روزنامه آفتاب یزد
1398/11/16
بیم و امیدهای علاوی
آفتاب یزد- گروه سیاسی: روز شنبه بود که برهم صالح، رئیسجمهوری عراق، بعد از دو ماه تعطیلی دولت در بغداد، محمد توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر عراق منصوب کرد. او توفیق علاوی را از میان لیست پنج نفرهای که حدود دو هفته پیش به وی پیشنهاد شده بود، به عنوان نخست وزیر جدید این کشور برگزید.اظهارات متعددی درباره محمد توفیق میشود. او دو دوره، از مه ۲۰۰۶ تا اوت ۲۰۰۷ و همچنین از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲، وزیر ارتباطات نخستوزیر وقت عراق نوری مالکی بود که هر دو بار استعفا کرد.
بعد از انتخاب وی به عنوان نخست وزیر البته واکنشهای متفاوتی درباره این انتصاب صورت گرفت.
گردانهای حزب الله عراق تاکید کردند: ما عملکرد محمد توفیق علاوی، نخست وزیر جدید عراق را در پروندههای بزرگ به ویژه اخراج نیروهای بیگانه از عراق زیر نظر قرار خواهیم داد.
مقتدی صدر، رهبر جریان صدر هم دراینباره گفت: ملت نخستوزیر را انتخاب کرد نه گروههای سیاسی و این اقدام مهمی است که آینده را تقویت میکند.
وی در ادامه افزود: ما امروز به ادامه تظاهرات صلحآمیز جهت تکمیل کابینه وزرا مستقل که برخاسته از ملت باشد، پایبند هستیم.
مقتدی صدر اعلام کرد: امیدواریم که علاوی تسلیم فشارهای خارجی و داخلی نشود و برنامههایش را مشخص کند و در شروع انتخابات زودهنگام عجله کند و به دنبال حفظ حاکمیت عراق و استقلال آن باشد تا جایگاه این کشور حفظ شود.
رهبر جریان صدر عراق همچنین اظهار داشت: امیدوارم که انتخاب محمد علاوی به عنوان مامور تشکیل کابینه عراق مورد پذیرش و رضایت مردم باشد و صبر پیشه کند و اگر در تشکیل کابینه شکست بخورد ما با مردم ضدطایفهگری و حزبگرایی و فساد هستیم.
آمریکا نیز درباره مکلف شدن علاوی به نخستوزیری اظهار نظر کرد و دربیانیهای اعلام داشت: شرایط کنونی عراق و منطقه میطلبد دولتی مستقل و شفاف روی کار بیاید، نامزدی علاوی به عنوان نخست وزیر جدید باید در راستای تلاشهای واقعی جهت تضمین تحقق این هدف باشد.
آمریکا در بیانیه خود افزود: این دولت باید متعهد به پاسخگویی به نیازهای ملت عراق باشد.
هیئت سازمان ملل در عراق هم ضمن استقبال از ماموریت محمد توفیق علاوی برای تشکیل دولت جدید عراق تاکید کرد، سازمان ملل به حمایتش از ملت عراق و دولت آن برای ساخت عراقی آرامتر، عادلتر و شکوفاتر ادامه خواهد داد.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در عراق در بیانیهای اظهار کرد، علاوی باید هر چه سریعتر برای اجرای اصلاحات ریشهای و پاسخگویی به مطالبات قانونی مردم وارد میدان شود.
دراینباره ایران نیز از حضور علاوی استقبال کرد. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن استقبال از انتخاب محمد توفیق علاوی به عنوان نخست وزیر جدید عراق، ابراز امیدواری کرد که وی بتواند با تشکیل دولت جدید، خواستههای بحق مردم و مرجعیت عالی دینی این کشور را برای ایجاد یک عراق باثبات و دارای جایگاه مهم منطقهای تحقق بخشد.
اما علی رغم همه اینها نا آرامیها در عراق ادامه دارد تا حدی که علاوی از تظاهرکنندگان کشورش خواست که از درگیری و اختلافات دوری گزیده و به مفسدین فرصت ندهند تا عقربههای ساعت را به عقب برگردانند.
وی گفته است: تظاهرات ملت عراق در مخالفتش با اکثریت طبقه سیاسی که کشور را به این سطح از بدبختی رسانده نتایج چشمگیری به همراه داشته است. مهمترین این دستاوردها تدوین قانون جدید انتخابات، ماهیت جدید کمیسیون انتخابات و کنارزدن نامزدهای احزاب برای برعهده گرفتن پست نخست وزیری است.
آن طور که خبرگزاری ایسنا مینویسد وی افزود: در پی این مساله، گروهی از نمایندگان مستقل در پارلمان که تعدادشان حدود ۱۷۰ تن میشد به خواستههای تظاهرکنندگان پاسخ دادند و نام پنج نامزد که اسامی و تصاویرشان در میادین اعتراضات در عراق مطرح شده بود را برگزیدند. این نمایندگان مستقل پس از برخی سوال و جوابها از میان این پنج تن با اکثریت آرا محمد توفیق علاوی را برگزیدند و به حق، محمد علاوی نمایندهای از جانب تظاهرکنندگان مسالمتآمیز بود.
نخست وزیر مکلف اشاره کرد، ترسناکترین چیزی که مفسدان از آن ترس دارند پایان تقسیمبندی و سهمیه بندی سیاسی است و آنها میترسند دیگر نتوانند دزدی کنند لذا به دنبال اشاعه آشوب و تنش و تفرقه میان تظاهرکنندگان هستند، از این منبر از تمام تظاهرکنندگان میخواهم فتیله آشوب و اختلاف را خاموش کنند و به فاسدان اجازه ندهند عقربههای ساعت را به عقب بازگردانند.
علاوی همچنین خاطرنشان کرد: ما تنها با روحیه برادری، محبت و همکاری میتوانیم کشورمان را نجات دهیم و شکوفایی، رشد و توسعه آن را محقق کنیم و اگر خلاف آن عمل و از آنها چشمپوشی کنیم کشورمان به سمت سراشیبی و سقوط سوق خواهد یافت و روحیه اختلاف، درگیری و تفرقه گسترش پیدا میکند.او همچنین بر تصمیمش برای اجرای خواستههای معترضان و تشکیل دولتی شایسته تاکید کرد. اما باتمامی این احوال و این زبان نرم و اینکه علاوی خود را نخست وزیر معترضین میداند وی در بدترین اوضاع وضعیت عراق را دراختیار گرفته است، از اینرو پرسش اینجاست آیا او میتواند در ماموریتش موفق باشد. به راستی علاوی دقیقا کیست؟
>چالش علاوی
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل درباره علاوی به آفتاب یزد میگوید: به هر حال او از چهرههای شناخته شده عراق محسوب میشود. او از بستگان ایاد علاوی است کسی که به سمت نخستوزیری و اولین رئیس دولت عراق پس از صدام حسین برگزیده شد. توفیق علاوی از اسلامگرایان سکولار درساختار فعلی نام برده میشود. اینکه او گرایش ایده آل تری نسبت به سایر رویکردهای موجود در میان نخبگان سیاسی عراق دارد در بخشی از جامعه کنونی عراق که خواستار برکناری نیروهای قدیمی و جایگزینی نخبگان جدید به جای نخبگان قدیم پس از فروپاشی صدام هستند، قابل پذیرش است. به هر روی او را با گرایشهای اسلام غیر رادیکال و با جهتگیری سکولار میشناسند اما طبیعی است در آن روی سکه بخش اسلامگرای سنتی و رادیکال چندان نمیتواند با او همگن باشد و اگر هم این بخش، نخست وزیری او را در وضعیت کنونی پذیرفته است برحسب اضطرار و ناشی از بافت موقعیتی فعلی در جامعه عراق است.
وی ادامه داد: از سویی دیگر بخش رادیکال دیگری هم داریم که خواهان کناره گیری تمام عناصر حاکم بعد از رژیم صدام و همینطور رژیم صدام بوده است، آنها نیز علاوی را نمیپذیرند و بازخورد منفی در برابر آن دارند. بخشی که صرفا خواهان تغییر و تحول در هیئت حاکمه بوده است و علاوی را با جهتگیری سکولار و نزدیک به تفکر اسلام مدرن میداند او را قبول دارد، اما افرادی که با جهتگیری سخت تر، خواهان آن هستند که کاملا چهرههای جدیدی بدون وابستگی به بدنه فاسد هیئت حاکمه در عراق به روی کار بیایند نمیتوانند وی را قبول کنند. آنها هرگونه وابستگی به روند شانزده ساله اخیر را امری منفی تلقی میکنند و تنها افرادی کاملا جدیدمی خواهند. نخست وزیری وی از سوی همه گرایشهای عقیدتی در حوزه سیاسی قابل پذیرش نبوده است و قاعدتا در به دست آوردن نظر همه گروهها و گرایشها دولت علاوی با چالش جدی روبهرو خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که ایران باید از وجود علاوی خوشحال باشد یا ناراحت؟ میگوید: دراینجا ایران به عنوان یک کشور همسایه باید خواهان ثبات و صلح مردم عراق باشد. اگر ما بگوییم ایران خوشحال یا ناراحت است یعنی ایران را تصمیمگیر معرفی کردهایم. ایران متشکل از مجموعه دولت، حکومت و مردم است. وقتی از ایران میگوییم باید هر سه این گروه را در نظر بگیریم و سپس در مورد خوشحالی یا ناراحتی ایران سخن بگوییم.
مطهرنیا اظهار میدارد: اگرچه جنگ ایران و عراق، ارتباطات تاریخی دو کشور را دچار خدشه کرده است اما مردم این دوکشور اکنون در وضعیت جدید به یکدیگر احترام میگذارند و هردو میخواهند که کشورهایشان برمبنای خواست اکثریت یک ساختار دموکراتیک و صالح داشته باشند.
وی افزود: دولت ایران و عراق نیز باید همین مبنا را بر اساس خواست ملت داشته باشند. اگر چه بارها دیده شده است که انگشت اتهام نفوذ به سمت ایران گرفته شده است. در هرصورت دولتهای ایران و عراق به دلیل نزدیکی به عراق همکاری وسیعی دارند و آنچه که در عراق صورت میگیرد میتواند پیامدهایی برای تمام منطقه و بیش از همه برای ایران داشته باشد.
>برگ برندهها و مشکلات علاوی
جعفر قنادباشی دیگر کارشناس مسائل بین الملل هم درباره علاوی به آفتاب یزد میگوید: پیش از هرچیز باید بپذیریم که شرایط عراق در حال حاضر شرایط دشواری است و نمیتوان گفت حضور نخست وزیر جدید میتواند بحران در عراق را بکاهد یانه. عراق در ابتدای دموکراسی است و ساختارسازی همگام با دموکراسی مشکل است. از سویی بخشی از ماجرای عراق به پارلمان برمیگردد که نخست وزیر را انتخاب میکند.پارلمان عراق نیز ازدید گروهی از مردم مورد اعتراض است. مهمترازهمه اینکه گروهها و اقوامی در عراق هستند که اتحاد آنها دراین شرایط بسیار دشوار است. در سیاستهای بین المللی هم عراق وضعیت دشواری دارد. ترکیه، انگلیس،آمریکا، اعراب، سایر کشورهای همسایه هر یک به نوعی سعی در مداخله در امور عراق را دارند. علاوی تابعیت انگلیسی دارد و اعلام داشته اگر مردم با او همکاری کنند تابعیتش را لغو میکند که این موضوع و این اظهارنظر نیز اصلاخوب نبوده و درشان مردم عراق نیست. به هر حال او اگر تمامی ملاحظات و جوانب را در نظر نگیرد در یک گرداب دیگر از قدرت کنار خواهد کشید.
قنادباشی اما در ادامه به ویژگیهای مثبت و اصطلاحا برگ برندههای علاوی هم اشاره میکند. او میگوید: نخست وزیر جدید عراق امتیازاتی هم نسبت به بقیه دارد. به هر حال علاوی هم از سوی سکولارها، هم از سوی طرفداران مقتدی صدر و همهادی العامری حشد الشعبی تا اندازهای مورد قبول و اتفاق نظر است که این برگ برندهای برای اوست. از سویی قحط الرجال در عراق به این معنا که نیرویی بینابین و وسط گروههای مختلف وجود ندارد، جایگاه او را میتواند بهتر کند. نکته دیگر سابقه استعفای او در زمان نوری المالکی است. علاوی در کناره گیری از مناقصهای که آن را فساد تشخیص داده است معروف شده و این طور برای برخی جا افتاده که او اگر فسادی ببیند استعفا میکند لا اقل در رفتارش در زمان نوری المالکی و دوبار استعفا دراین دولت اینگونه استنباط شد. این نیز یک برگ برنده دیگر برای اوست.
وی اظهار کرد: نکته دیگر اینکه مردم عراق ماههاست که تظاهرات میکنند و در خیابانها هستند، دولت عبدالمهدی را تغییر دادند و باعث اتفاقات زیادی هم در عراق شدهاند. اما اکنون جمع کثیری از آنها بعد از این همه تظاهرات به این نتیجه رسیدهاند که الزاما نا آرامی نمیتواند آنان را به مقصود برساند و باید اندکی هم صبر داشته باشند. رسیدن مردم به این نتیجه که باید دراین زمان اندکی صبر کنند هم میتواند به همان برگ برنده اضافه شود. به هر حال عراق عطش رسیدن به شرایط بهتری دارد. انرژیهای شورش در عراق کاهش پیدا کرده است و این موضوع نیز میتواند به علاوی کمک کند.
این کارشناس در خاتمه تاکید کرد: اما همانطور که گفتم درکنار این برگ برندهها او مشکلات زیادی دارد و عراق هم در شرایطی نیست که بتواند به سادگی آن را به حالت عادی برگرداند.ولی فعلا باید منتظر زمان ماند و این شانس را برای علاوی قائل شد که وضعیت عراق را بهبود دهد.
علاوی موفق میشود؟
محسن جلیلوند- محمدتوفیق علاوی که امروز به عنوان نخستوزیر عراق شناخته میشود پسرعموی ایاد علاوی است که نخست وزیر دولت عراق بعداز سقوط صدام بوده است. توفیق علاوی مدتی عضو حزب الدعوه اسلامی بود اما ازاین حزب بیرون میآید. او تحصیلاتش را در لبنان و آمریکا گذرانده است و دو دوره نماینده مجلس میشود. وی در زمان نوری المالکی دودوره وزیر مخابرات میشود که هردو بار استعفا میدهد. یکبار دیگر هم نماینده مجلس میشود اما رای نمیآورد. او چندین شرکت در آمریکا و مراکش نیز دارد. اما با تمامی این احوال او اکنون یک تکنوکرات حرفهای است. جزو 5 نفری است که مردم اسم او را در لیست خود قرارداده بودند تا در انتخابات عراق نخست وزیر شود، او اکنون نخست وزیر شده است اما باردیگر گروهی از مردم در برابر او نیز ایستاده و تظاهرات میکنند. او یک مدیر است که خود همواره اختلافاتی با دولتهای پیشین داشته است. گرایشات کنونی او مشخص نیست چرا که تلاش میکرده است تا همواره حد وسط را نگه دارد و چه سکولارها و چه مذهبیون او را بپذیرند. البته وی مانند پسرعمویش ایاد علاوی سیاستمدار استخوانداری نیست.
علاوی گرایشاتی هم به ایران دارد. البته که ضدآمریکایی هم نیست. سیاستمداران تا پشت میز نروند خیلی نمیتوان گرایشهای آنها را مشخص کرد. برای همین نمیتوانیم در مورد رابطهاش با آمریکا و ایران در آینده فعلا سخنی به میان بیاوریم. اما در پاسخ به این سوال که اکنون او در عراق میتواند موفق باشد یانه، باید گفت اساسا مشکل عراق با تغییر نخست وزیر حل نخواهد شد. مشکل عراق آن شرایطی است که بعد از سقوط صدام شکل گرفته است و آنهم برهم خوردن تمام ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عراق است. علاوی اکنون اگر بتواند این ساختار جدید را شکل داده و به ثبات برساند، میتواند موفق باشد اما اگر نتواند هر کسی جای او بیاید ناموفق خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس دولتهای نهم و دهم در مورد ریزترین مسائل ورزشی و اجتماعی ایالات متحده در توئیتر اظهارنظر میکند
دهه شصتیها چگونه والدینی هستند؟
بیم و امیدهای علاوی
آیا سکته مغزی در کودکان هم رخ میدهد؟
با امضای تفاهمنامه بین کانون وکلای قوه قضائیه و وزارت کار ، تعاون و رفاه اجتماعی
واردات دارو از کانال مالی سوئیس موضوعی تبلیغاتی است
گرانی غیرطبیعی در ماهشهر
در گفتگوی آفتاب یزد با سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی وزارت رفاه تشریح شد
خداحافظی با آرش
ماسک،بنی آدم، اعضای یک پیکر!
انتخابات آمریکا و کار سخت دموکراتها
درباره آمار وزیر اقتصاد
انتخابات آمریکا و کار سخت دموکراتها
با امضای تفاهمنامه بین کانون وکلای قوه قضائیه و وزارت کار ، تعاون و رفاه اجتماعی
درباره آمار وزیر اقتصاد
ماسک،بنی آدم، اعضای یک پیکر!
شىء نورانى که خلبان هواپیمایى آسمان میدیده، موشک نبود