روزنامه ایران
1398/09/24
طنین دوتار ایرانی در تاروپود میراث ناملموس جهانی
علی اصغر مونسانوزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
12 دسامبر 2019 مصادف با 21 آذر 1398 خبر مسرتبخشی از بوگوتا پایتخت کلمبیا به تهران مخابره شد: «پرونده مهارتهای ساختن و نواختن دوتار ایرانی در چهاردهمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو با نظر موافق اعضای کمیته ثبت جهانی شد.»
با این رویداد ارزنده که ابعاد فرهنگی، بینالمللی و دیپلماتیک آن بر هیچ کسی پوشیده نیست موفقیتی بزرگ در عرصه میراث فرهنگی برای جمهوری اسلامی ایران رقم خورد. پروندای که دراجرای ماده 12 کنوانسیون بینالمللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس، در تاریخ 21/8/1396 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود با تلاش و همت کارشناسان و متخصصان این حوزه تنها به فاصله دوسال از ثبت ملی، توانست جایگاه جدید و ماندگار خود را در فهرست جهانی کسب و تثبیت کند. پیش از این جمهوری اسلامی ایران با ۱۳ اثر ثبتشده در فهرست میراث ناملموس جهانی در جایگاه هفتم جهان و چهارم آسیا قرار داشت. با ثبت پرونده مهارتهای سنتی ساختن و نواختن دوتار بهعنوان چهاردهمین اثر ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی و پروندههای ارزشمند دیگری که در آینده ارائه خواهیم کرد کشورمان بهجایگاه شایسته تری دست خواهد یافت.
بیتردید ارزش و اهمیت میراث ناملموس نه تنها کمتر از میراث ملموس نیست بلکه بهعنوان عامل زاینده، جانبخش و هویت ساز فرهنگ، نیازمند پاسداری افزونتر است. در واقع میراث مادی بهجا مانده از گذشتگان، از فرهنگ مردم این سرزمین به وجود آمده و برای حفاظت از آن لاجرم باید بخش زاینده و ناملموس فرهنگ را پاسداری کرد تا حفاظت از صورتهای مادی میسر و پایدار باشد. بر این سیاق با ترویج ارزشهای فرهنگی و میراث ناملموس است که همه مردم به حفاظت از آثار فرهنگی همت خواهند گمارد.
جای بسی خوشحالی است که مصادیق میراث ناملموس اقوام ایرانی در عین تفاوتهایی که در ظاهر با هم دارند همگی دارای ریشههای مشترک و موجب پیوندهای فرهنگی میان اقوام هستند و این موضوع عامل همبستگی مردمان این سرزمین در فراز و نشیبهای تاریخ شده است.
یکی از مهمترین جلوههای میراث ناملموس ایران زمین، هنر موسیقی است که در سالیان دراز روایتگر دغدغهها، واگویهها و شادیها، خواستهها و آرزوهای مردم بوده است و هنروران فرهیخته و دغدغهمند این مرز و بوم نیز راویان محبوب این بخش از زندگی مردم به زبان هنر بودهاند. آنچه از گنجینههای هنری این عرصه باقی مانده، نه تنها یک سرمایه عظیم ملی بلکه بخشی ارزشمند از میراث ناملموس بشری است و دوتار و هر آنچه بهعنوان ساختن و نواختن و دیگر آیینهای پیوستهاش در گوشه گوشه ایران بویژه در شرق، شمال شرقی و شمال کشور از پیشینیان به یادگار مانده نیز میوهای شیرین از درخت پربار میراث ناملموس این سرزمین است.سازی خوش آوا و اصیل که در مراسم مختلف و رویدادهای گوناگون کاربرد دارد و نوازندگانش علاوه بر نواختن، نقش روایتگری نیز بر عهده دارند و در ساز و آواز دلنشین و شیرین خود بسیاری از اشعار محلی، نغمهها و داستانهای حماسی و مذهبی، قومی و لالاییها را که بخشی از هویت فرهنگیاجتماعی اقوام ایرانی است روایت میکنند.
به امید حفظ، صیانت، بسط و گسترش این هنر اصیل و مردمی ایرانی؛ جا دارد از میزبانی دولت کلمبیا، کمیته ارزیابی و اعضای کمیته میراث بشری ناملموس و دبیرخانه میراث ناملموس یونسکو برای همکاری و ثبت پرونده مهارتهای ساختن و نواختن دوتار ایرانی قدردانی کنم. همچنین این پیام مردم ایران را برای همه ملتها و دولتهای جهان بازگو میکنم که مسیر روشن ثبت جهانی گنجینههای میراث ناملموس ایران را با هدف صلح و دوستی و احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیتهای بشری با قوت و انگیزهای افزونتر ادامه میدهیم.چه میمون و مبارک است که در آستانه یلدا، یکی دیگر از مواریث ناملموس ارزشمندمان، نوای دوتار ایرانی در حافظه میراث ناملموس جهان طنینانداز شد و کام مردم فرهنگدوستمان را شیرین کرد. با آرزوی یلدایی سرشار از محبت و مودت، امیدوارانه ثبت پرونده جهانی یلدا را پیش خواهیم برد.
سایر اخبار این روزنامه
باید اصلاحات شجاعانهای در مجلس انجام شود
درخشش یک مستند زنانه در غیاب زنان فیلمساز
صدرنشینی آبیها بدون سرمربی
سناریوسازی علیه انسجام دولت
شفافیت، نان خلافکاران را آجر میکند
بنزین پساز30 روز
پدید ه جدیدی به نام حاشیه نشینی دست دوم
بررسی پیشنهادات منطقهای از اهداف سفر روحانی بهتوکیو
نقشه عمرانی ایران 99
کوچ فردوسیپور به تلویزیون خانگی
تکمیل خط آهن چابهار- زاهدان تا سال1400
فرق اینجا و آنجا
طنین دوتار ایرانی در تاروپود میراث ناملموس جهانی
پیمایش ملی خانواده