و ملی را مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار داده است، به شکلی که حل و فصل بیشتر چالشهای فلجکننده در عرصههای معیشتی، اشتغال، آموزشی، بهداشت و درمان، کسبوکار و... منوط به حل و فصل و کارآمد شدن روابط خارجه است.
یکی از پرمحتواترین مفاهیم تاریخ ادبیات انقلاب «آمریکا شیطان است» که یقیناً بسیاری از این بیان خشنود نخواهند شد، اما بدون غرض میتوان ادعا کرد مخالفان مفهوم «آمریکا شیطان است»، نطفههای سیاسی هستند. اینکه ممکن است ما مجبور باشیم با آمریکا رابطه داشته باشیم یک بحث است، اما اینکه آمریکا را باید همانند یک مار خطرناک تلقی و مواظب نوع و چگونگی رابطه با آمریکا باشیم یک بحث دیگر است.
بنیاد راهبرد روابط خارجه آمریکا پیشگیری از توسعه اروپا، چین، روسیه، ایران و... و وابسته نگه داشتن دیگر کشورها(مثلاً ژاپن) به خود است. اینکه این راهبرد در دوران ترامپ عریان و بیپروا دنبال میشود. آمریکا با تمام توان در حال ایجاد انواع موانع و اعمال فشار بر اروپا، چین، روسیه، ایران و... است. بنابراین به منظور خنثی کردن فشارهای آمریکا، بسیار طبیعی است تا تمام رقبای آمریکا با یکدیگر رابطه راهبردی و سودمند داشته باشند. به گواه شواهد بیشمار عینی و تاریخی(اثرات رابطه با آمریکا در کشورهای پرچالش، فیلیپین، تایلند، کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقایی و...) رابطه با آمریکا یعنی در معرض خطر قرار دادن استقلال و امنیت کشور.
شاید به نظر اقرارآمیز یا بسیار بلندپروازنه تلقی شود، اما به باور نگارنده، کارگزران روابط خارجه باید طرحهایی برای ائتلاف میان اروپا، چین، روسیه، هند و... را تدوین، عملیاتی و پیگیری کند. تلاش ایران برای ایجاد ائتلاف ضدآمریکایی و نزدیک کردن چین، اروپا، روسیه، هند و... میتواند با طرحها و اقداماتی چون ایجاد انواع نهادهای بینالمللی در ایران(موسسههای بینالمللی صلح، محیطزیست، تجاری، علمی و...) با مشارکت کشورهای تحت فشار آمریکا و برپایی همایشها، جشنوارهها، مراسم، دیدارها و... فرهنگی، اقتصادی، علمی، تجاری، سیاسی، دفاعی، ورزشی و...در ایران و دعوت از نخبگان کشورهای همسایه، منطقه و فرامنطقه برای حضور در انواع مراسم فرهنگی، علمی، اقتصادی، دفاعی، ورزشی و... در ایران.
راهکارها، تولیدات اذهان خلاق نیستند، بلکه اذهان خلاق صرفاً راهکارها را کشف میکنند. قابل انکار نیست که راهبرد روابط خارجه ناکارآمد و پرهزینه است. شاید بتوان چند دلیل برای ناکارآمدی روابط خارجه در نظر گرفت:1- اینکه به دلایل گوناگون، کارگزاران روابط خارجه درک و تشخیص کاربردی از اوضواع احوال عینی میدان روابط بینالملل ندارد. 2-اهداف روابط خارجه منطقی، واقعبینانه و کاربردی نیستند.3 –برخی افراد با اهداف غیرملی(که به فرموده مقام معظم رهبری، در زمین دشمن بازی میکنند) در تدوین و اجرای راهبرد روابط خارجه نفوذ دارند.
تدوین راهکارها و طرحهای تهاجمی نرم از طریق «بسیج خرد و اراده ملی» مبنی بر منافع ملی، کمهزینه و کارآمدترین مسیر خنثی کردن دشمنان کشور بهویژه آمریکای شیطان است.
سایر اخبار این روزنامه
اما و اگرهای آییننامه ردهبندی فیلمهای سینمایی
دیدن این فیلم برای شما مناسب نیست!
ژوبین صفاری
تهیشدن از معنای فساد و شفافیت
آمریکا و طالبان به امضای توافق نهایی نزدیک شدند
صلح؛ عدم قطعیت بزرگ در افغانستان
«ابتکار» دلایل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر را بررسی میکند
روزهای آرام در بازار ارز
بحران بریگزیت وارد فاز جدید شد
موافقت ملکه انگلیس با تعلیق پارلمان
«ابتکار» از نحوه شکلگیری و به قدرت رسیدن حزب «اعتدال و توسعه» گزارش میدهد
قطار اعتدال روی ریل دولت
درد دل دستفروشان با مدیران شهری چه نتیجهای به دنبال خواهد داشت؟
گره کور دستفروشی زیرزمینی
رئیسجمهوری:
باید با دنیا حرف بزنیم
ظریف با شینزو آبه نخست وزیر ژاپن دیدار کرد
تداوم ابتکار دیپلماتیک در شرق آسیا
پارسایی:
صنعت خودروسازی به اندازه یک جنگ به کشور خسارت میزند
روحانی در جشنواره شهید رجایی:
با بگیر و ببند و دادگاه، فساد برطرف نمیشود
تحقق اقتدار در روابط خارجه