روزنامه شهروند
1398/08/22
عیار منطق در برابر حرف زور
شهروند| روند برجام و همه تحولات آن در نهایت به سمتی پیشرفت که نباید میرفت. حداقل و از بسیاری جهات، ایران به هیچ وجه خواهان شرایط فعلی نبود. اما حالا آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارشی درباره ایران منتشر کرده که نشانههایی از شیطنت در آن دیده میشود و متعاقب آن نیز سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک با کنار گذاشتن منطق متعارف تلاش کردهاند همه مسئولیتهای وضعیت کنونی برجام را بر دوش ایران سوارکنند. این در حالی است که ایران حتی یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام همچنان به گواهی گزارشهای آژانس به تعهدات برجامی خود پایبند بود، اما در مقابل طرفهای اروپایی در طول این مدت به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکردهاند. درنهایت ایران مجبور شد برای پاسخ به این بدعهدی، براساس بند36 برجام روند کاهش تعهدات خود را به صورت مرحلهای آغاز کند و در عین حال تاکید کند به محض انجام تعهدات از سوی طرف مقابل، ایران نیز بار دیگر به تعهدات خود باز خواهد گشت. اما همه این ملاحظات هنوز باعث نشده طرفهای دیگر برجام سر عقل بیایند.آژانس بینالمللی انرژی دوشنبه شب گزارش خود را در گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران اعلام کرد. فارغ از اینکه بخشهایی از این گزارش مربوط به مسائلی میشد که ایران نیز خود آن را پیشتر اعلام کرده بود، در بخشی از گزارش آژانس بار دیگر موضوعات پادمانی به صورت علنی مطرح شد. آخرین باری که موضوعات پادمانی در گزارشهای آژانس دیده شد، بیش از 15سال پیش بود. در آن زمان همان گزارشها در نهایت به شکلگیری موضوع پیامدی (جنبههای احتمالی فعالیت نظامی هستهای) منجر شد که سالها توان و قدرت دیپلماتیک زیادی از ایران گرفت و در نهایت ایران موفق شد در سال 2014 و در چارچوب مذاکرات هستهای در وین این موضوع را حلوفصل کند. حالا به نظر میرسد برخی شیطنتها به قصد فعالکردن پیامدی دیگری در جریان است. موضوعی که نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز به آن اعتراض کرده است.
کاظم غریبآبادی، سفیر و نماینده دایم ایران در وین، در واکنش به اظهارات اخیر آژانس در مورد یافتن اورانیوم طبیعی در مکانی در ایران گفت: «از همان ابتدا و از زمانی که آژانس ایران را مطلعکرد که برخی سوالات در مورد مکانی خاص دارد، ایران موافقت کرد وارد تعاملی مثبت با آژانس برای شفافکردن وضعیت و رسیدگی به سوالات مرتبط شود. ایران با نشاندادن نهایت همکاری و شفافیت، متعاقبا دسترسی لازم را برای آژانس فراهمکرد. همانگونه که مقامات آژانس در موقعیتهای مختلف تاکید کردند، تعامل بین آژانس و ایران درباره این موضوع در حال انجام است. بنابراین هرگونه تلاش برای پیشداوری و ارایه ارزیابی زودهنگام و خام، صرفا در جهت مصادره این موضوع در راستای مقاصد سیاسی است.» او افزود: «اینگونه سوالات در تعاملات بین آژانس و کشورهای عضو امری معمول و عادی بوده و در حالی که دو طرف برای حل آن در تعامل هستند، نباید با اغراض سیاسی از آن سوءاستفاده و بزرگنمایی شود.»
بیانیه تروئیکای اروپایی
بلافاصله پس از گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران، سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترکی تلاش کردند بار همه معضلات را به دوش ایران بیندازند. این سه کشور اروپایی که در دو سال گذشته به هیچ یک از تعهدات خود در قبال برجام عمل نکرده و حتی موفق نشدهاند پیشنهاد راهاندازی اینستکس را برای تامین منافع مالی ایران از برجام عملیاتی کنند، در متنی طلبکارانه و عاری از منطق متعارف و دیپلماتیک از ایران خواستهاند به همه تعهدات خود براساس برجام پایبند باشد. این سه کشور همچنین مدعی شدند به تعهدات خود ذیل برجام پایبند بودهاند.
بیانیه تروئیکای اروپایی با پاسخ صریح و منطقی جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران روبهرو شد. ظریف در توییتر خود خطاب به این سه کشور نوشت: «خطاب به همتایانم در اتحادیه اروپایی و سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان «به تعهدات خود ذیل برجام کاملا پایبند بودهایم.» شما؟! واقعا؟! فقط یک تعهد را نشان دهید که در ۱۸ ماه گذشته به آن عمل کردهاید.»
نکته جالب در بیانیه تروئیکای اروپایی این است که این سه کشور از «همه طرفهای امضاکننده برجام خواستهاند به تعهدات خود پایبند باشند.» اما به نظر میرسد برداشت این سه کشور از عبارت «همه طرفهای امضاکننده برجام» تنها ایران است، چراکه این سه کشور تاکنون خود هیچ گام عملی برای انجام تعهداتشان برنداشتهاند. با این حال ایران همچنان اعلام میکند قصد خروج از برجام را ندارد و به محض انجام تعهدات از سوی طرفهای برجام، ایران نیز روند کاهش تعهداتش را متوقف کرده و به حالت اول بازخواهد گشت. در همین راستا، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در گفتوگو با رسانهای روسی با اشاره به اینکه هدف ایران از کاهش تعهدات برجامی حفظ برجام است، گفت: «ما به مدت یک سال صبر کردیم و این صبر راهبردی بود تا به طرفهای دیگر برجام فرصت داده باشیم و آنها بتوانند نبود آمریکا را جبران کنند. اروپاییها به ما میگفتند در برجام بمانید و ما تلاش خواهیم کرد برنامههایی جایگزین برای استفاده ایران از برجام ایجاد کنیم، ما نیز به مدت یک سال کامل صبر کردیم، اما متاسفانه تلاشهای آنان بینتیجه بود و در نهایت در هشتم می 2019 تصمیم گرفتیم تعهدات برجامی خود را کاهش دهیم و این کار را تدریجی و گامبهگام انجام دادیم تا فرصتی برای دیپلماسی داده باشیم.» عراقچی افزود: «در حقیقت هدف ما از کاهش تعهدات، حفظ برجام است، نه از بین بردن آن. بر اساس بند 36 برجام اگر طرفهای دیگر برجام نتوانند به تعهداتشان عملکنند، ایران حق دارد به طور کلی یا جزیی تعهدات خود را کاهش دهد، بنابراین ما این کار را تدریجی انجام دادیم تا برای دیپلماسی فرصت باقی بماند، و در این مسأله هیچ شکی وجود ندارد که ایران خواهان سلاح هستهای نیست، بلکه دشمن آن است.»
سایر اخبار این روزنامه
عیار منطق در برابر حرف زور
کابوس مالیات برای اهالی فرهنگ
کشتگان جادههای موقت
چهل سالگی خشتهای جهانی «دوراونتاش»
اسقاط فرسودهها در بنبست
وقتی احساس میکنم وجود دارم
تولد نوزاد پس از 92 روز کمای مادر
صفحه شهرونگ
دود در ریه کلانشهرها
توقف کنید تا توقف کنیم
تنش در غزه در پی عملیات ترور رژیم صهیونیستی