روزنامه ابتکار
1398/11/01
محمدرضا ستاری رمزگشایی از اقدام برجامی اروپا
همزمان با فعالشدن مکانیسم حل اختلاف برجام (ماشه) از سوی سه کشور اروپایی و درحالیکه ایران وارد پنجمین گام هسته‌ای خود شده که متعاقب آن دیگر هیچ محدودیتی را در ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنیشده و تحقیق و توسعه نمی‌پذیرد، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران که روز گذشته برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان به مجلس رفته بود، در گفتوگویی با خبرگزاری خانه ملت تصریح کرد: اظهارات اروپایی‌ها وجه قانونی ندارد و اگر آنها اقدام دیگری انجام دهند، طبق نامه رئیس‌جمهوری در اردیبهشت ۱۳۹۷، موضوع خروج ایران از NPT مطرح میشود.اشاره ظریف در واقع به موضوع فعال شدن مکانیسم ماشه و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد است که امکان دارد با توجه به حضور ایالات متحده بهعنوان رئیس دوره‌ای این شورا، بار دیگر تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فعال شود؛ امری که پایان راه توافق هسته‌ای بوده و به طور کامل منجر به فروپاشی برجام خواهد شد.
هرچند سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه اعلام کرده‌اند که با فعال کردن مکانیسم ماشه فعلاً قصدی برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران ندارند و برخی از کارشناسان داخلی نیز معتقدند که موضوع بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران در بند 37 برجام است و آن چیزی که توسط اروپایی‌ها اقدام شده مربوط به همان سازوکار بند 36 توافق هسته‌ای است. اما با توجه به تحولات پرشتابی که اکنون در منطقه خاورمیانه جریان دارد و منجر به تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا شده است، دورنمای چنین اقداماتی نوعی همراستایی ملموس میان اروپا و ایالات متحده را نشان میدهد که درنهایت به گام مشترک آنها برای افزایش فشارهای حداکثری علیه ایران خواهد رسید.
این موضوع زمانی نمایان میشود که پیام‌های چند روز اخیر مقامات اروپایی در مورد ایران و به خصوص برجام را مدنظر داشته باشیم. هرچند اتحادیه به صراحت بارها اعلام کرده که برجام را بهعنوان میراث دیپلماتیک خود می‌داند و تروئیکای اروپایی(آلمان، انگلیس و فرانسه) نیز خواستار حفظ و تداوم آن هستند، اما چند روز قبل جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا علناً گفت که این اتحادیه در قبال برجام تنها نقش هماهنگکننده دارد و بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس نیز به صراحت اعلام کرد در مورد ایران نیاز به یک توافق جامع وجود دارد که ما دنباله‌روی طرح ترامپ در آن هستیم.
برخی از تحلیل‌گران معتقدند که اقدامات اروپا در طول یکسال و نیم گذشته در هر زمینه‌ای به در بسته خورده و آنها در یک هماهنگی با واشنگتن در حال ترتیب برنامه‌ای هستند تا بار دیگر ایران را به پای میز مذاکره نشانده و توافق مطلوب آمریکا را از آن خارج کنند. به همین دلیل گفته میشود اقدام اروپا در خصوص ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت احتمالی تحریم‌های بین‌المللی منجر به فروپاشی کامل برجام خواهد شد، در نتیجه دیگر توافقی باقی نمی‌ماند تا در مذاکرات آینده بتوان بر روی آن ایستاد و به مفادش تکیه کرد. به همین دلیل، بار دیگر همچون سال 2015 ایران و آمریکا بازیگر اصلی مذاکرات موردنظر طرف‌های غربی خواهند بود، با این تفاوت که توافق جدید از هر نظر مورد قبول دولت ترامپ واقع شده و مسائلی مانند برنامه هسته‌ای، نفوذ منطقه‌ای و پرونده موشکی ایران نیز در آن گنجانده شوند.
این امر از آنجا حائز اهمیت خواهد بود که بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، کار را برای ایران دشوار ساخته و گزینه‌های مطلوب طرف مقابل آنچنان با خط قرمزهای ایران پیوند خواهد خورد که بعید به نظر می‌رسد منجر به شروع مذاکرات شود، چه برسد به آنکه توافقی نیز از قبل آن حاصل شود. لذا در این شرایط برجامی وجود نخواهد داشت و خروج ایران نیز از NPT بار دیگر تمامی معادلات و مذاکرات پنج سال گذشته را به نقطه سر خط بازمی‌گرداند؛ مسئله‌ای که با توجه به پیچیدگی‌های روزافزون شرایط در منطقه، مشخص نیست این ریسک بزرگ اروپایی‌ها چه پیامدها و تبعاتی در معادلات کنونی ایجاد خواهد کرد؟
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از شایعه وایتکس تا آفلاتوکسین در شیر گزارش میدهد
سایه بی‌اعتمادی بر سر محصولات لبنی
محمدرضا ستاری
رمزگشایی از اقدام برجامی اروپا
«ابتکار» از نگاه دوگانه نسبت به پیوستن ایران به لایحه مبارزه با پولشویی گزارش میدهد
«ابتکار» از دلایل کاهش معاملات و افزایش قیمت خودرو گزارش میدهد
قفل معاملات بر در بازار خودرو
چرا شاعران ایرانی دیگر چندان به مضامین اجتماعی نمی‌پردازند؟
سنگ‌هایی زیر پای لنگ شعر
تسهیلات 240 میلیونی مسکن هم دردی را دوا نمی‌کند
پابرجا بودن چالش قدرت خرید مسکن
گمانه‌زنی در مورد توافق گروه‌های عراقی بر سر انتخاب نخستوزیر جدید
گام بغداد برای عبور از انسداد سیاسی
اولتیماتوم جدی ایران به اروپا و واکنش روسیه
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان حج:
ایستادگی ملت ایران آمریکا را عصبانی کرده است
سخنگوی وزارت خارجه:
دستگاه دیپلماسی در مورد FATF تصمیمگیر نیست
ذوالنوری:
موشکی که به هواپیما خورد یک موشک ریز بود که خود خلبان هم نفهمید!
رئیس قوه قضاییه:
نماز جمعه اخیر تهران از روزهای به یادماندنی انقلاب شد
سرلشکر سلامی:
«شهید سلیمانی» زنده‌تر از قاسم سلیمانی و برای دشمن خطرناکتر از گذشته است
