روزنامه شهروند
1398/10/02
کلاف سردرگم انتخابات افغانستان
[مجتبی پارسا] نخستین نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در ماه سپتامبر پس از 85 روز اعلام شد. نتایجی که با خود تلخی و اعتراض را به همراه آورد. انتخاباتی که نزدیک به 10میلیون نفر برای شرکت در آن ثبت‌نام کردند، اما به علت تهدیدهای طالبان کمتر از 2میلیون نفر رأی دادند. با این اوصاف نتایج اولیه حاکی از آن است که اشرف غنی با کمی بیشتر از 50درصد و کمتر از 51 درصد، باز هم برای پنج‌سال دیگر در جایگاه ریاست‌جمهوری باقی خواهد ماند.این موضوع را کمیته انتخابات افغانستان پس از مدتی طولانی روز یکشنبه اعلام کرده است.
به گزارش نیویورک تایمز، کمیته انتخابات افغانستان در بیانیه‌ای اعلام کرده است که غنی با 50.64درصد نسبت به عبدالله عبدالله، سرسخت‌ترین رقیبش که 39.5درصد از آرا را کسب کرده، پیشتاز است. گرچه این ارقام، نهایی نیستند و ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا نتیجه نهایی اعلام شود، با این حال تیم عبدالله اعلام‌کرده‌اند، نتایج را تا زمانی که نگرانی‌هایشان در مورد 15درصد کل آرا پاسخ داده نشود، نخواهند پذیرفت.
حالا با اعلام نتایج، بحران سیاسی افغانستان - بحرانی تقریبا سه ماه است که در میانه جنگ و مذاکرات صلح با طالبان، کشور را گرفتار کرده است- درحال تبدیل‌شدن به شرایط خطرناکی است.
هفته‌ها پیش از اعلام نتایج اولیه، حامیان و طرفداران عبدالله ده‌ها دفتر انتخاباتی در سراسر کشور را مسدود کردند و معترضان هم با تحصن جلوی این دفاتر، مانع انجام‌دادن کار کارمندان انتخاباتی و حسابرسی آنها شدند. رهبران منطقه‌ای و متحد عبدالله تهدید‌کرده‌اند که ایالت‌های این کشور را تحت کنترل خود در‌می‌آورند.
اخیرا عبدالله عبدالله گفته است: «هیچ نتیجه‌ای اعلام نمی‌شود؛ نه نتیجه اولیه، نه نهایی و این یعنی آنها درحال تقلب هستند. هیچ‌کس نباید در رویای این باشد که مانند سال 2014 با آرای تقلبی به قدرت برسد.»
نزاع مشابهی میان عبدالله عبدالله و اشرف غنی در سال 2014 شرایط سیاسی را به بن‌بست کشانیده بود که با وساطت جان کری، وزیر امور خارجه وقت آمریکا با پیشنهاد تقسیم قدرت در دولت حل‌وفصل شد. طی آن توافق، اشرف غنی رئیس‌جمهوری و عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت شد.
اما این بار دیپلماسی آمریکایی روی مذاکره برای پایان دادن به جنگ با طالبان متمرکز شده است؛ مقامات آمریکایی و دیگر متحدان غربی به وضوح اعلام کرده‌اند که آنها این‌بار قدمی برای میانجی‌گری
برنخواهند داشت.
نتایج اولیه انتخابات درحالی اعلام میشود که هفته‌هاست میان طرفداران عبدالله و کمیته انتخابات بحث و مناقشه وجود دارد. آنها تلاش کردند بر سر شکایات مطرح‌شده، سازش کنند.
مشاجره عبدالله در مورد 300هزار رأی است؛ رأی‌هایی که به گفته او به علت نبود شفافیت احتمالا به کمک غنی خواهد آمد. در میان این 300هزار رأی، 100هزار برگه رأی ساعاتی پیش از انتخابات یا پس از آن در سیستم ثبت‌شده است. در برخی موارد حتی ثبت‌نام هفته‌ها یا ماه‌ها پس از انتخابات صورت گرفته است.
اما کمیته انتخابات می‌گوید این امر به دلیل خطاهای انسانی در تنظیم دقیق زمان و تاریخ دستگاه‌های ثبت و ضبط آرا صورت‌گرفته است.
هفته گذشته از آنجا که انتظار می‌رفت کمیته انتخابات نتایج اولیه را اعلام کند، عبدالله با فراخواندن هواداران خود به آنها گفت به مراکزی که در هفت استان مسدود کرده‌اند، اجازه رسیدگی به شمارش آرا را بدهند. او با این کار خواست حسن‌نیت خود را نشان دهد (یا ژست آن را بگیرد) و از این طریق، از کمیته انتخابات بخواهد در مورد آن 300هزار رأی تجدیدنظر کند. با این حال، این کمیته هنوز نظر خود را دراین‌باره تغییر نداده است.
کمیته انتخابات خصوصا «حوا علم نورستانی» رئیس این کمیته تحت فشار زیادی برای اعلام نتایج انتخابات بوده است. به گفته سه نفر از مقامات در یکی از جلسات این کمیته او از این فشارها بغضش شکسته و گریسته است. هفته گذشته هم نزدیک به 6ساعت مناظره تلویزیونی نمایندگان دو کاندیدا با یکدیگر، پس از نزاع‌های کلامی شدید، درنهایت بدون هیچ نتیجه‌ای پایان یافت. در این مناظره که حوا نورستانی هم حضور داشت، نزاع کلامی با یکی از نمایندگان بالا گرفت و درنهایت حوا نورستانی جلسه مناظره را ترک کرد.
حوا نورستانی لحظه‌ای که اتاق مناظره را ترک می‌کرد، با صدایی لرزان گفت: «من آدم مستقلی هستم؛ من انتخابات را برگزارکرده‌ام، نتایج آن را هم اعلام خواهم کرد.»
شرایط او بسیار دشوار است؛ هر تصمیمی می‌تواند شرایط سیاسی افغانستان را برای همیشه تغییر دهد. سلف حوا نورستانی و بسیاری دیگر از افراد کمیته پیشین انتخابات هم‌اکنون به اتهام سوءاستفاده از قدرت در زندان به سر می‌برند.
حالا حوا نورستانی، رئیس کمیته انتخابات نمی‌خواهد به سرنوشت آنها دچار شود. او می‌گوید: «من خائن نیستم و متعهد به مردمم هستم. نمی‌خواهم کاری بکنم که به زندان بیفتم؛ دوست دارم کارم را به درستی انجام دهم و به خانه بازگردم.»
