محمد صالح صدقیان کارشناس مسائل عراق در گفت‌‌و‌گو با روزنامه آفتاب یزد با اشاره به بحران‌های اخیر در این کشور از جمله حمله به کنسولگری ایران در نجف:

بازگشت داعش اصلی ترین و خطرناک ترین پیامد بحران در عراق!
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: بحران عراق را باید در چند زاویه و در ابعادی متفاوت و متعدد بررسی کرد. از یک سو باید به مضار و منافع همسایگان از جمله مضار و منافع ایران نگریست، در ثانی باید از منظر ژئوپلیتیک منطقه این بحران را مورد مداقه قرار داد، از سویی دیگر باید نقش و میزان تاثیرگذاری داعش در بروز و استمرار حوادث اخیر درست تحلیل و تفسیر شود، و در ادامه، این بحران را لا به لای دیگر بحران‌های خاورمیانه سنجید و وزن کشی کرد اما وقتی در یکی از خبرگزاری‌های اروپایی می‌خوانیم: «اوج اعتراضات در شهرهای جنوبی این کشور و در مناطق شیعه‌نشین عراق واقع است. دامنه اعتراضات به‌ویژه در استا‌ن‌های کربلا، نجف و ذی‌قار گسترده گزارش شده است» باید به حوادث عراق به عنوان دنباله‌ ی سیاست تفرقه افکنی و ناامن سازی برای ادامه ی سیطره و نفوذ نگریست زیرا؛ همین یک سطر خبر، حکایت از آن دارد که ناآرامی‌های اخیر در این کشور، هدفمند و کاملا طراحی شده است واگرنه، موضوع اعتراضات اگر صرفاً فساد و سوء‌مدیریت و مشکلات معیشتی و دیگرِ مسائل باشد طبیعتاً گستردگی‌هایی بیشتر و مطالباتی عمیق تر، ابعاد اعتراضات را به جهانیان نشان می‌داد.
خیزش و قدرت گرفتن داعش در عراق و سیطره آن بر بخش‌های گسترده‌ای از این کشور ـ حتی اگر بپذیریم این روزها بساط آن گروه تروریستی برچیده شده ـ، نه تنها عراق را با بحران امنیتی و تهدیدی سرزمینی جدی رو به رو ساخته بود، بلکه تهدیدها و مخاطره‌های مهمی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کرد که عقبه‌های آن را شاید بتوان در برخی ناآرامی‌های این روزهای عراق به نظاره نشست .
ناامنی فعلی در عراق و تاثیر آن بر منافع ایران در عراق و ژئوپلیتیک منطقه با تمرکز بر اختلاف افکنی‌های مثلث عبری ـ عربی و آمریکایی می‌تواند این بررسی‌ها را دقیق تر پیش روی مخاطب قرار دهد. سوال اصلی اما این است که بحران عراق چه تاثیری بر منافع ایران در عراق و آینده ژئوپلیتیک منطقه دارد؟ به راستی چرا در همه ی انواع اعتراضات و بحران‌های عراق، تا این اندازه بر اختلاف افکنی بین ایران و عراق، تاکید وجود دارد؟ حمله به مکان‌های سیاسی و فرهنگی ایران در مناطق شیعه نشین همچون کربلا و نجف، دقیقا چه اهدافی را می‌تواند دنبال کند و غایت این حرکت‌های تحریکی ـ تروریستی چه می‌تواند باشد؟


در ادامه ی خبر آمده:«خبرگزاری‌ها از حمله معترضان به کنسولگری ایران در نجف و به آتش کشیدن ساختمان نمایندگی سیاسی ایران به عنوان نقطه عطفی در اعتراضات مردم عراق یاد کرده‌اند. این در حالی است که اعتراضات در شهرهای دیگر عراق و به‌ویژه در دو شهر بغداد و ناصریه نیز ادامه داشته است.»
دو نکته ی بسیار مهم در متن این بخش از خبر وجود دارد؛ یکی این که«حمله ی معترضان به کنسولگری ایران در نجف و به آتش کشیدن ساختمان نمایندگی سیاسی ایران» به عنوان «نقطه عطف» معرفی شده است؛ دیگر این که از کنار دیگر شهرهای عراق که اعتراضات در آن ادامه دارد ـ بغداد و ناصریه ـ خیلی ساده و سریع رد شده‌اند.
«خشن» دانستن سرکوب‌ها، تکیه ی گزارش‌ها و انتشار اخبار از مناطق«جنوبی عراق به ویژه مناطق شیعه نشین»، تاکید بر شعارهای«ضد ایرانی» و در نهایت، هدایت مطالبات مردمی به«ایران ستیزی»
از جمله ی مواردی است که باید در اکثریت تحلیل‌ها روی آن حساسیت بیشتری نشان داد زیرا این نکات و کلیدواژه‌ها می‌تواند در تحلیل‌های نهایی و بی طرفانه ما را هدایت و همراهی کند.
محمدصالح صدقیان در گفت‌‌و‌گو با روزنامه آفتاب یزد؛ ضمن هدفمند دانستن اعتراضات در عراق می‌گوید: «اگر هدف مبارزه با فساد و سوء مدیریت بود باید تمام عراق دچار مطالبات به حق مردم می‌شد و نه این که فقط جنوب عراق و مشخصاً مناطق شیعه نشین!
این کارشناس مسائل عراق معتقد است؛ دیدار مایک پنس با سران قبائل سنیِ عراق نیاز به هیچ تحلیلی ندارد زیرا وقتی به حاضران در جلسه می‌گوید:«حمایت‌های سیاسی از ما، حمایت‌های مالی از عربستان!» به خوبی مشخص است که به دنبال پیاده سازی قطع ارتباط ایران و عراق است و نیز سرکوب شیعیان به دست شیعیان!
صدقیان می‌گوید: مسئله ی مهمی که نباید از نظر دور داشته شود، حرکت و واکنش عادل المهدی به خطبه‌های نماز جمعه ی دیروز است که از سوی نماینده آیت الله سیستانی ایراد شده است. در متن خطبه‌ها و از قول مرجع شیعی آمده بود: «پارلمان عراق که نخست وزیر و دولت انتخاب کرده است اگر به صلاح عراق می‌داند اعتماد خود را باز پس گیرد و اگر به صلاح نمی‌داند به فکر رفع مشکلات اخیر باشد» و اما کمتر از دو ساعت بعد، عادل المهدی به جای این که مستقیما استعفا بدهد، استعفای خود را تقدیم پارلمان می‌کند و حالا هر تصمیم پارلمان عراق می‌تواند بر پیچیدگی‌های بحران در عراق بیافزاید.
صدقیان ادامه می‌دهد: همگان متعجب از این رفتار عادل المهدی هستند زیرا اگر ذره‌ای حسن نیت یا اظهار ارادت به مرجع شیعی بود بدون این که پارلمان را بر سر یک دوراهی سخت قرار دهد، خود استعفا می‌داد و این بار سنگین را بر دوش پارلمان عراق نمی‌افکند.
این کارشناس مسائل عراق معتقد است قبول و عدم قبول استعفای عادل المهدی؛ پیچیدگی‌های مسائل این روزهای عراق را دوچندان می‌کند.
صدقیان با حاشیه‌ای دانستن انتخابات زودرس و نیز انتخاب نخست وزیر جدید برای کشور عراق می‌گوید: «بحران عراق را اگر تقسیم بندی کنیم؛ بخش‌های اندکی از آن مربوط به مسائل درونی است و بیشتر مباحث به بیرون عراق مربوط می‌شود. از یک سو آمریکا و متحدان این کشور؛ از سویی دیگر ترکیه، از یک سو عربستان و متحدان منطقه‌ای و در نهایت ایران، هرکدام به دنبال منافعی هستند اما جدای از مسئله ی ایران که امنیت و آرامش در عراق را امنیت و آرامش کشور خود می‌داند، دیگر کشورها، هرکدام نقشه‌های خطرناکی در سر می‌پرورانند که از تجزیه عراق تا خیزش دوباره حزب بعث و مباحثی از این دست را می‌توان در برنامه‌های آنان دید.
>بازگشت داعش!
صدقیان با اشاره به پیچیده و خطرناک بودن مسائل عراق می‌گوید: فشار بر حشدالشعبی و نیز خالی کردن غرب عراق می‌تواند به منزله ی زمینه سازی برای بازگشت داعش به عراق نیز تلقی شود. این تحلیلگر مسائل عراق معتقد است با زیر نظر داشتن تحولات سوریه در حوزه ی داعش می‌توان به این نتیجه رسید که یکی از اهداف درگیر کردن عراق با بحران‌های دیگر ساخته و دیگر خواسته! تضعیف حشدالشعبی، اختلاف افکنی بین شیعه و سنی و بازگشت داعش است.
صدقیان می‌گوید از دیگر مباحثی که می‌تواند در خلال بحران‌های این روزهای عراق مطرح شود دنبال کردن بحث تجزیه کامل عراق و برآمدن یک حکومت مستقل سنی است.
این تحلیلگر مسائل عراق می‌گوید: از یک سو کردها بازی‌های رنگارنگی با مسائل اخیر عراق داشته‌اند و از سویی دیگر، عزم جزم سنی‌ها حکایت از آن دارد که این گروه بیشتر از این طاقت دوری از قدرتی که 1300 در اختیار داشته، ندارد پس علاوه بر بازگشت داعش باید به تجزیه ی عراق و تشکیل یک حکومت سنی نیز اندیشید؛ مسئله‌ای که اگر مقدمات آن آماده شود، عراق را بیشتر از هر زمان دیگر دچار جنگ‌های طولانی مدت داخلی خواهد کرد.
>درباره استعفای دیروز دولت عراق
برخی از تحلیلگران معتقدند که این استعفا بزرگترین اشتباه ممکن است و ادعای معارضان به سقوط مجلس هم کشانده خواهد شد. استعفای دولت عراق در شرایط حاضر یعنی فراهم شدن زمینه هرج و مرج فراگیر و بزرگی که هیچکس در کوتاه مدت توانایی پایان دادن به آن را نخواهد داشت. در عراق دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. حتی راه رفتن معمولی در خیابان با انواع خطرات از جانب تبهکاران، سارقان و اوباش همراه خواهد بود. خانه‌های مجلل و کمی مجلل هم در فهرست عملیات غارت قرار می‌گیرند. در واقع این استعفا و خونریزی‌ها، غارت‌ها و تجاوز به نوامیس مردم مقدمه یک کودتای نظامی آمریکایی خواهد بود که با اختناق و سرکوب‌های شدید، زمینه را برای تبدیل عراق به یک گاو شیرده دیگر فراهم کند؛ مسئله‌ای که در دو سفر مایک پنس به عراق می‌توان آن را به وضوح ملاحظه کرد.