روزنامه آرمان ملی
1398/09/04
اصلاح قیمت بنزین و درس‌هایی که باید آموخت
اصلاح قيمت گذاري حامل‌هاي انرژي، خصوصا بنزين، ضرورت توسعه پايدار اقتصادي و اجتماعي است. در واقع اصلاحات در قيمت گذاري انرژي براي حمايت از ارزش اقتصادي واقعي منابع طبيعي و انتقال درآمد حاصله از آن به توسعه پايدار اجتناب ناپذير است. ثبات قيمت انرژي در سطح پايين و يارانه‌هاي کلان بنياد رانت‌هاي سياسي را تشکيل مي‌دهد و در کشور ايران موجب فساد و قاچاق سوخت به کشورهاي همجوار گرديده است. قيمت‌هاي پايين حامل‌هاي انرژي با تخصيص يارانه‌ها تصميمات اقتصادي را تحريف، دولت‌ها را فاسد، امور مالي دولت‌ها را خراب و مسبب اصلي انتشار سطح بالاي کسري بودجه هستند. از آنجا که قيمت‌هاي حامل‌هاي انرژي در قلب اجماع اجتماعي قرار دارد، اصلاح قيمت آنها در صورتي مي‌تواند موفقيت آميز باشد که جامع‌نگر بوده و امنيت اجتماعي را حفظ کند. اصلاح قيمت‌ها يک موضوع اغلب بحث انگيز است، زيرا مي‌تواند بر معيشت بسياري در جامعه تاثيرگذار باشد و منجر به اعتراضاتي شده است. بايد دانست که اکثريت يارانه‌هاي مصرف حامل‌هاي انرژي نصيب خانواده‌هاي غني‌تر مي‌شود، که اين اشاره به مشکل جدي نابرابري توزيع ثروت ملي دارد. درس‌هايي که از افزايش قيمت بنزين و اعتراضات متعاقب آن مي‌توان آموخت چه هستند؟ اولا، اصلاح قيمت انرژي در مرکز و قلب بسياري از سياست‌هاي توسعه پايدار در تمامي کشورها چه دارنده منابع انرژي و چه وارد کننده قرار دارد. اما مساله، چگونگي اقدام به افزايش قيمت‌هاست؟ از نقطه نظر فني به نظر مي‌رسد خيلي آسان باشد که مسئولان يک شبه تصميم خود را به افزايش قيمت بنزين اعلام کنند، ولي از نظر سياسي اگر ضعيف اجرا شود براي کشور چالش بر انگيز است. ثانيا، براي اصلاح قيمت‌هاي انرژي هماهنگي درون دولتي براي موفقيت‌آميز بودن اصلاحات در کوتاه و طولاني مدت از ضروريات است. هماهنگي داخلي همه‌جانبه در اين زمينه ضروري است و برنامه‌هاي اصلاحات قيمت‌ها مي‌بايست به يک يا چند وزارتخانه محدود نشود. علاوه بر هماهنگي داخلي، ارائه اقدامات جبران خسارت يک شرط مهم براي اجراي موفقيت‌آميز موضوع اصلاح قيمت انرژي است، خصوصا اين موضوع زماني که اطاعت و مقبوليت عمومي قوي نسبت به دولت درقدرت وجود نداشته باشد، واقعيت دارد. ثالثا، در حالي که امکان دارد اصلاح قيمت انرژي اغلب در کوتاه‌مدت موفقيت‌آميز باشد ولي به اجماع ملي ممکن است آسيب برساند و مي‌تواند به بي‌ثباتي سياسي در درازمدت بينجامد. متاسفانه اصلاح قيمت انرژي در زماني اتفاق افتاده که بحران‌هاي مالي و اقتصادي در اثر تحريم‌هاي ظالمانه در کشور وجود دارد و يا يک تهديد بالفعل است. اگر چه اصلاح قيمت‌هاي حامل انرژي يک بايد است ولي مي‌بايست همه‌جانبه‌نگر و با سياست‌هاي جبراني در کوتاه‌مدت و ميان‌مدت همراه باشد. بخشي از درآمد اصلاح قيمت حامل‌هاي انرژي مي‌بايست صرف سرمايه‌گذاري ملموس در بخش‌هاي مسکن، بهداشت، آموزش وتسهيلات حمل و نقل شود. رابعا، قبل از تصميم به اصلاح قيمت حامل‌هاي انرژي انجام يک بحث عمومي از طريق رسانه‌هاي جمعي و اجازه تضارب آرا در رابطه با اصلاح قيمت انرژي مي‌بايست داده شود، به‌گونه‌اي که هر گونه اصلاح قيمت توجيه‌پذير باشد و اعلام قيمت‌هاي جديد ناگهاني و تصميم يک‌شبه تلقي نگردد. خامسا، با بررسي جامعه‌شناختي اعتراضات و آشوب‌هاي متعاقب افزايش قيمت بنزين و مراکز پر آشوب‌تر و خصوصا اهداف مورد تخريب و با ملاحظه تحريکات و مداخله خارجي، يک واقعيت را نبايد انکار کرد که وضعيت معيشتي مراکز و شهرهاي پرآشوب‌تر مزيد بر علت بوده است. نداشتن شغل ثابت و حداقلي از موقعيت اقتصادي و اجتماعي از نظر روانشناختي فرد را در حالت احساس طرد شدگي و منزوي شدن از جامعه پيرامون قرار مي‌دهد. سادسا، تحريکات فرامرزي از طريق رسانه‌هاي معاند و اختصاص شبکه‌هاي مختلف به اوضاع ايران از زاويه خاص و بسيار خصومت‌آميز نشان از وجود دشمنان سرسخت و آشتي‌ناپذير خارجي دارد. در مقابل اين هجمه خصومت‌آميز بايد چاره‌انديشي کرد و در کنار اقدامات تقابلي و امنيتي ضرورت تام دارد که فضاي مناسبي براي تعامل بيشتر بين حاکميت و اقشار فرهيخته، تضارب آرا و بحث و بررسي آزادانه مسائل اقتصادي، سياسي و اجتماعي در درون کشور ايجاد کرد. بديهي است امکان دارد ايجاد چنين فضايي هزينه‌هايي دربر داشته باشد و با منافع بعضي از طيف‌هاي جامعه در تضاد باشد، ولي راهگشاي امور، عامل عقلايي شدن تصميمات، تقويت جامعه مدني و برگرداندن توجه ايرانيان از شبکه‌هاي جهت‌دار فرامرزي به شبکه‌هاي داخلي بوده و پاسخ مناسبي خواهد بود به انتقادات و اعتراضات يکجانبه‌گرايانه شبکه‌هاي فرامرزي معاند.
سایر اخبار این روزنامه
شکاف دولت-ملت ترمیم شدنی است؟
مجلس خبرگان و مسأله قانون‌گذاری
اصلاح قیمت بنزین و درس‌هایی که باید آموخت
رئیس‌جمهور در سوگ خواهر
عدم بهره‌برداری سیاسی از بنزین
پرداخت يارانه را ريختن سم به حلقوم مردم می‌دانم
اختلاس‌های نجومی کشور را فلج کرده
حجتی استعفاداد؛ استیضاح رحمانی‌فضلی و زنگنه کلید خورد
هنر مهره سوزي اصولگرايان!
افشاگری در دفاعیات علی دیواندری
سنجش مقبوليت مسئولان، فقط ميزان مشاركت مردم است
تحول در سياست خارجي وكاررسانه‌اي ما را از انزوا خارج‌مي‌كند
«تله فقر بين نسلی» مساله دولت و مجلس باشد
