روزنامه آرمان ملی
1398/10/09
هيچ كشوری از سود تجارت با آمريكا نمی‌گذرد
سفر آتی وزیر امور خارجه به نیویورک و اتفاقاتی که ممکن است در حاشیه این نشست رخ دهد نظیر دیدار با مقامات ایالات متحده، می‌تواند مقدمه‌ای برای آغاز گفت‌وگو میان تهران و واشنگتن باشد؟فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد، چراکه این سفر برای منظور دیگری یعنی حضور در نشست شورای امنیت صورت می‌گیرد و بعید است که در راستای ایجاد کانال گفت‌وگو میان ایران و آمریکا اتفاق خاصی طی این سفر آقای ظریف رخ دهد. با ادامه یافتن وضعیت کنونی هیچ‌تغییری حاصل نخواهد شد. نمونه بارز آن نیز دو سفر اخیر آقای رئیس جمهور به مالزی و ژاپن است که شاهد بودیم این سفرها نتیجه خاصی در برنداشته و استراتژی اتخاذ شده توسط جمهوری اسلامی ایران نتوانست این ثبات آسیب‌زا در روابط ایران و آمریکا را تغییر دهد. بارها گفته‌ام بدون تغییر در سیاست‌های داخلی و سیاست خارجی سخت است که بتوانیم در رفتار آمریکا تغییری ایجاد کنیم. اگرچه این یک حقیقت است که دونالد ترامپ و دولت او به یک موفقیت ویژه در سیاست خارجی نیاز دارند، اما به این معنا نیست که دولت آمریکا به سبب قرار گرفتن در آستانه انتخابات، فشار حداکثری را علیه ملت ایران کاهش خواهد داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی هفته گذشته از طرح پیشنهادی از سوی جمهوری اسلامی ایران خبر دادند که بر اساس آن «فتوای رهبری توسط رئیس جمهور و سران 1+5 امضا شود و در مقابل آمریکا تحریم را بردارد». به‌نظر شما چنین طرحی می‌تواند راهگشا باشد؟
مساله همین است که الگوهای اتخاذ شده سیاسی ما با الگوهای بین‌المللی زاویه دارد. این موضوع جدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که استانداردها و الگوهایمان با الگوهای بین‌المللی متفاوت است. من نمی‌دانم چرا و بر چه اساسی دکتر صالحی از چنین طرحی سخن گفته اما معتقدم این روش باعث نمی‌شود که اروپا و آمریکا تغییری در سیاست هایشان ایجاد کنند و واشنگتن از تحریم‌هایی که اعمال کرده، دست بردارد.
چه عواملی می‌توانند سبب ساز موفقیت در حوزه سیاست خارجی شود؟
آمریکا پیشتر خواسته‌های بی منطق خود را مطرح کرده و گفته که از ایران چه می‌خواهد. به‌نظر من این روزها که اوضاع در سوریه، عراق، لبنان و یمن چندان خوب نیست، فرصت خوبی برای ما فراهم است که بتوانیم در برخی سیاست‌های منطقه‌ای تجدیدنظر کرده و شرایط را برای آغاز مسیر جدید و نتیجه محور فراهم کنیم. وقتی درکانون نفوذ ما در منطقه مشکلات تااین اندازه جدی است و افکار عمومی آن کشورها ایران را به‌عنوان مقصر می‌شناسند، ما می‌توانیم با به وجود آوردن تغییراتی در سیاست‌هایمان راه را باز کنیم.
منتقدان می‌گویند این اطمینان وجود ندارد که در صورت تغییر سیاست در ایران، ترامپ تغییری در شرایط تحریم‌ها به وجود آورد و او به توافقات بین‌المللی پایبند نیست. این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ترامپ به توافق‌ها پایبند نباشد. درست است که رئیس‌جمهور کنونی آمریکا شرایط بسیار بدی در جهان به وجود آورده است. ما باید با وضع موجود سیاست‌هایی را اتخاذ کنیم. دنیا که منتظر ما نمی‌ماند تا ابتدا صبر کنیم شرایط جهان بهبود یابد و بعد ما اقدامی بکنیم. در برجام هم همین اتفاق افتاد و جمهوری اسلامی با یکسری نرمش‌ها در حوزه هسته‌ای پذیرفت که مذاکره کند و در نهایت این توافق بین‌المللی به سرانجام رسید. در آن زمان ما معتقد بودیم باید این توافق تحت هر شرایطی به کنگره آمریکا برود تا به‌صورت قانون درآید و رئیس جمهور آمریکا نتواند از آن خارج شود. با این حال در هیاهوی آن زمان این مساله گم شد. مشخص بود که اگر رئیس جمهور بعدی بیاید، آن را بهم می‌زند. همانطور که در موضوع کوبا همین اتفاق افتاد. نظر من این است که ما باید یک گام‌هایی را در خصوص سیاست‌های منطقه‌ای خود برداریم و تغییراتی را لحاظ کنیم. ما می‌خواهیم در نقطه صفر باقی بمانیم اما آمریکا تغییراتی در سیاست‌های خود لحاظ کند. برای نمونه آقای‌روحانی می‌گوید آمریکا تحریم‌ها را بردارد تا ایران به برجام بازگردد؛ روز اول هم همین شرایط حاکم بود که در نهایت به خروج آمریکا از برجام انجامید. یک سال ابتدایی دولت ترامپ هم همین مطرح می‌شد که اگر تغییری در برجام به وجود نیاید، آمریکا از آن خارج خواهد شد. فرصت‌ها را از دست دادیم، ما نمی‌توانیم در نقطه صفر باقی بمانیم و انتظار داشته باشیم اروپا اینستکس را اجرایی کند و آمریکا تحریم را بردارد.
از بردن برجام به کنگره سخن گفتید. توافق IN F میان شوروی سابق و آمریکا به کنگره هم رفته بود و به‌صورت قانون در آمده بود اما در نهایت ترامپ از آن هم خارج شد؟
این امکان ندارد. حتما به کنگره نرفته بود که ترامپ توانست از آن خارج شود. طبق قانون اساسی ترامپ نمی‌تواند مصوبه کنگره را نقض کند. رئیس جمهور فقط فرمان‌های اجرایی را می‌تواند نقض کند؛ نظیر آنچه در موضوع کوبا و بستن سفارت کوبا اتفاق افتاد.
یکی از مسائلی که باعث تعجب است، این است که به‌رغم آگاهی جامعه جهانی از آسیب تحریم‌ها، سکوتی مرگبار در این باره حاکم است و همه به این تحریم تن داده‌اند. چرا این اتفاق افتاده است؟
آمریکا در اقتصاد جهانی دنیا نقش موثری دارد. بازار مناقصه و مزایده نیز هیچ‌جا به اندازه آمریکا پرمنفعت نیست، بنابراین اتحادیه اروپا و شرکت‌های مستقل در جهان، نمی‌توانند به خاطر منفعت محدود رابطه با ایران بازار ایالات متحده را از دست بدهند.باید توجه داشت که آمریکا برای اعمال تحریم‌ها، به ویژه تحریم‌های ثانویه هزینه زیادی را صرف کرده و حاضر نیست به آسانی از آنها بگذرد. بر این باور هستم که در موقعیت کنونی مذاکره رویکرد مناسبی است؛ زیرا تنها راه برون رفت کشور از بحران نیز این است.
پس فکر می‌کنید ادامه این روند یعنی تداوم بن بست در تحریم شکنی‌ها؟
هدف اولیه ترامپ این است که ایران را پای میز مذاکره بکشاند. اینکه ما بگوییم باید کل تحریم‌ها برداشته شود یا حداقل نیمی از آنها به عنوان پیش‌شرط مذاکره برداشته شود، به طور کامل از سوی آمریکا رد خواهد شد و انجماد کنونی را ادامه خواهد داد. در شرایط کنونی هر دو طرف باید نوعی نرمش در مواضع نشان دهند.
سایر اخبار این روزنامه
تبعات جهانی ورود ایران به ليست سياه FATF
اگر امروز تـو می‌بودی
بودجه٩٩ در بن بست تهديد
ظریف امروز در مسکو، هفته آینده درنیویورک
هيچ كشوری از سود تجارت با آمريكا نمی‌گذرد
١٩ ميليون معترض حاشيه نشين را هم، كتمان می كنيد؟
كولبران و زباله گردها؛ نماد خط فلاكت نه فقر
خداحافظی آخرین لاریجانی با قوه قضائیه
بودجه، سند پیش بینی است
تندروی‌ها به‌دنبال پرت کردن حواس مردم
رونمایی از «اتاق فکر» حملات جدید به روحانی
«تــاج» رفــت!
