روزنامه آفتاب یزد
1398/12/03
رابطه ایران و ترکیه پس از وقایع ادلب
آفتاب یزد- گروه سیاسی: ایجاد پایگاههای نظامی در ادلب، آنچه که هیچ سنخیتی با توافق سوچی ندارد و البته اهانت به تمامیت ارضی سوریه هم محسوب میشود و قواعد بین المللی را نیز زیر سوال برده است این در حالی است که خبر میرسد ارتش ترکیه هشت پایگاه نظامی در ادلب تاسیس می کند. ترکیه عملا با ارتش سوریه دچار چالش شده است. چون با تخلیه این شهر و حمله به گروهی که بسیاری آن راتروریستی میدانند مخالف است از آن سو خبرهایی مبنی براین است که روسیه نیز ترکیه را تهدیدات نظامی کرده است چون با این اقدامات ترکیه موافق نیست. اما جای سوال این است که وقتی سه طرف ایران و ترکیه و روسیه نشستهای مختلف چندگانه که از آستانه شروع شد را کلید زدند و پشت میزها لبخند میزدند و به یکدیگر دست میدادند چرا باید کار به اینجا برسد. در سال 2018 پس از پیروزیهای مکرر ارتش سوریه در شهرها و مناطق جنوبی سوریه، نوبت به آزادسازی ادلب رسید که با مخالفت شدید دولت ترکیه مواجه شد. در نتیجه در شهر سوچی با حضور کشورهای ایران، روسیه و ترکیه «توافقنامه سوچی» امضا شد. توافقنامهای که زمینه را برای توافقات بعدی میان روسیه، ترکیه و ایران فراهم کرده بود. اما امروز عملا شاهد چیز دیگری در اینباره هستیم.اما وقایع ادلب در اینباره تا چه اندازه میتواند رابطه ترکیه و ایران را نیز تحت الشعاع قراردهد و چرا معاهدات پیشین سه کشور ایران و ترکیه و روسیه به این سرانجام ختم شد؟
>اختلافات سرباز کرده است
قاسم محبعلی کارشناس مسائل خاورمیانه در اینباره به آفتاب یزد میگوید: ازهمان ابتدا تفاهماتی که در آستانه، میان ایران و ترکیه و روسیه صورت گرفت را نباید دائمی میدانستیم. اگر دقت کنیم از همان ابتدا سیاستها و خواستهها و مطالبات روسیها در مقابل خواستهای ترکیه قرار داشت و در این میان ایران نیز به روسیه نزدیک است. اما وجود تدبیرهایی که سه کشور به دلیل حضور بازیگرانی چون آمریکا در سوریه داشتند باعث شد تا جلوی اوج گیری این اختلافات را بگیرند تا فرصت بعدی. اما اکنون این اختلافات سرباز کرده است. وی افزود: پیش بینی این بود که روند نشست آستانه بالاخره به پایان رسیده و شکسته میشود. یکی از مسائل این شکست نیز از همان موقع بحث ادلب بود. آمریکاییها با خروج از سوریه عملا، ترکها را در مقابل مقاومت و روسیه قرار دادند و بدین ترتیب ائتلاف را شکستند و حالا اختلافات را به صورت ترکی – روسی درآوردند.
وی درباره اینکه رابطه ایران و ترکیه ازاین پس به چه شکلی درخواهد آمد؟ اظهارکرد: تا وقتی که روسها مدیریت این قضیه را دارند میشود گفت که بیشتر شکل روسی- ترکی دارد اما اگر روسها پای خود را کنار بکشند ممکن است ایران ادامه بدهد، آن وقت ممکن است وضعیت شکل دیگری پیدا کند. اما فعلا به نظر نمیرسد که روسها تصمیم به پا پس کشیدن دراین زمینه داشته باشند. اینجا این ترکیه است که در شرایط سخت قراردارد که آیا باید وارد یک جنگ سخت با ائتلاف تحت فرماندهی روسیه بشود و یا اینکه به تدریج عقب نشینی کند و حضور خودش را در سوریه پایان بدهد و یا به حداقلی که قابل پذیرش برای دولت روسیه و ایران است تن دهد.
>ترکیه خلاف ایران و روسیه
جعفر قناد باشی دیگر کارشناس مسائل خاورمیانه هم دراینباره به آفتاب یزد میگوید: از زمانی که نشست آستانه شروع شد تا هشتمین نشست آن که کار به نشست سوچی هم رسید روندبه گونهای بود که هر سه کشور ایران، ترکیه و روسیه آن را قبول داشتند، این نشست هم برای آن بود تا زمینه پایان جنگ در سوریه را فراهم کنند و شعارشان نیز این بود که تنها راهحل مشکلات، راهکار سیاسی است آنها حتی در آخرین نشستها میخواستند کاهش تنشها را انجام و روند قانون اساسی در سوریه را فراهم کنند. همه چیز تا آن موقع درست پیش میرفت و تروریستهایی که در بخشهای مختلف سوریه بودند نیز شکست میخوردند تا اینکه کار به ادلب رسید. ادلب اما دوره جدیدی برای سه کشور بود. نباید تصور کنیم که مذاکرات آستانه تعهدی و توافقی برای روابط ترکیه و ایران و روسیه بوده است تا این سه کشور در همه زمینهها با یکدیگر نگاه مثبتی داشته باشند. هیچ یک از این سه کشور با یکدیگر تعهد ندادهاند که تا آخر برای مسائل سوریه یک خط را دنبال کنند از همین رو نمیتوان گفت که این مذاکرات شکست خورده است. امروز متاسفانه ترکیه خط مشی دیگری را طی میکند که این روند مطابقتی با روند ایران و روسیه ندارد و وضعیت متفاوت با گذشته است.
قنادباشی گفت: از یکسال پیش، اردوغان مخالف عملیات پاکسازی در ادلب بود و بیشتر حامی تروریستهای ادلب است. او میگفت که تروریستهای ادلب از اینجا خارج نشوند. اما در حال حاضر سوریه بنا دارد تا تمامیت ارضی خود را حفظ و ادلب را ازاین گروهها خالی کند ولی ترکیه عملا در برابر این موضوع، ایستاده است. او میگوید نباید ادلب را از تروریستها خالی کنید و به آنان حمله شود. البته او دراینباره موضوع مهاجرتها را پیش میکشد و میگوید حمله به این گروهها و ادلب باعث مهاجرت به ترکیه میشود و مدعی است که هفتصد هزار نفر به ترکیه آمدهاند در حالیکه اینطورنیست. وقتی جنگی تمام و ریشه کن شود مهاجران هم به سوریه برمیگردند. اما ترکیه میخواهد تا این گروههای تروریستی در ادلب باقی بمانند تا از آنها به عنوان ابزار فشاری برای کنترل کردها استفاده کند.
از سویی دیگر همسویی ترکیه ایها با آمریکا نیز حس میشود. در واقع ترکیه اجازه نمیدهد سوریه دوباره بخواهد قوی شود تا دردسری برای اسرائیل به شمار بیاید. اما این اقدام ترکیه یعنی دفاع از تروریستهای جبهه النصره که متحد القاعدهاند و به هیچ عنوان گروههای آزادیبخش محسوب نمیشوند.
قنادباشی میگوید: ایران در حال حاضر در راستای حفظ اصول همسایگی و احترام متقابل سعی کرده است تا در امور دیگران مداخله نکند. و زیاد هم به این موضوع وارد نشود. حتی آقای روحانی نیز در مصاحبه مطبوعاتیاش در اینباره خیلی موضع گیری ملایمی کرد و از اردوغان با عزت و احترام خواست که بهتر است در سوریه مداخله نکند و اوضاع کشور را خودشان اداره کنند اما رفتار روسیه برعکس است و آنها در برابر ترکیه ایستادهاند. اساسا رابطه روسیه و ترکیه تحت تاثیر این مسئله است ولی هنوز ایران آنچنان خود را درگیر این موضوع نکرده است. اما این احتمال وجود دارد که رابطه بد ترکیه با روسیه و سوریه در شرایط فعلی، در آینده خیلی نزدیک در رابطه ایران و ترکیه نیز تاثیر بگذارد. اما فعلا کشور ما خودش را وارد مسئله نکرده است. نادیده گرفتن مرزهای سوریه و مداخله در سوریه یعنی ایجاد یک رویه که خوب نیست. آنچه ترکیه اکنون انجام میدهد دفاع از تروریستهاست و این موضوع بی تردید میتواند روابط ایران و ترکیه را به سردی ببرد. کارهای ترکیه از امروز به ما نزدیک نیست و قاعدتا این روال را در آینده بیشتر مشاهده خواهیم کرد.
ترکیه: نشست سهجانبه با ایران و روسیه بر سر مسئله سوریه برگزار میشود
وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرد که به همراه ایران و روسیه در حال تصمیمگیری درباره تاریخ برگزاری نشست سهجانبه بر سر مسئله سوریه است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری تاس، وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرد که این کشور به همراه روسیه و ایران در حال توافق بر روی تاریخ نشستی سهجانبه درباره سوریه هستند. وزرات امور خارجه روسیه در این باره افزود: به محض این که در این باره توافقی میان سه کشور حاصل شد، تاریخ این نشست اعلان عمومی خواهد شد.پیش از این، میخائیل بوگدانف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و سفیر ویژه روسیه در امور خاورمیانه و کشورهای آفریقایی به خبرگزاری تاس گفته بود که نشست سهجانبه میان روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه احتمالا در ماه مارس در تهران برگزار شود.نشست قبلی این سه کشور ضامن روند صلح سوریه در سپتامبر سال ۲۰۱۹ در آنکارا برگزار شد.
محسن جلیلوند کارشناس روابط بین الملل در گفت و گو با آفتاب یزد؛
اروپا 400 سال زمان برد تا به دموکراسی برسد پس به افغانستان امیدوار باشید
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: در حالی که نامه تایید نشده وزارت داخله افغانستان مبنی بر احتمال شیوع «ویروس کرونا» در ولایت بدخشان، همچنان در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، وزارت صحت این کشور همچنان تاکید دارد که تاکنون نتایج بررسی نمونههای مشکوک، ورود این ویروس به افغانستان را تایید نکرده است. این خبر اما نمیتواند به آن درجه از اهمیت برسد که بحران محتمل سیاسی در افغانستان پس از اعلام پیروزی اشرف غنی از نظرها دور نگاه داشته شود آن هم وقتی اطرافیان عبدالله و خود وی به صراحت از تشکیل«حکومتی دیگر سخن گفته باشند!
>برگزاری انتخابات در افغانستان
یعنی باید به دموکراسی امیدوار بود!
یک کارشناس روابط بین الملل در گفت و گویی کوتاه با آفتاب یزد در واکنش به اعلام ریاست جمهوری اشرف غنی با آرائی زیر یک میلیون نفر میگوید:«وقتی از برگزاری واقعاً آزاد در افغانستان سخن به میان میآید حتی با این ادعا که در آن تقلب شده است یعنی همچنان باید به تکامل دموکراسی در این کشور امیدوار بود.»
جلیلوند ضمن تاکید بر این مهم که دموکراسی در همه جای جهان دچار فراز و نشیبهایی میشود ادامه میدهد:«وقتی به گذشته و حال افغانستان نگاه میکنیم، وقتی به تعداد زنان در مجلس افغانستان دقت کنیم، وقتی به طالبان دهه 90 و طالبان 2020 بیاندیشیم آن گاه بهتر و عمیقتر معنای تغییر و اصلاحات و حرکت به سمتِ دموکراسی را متوجه خواهیم شد.»
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به مسیر سختی که دموکراسی در دنیای مدرن در 400سال گذشته طی کرده اضافه میکند:«این که احساس کنیم آن چه در 400 سال گذشته نصیب اروپاییها شده، طی 40 سال باید نصیب شرقیها شود یعنی تاریخ دموکراسی در جهان را درست مطالعه نکردهایم هرچند معتقدم در انگلستان مدرن شده نیز دموکراسی حرکت بی دردسری را تجربه نمیکند اما آنها دیگر بسیاری از دغدغههایی که کشورهایی نظیر افغانستان به آن مشغول هستند را به راحتی پشت سر گذاشتهاند و وقت خود را مصروف به ابعاد دیگر دموکراسی کردهاند.»
>ابقای پردردسر اشرف غنی
روز سهشنبه، ۲۹ بهمن (۱۸ فوریه) کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان نتایج نهایی انتخابات این کشور را پس از پنج ماه اعلام کرد. بر اساس دادههای این کمیسیون، اشرف غنی ۹۲۳ هزار و ۵۹۲ رای، یعنی ۶۴/ ۵۰ درصد آرا را کسب کرده است. غنی در نخستین سخنرانی خود پس از اعلام پیروزیاش تاکید کرد که "هیچ کس را به چشم رقیب، حریف و مخالف" نمیبیند و خواهان وحدت ملی است. او در این راستا گفت: «وقت من و تو نیست، وقت ما است. از بیرون همیشه به ما میگویند که اینها (شهروندان افغانستان) قابلیت اتفاق را ندارند.»
رئیس جمهوری افغانستان در زمینه مذاکره با طالبان نیز میگوید: «قرار است جامعه کثرتگرا و پرتوان افغانستان طالبان را جذب کند. اسم این روند مذاکرات است.»
>احتمال بروز بحران سیاسی
عبدالله عبدالله، رقیب اصلی غنی در انتخابات، با ۷۲۰ هزار و ۸۴۱ رای در جایگاه دوم قرار گرفته است.عبدالله هنوز در باره پیروزی رقیبش موضع نگرفته است اما فضل احمد معنوی، یکی از اعضای ارشد تیم انتخاباتی او، در پیامی توئیتری نوشته است که کمیسون انتخابات مشروعیت ندارد و «گذشت زمان به همه این بیعدالتیها پاسخ میدهد». در همین راستا، عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری افغانستان، روز ۲۴بهمن در یک سخنرانی تهدید کرده بود که اگر کمیسیون انتخابات غنی را "به اساس رای تقلبی" پیروز انتخابات اعلام کند، او یک حکومت موازی را به رهبری عبدالله عبدالله تشکیل میدهد. بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران افغانستان هشدار دادهاند که اگر عبدالله و یارانش پیروزی غنی را بهرسمیت نشناسند، این کشور با یک بحران سیاسی روبرو خواهد شد.
ناگفته نماند، در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که پس از دو بار تعویق در روز ششم مهر برگزار شد، یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر شرکت کردند که حدود ۳۱ درصد رایدهندگان زنان بودند. به گفته کمیسیون مستقل انتخابات، نام و مشخصات نه میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به عنوان رایدهنده احتمالی به ثبت رسیده بود.
>همین که دست به اسلحه نمیبرند
یعنی دموکراسی!
جلیلوند با اشاره به این موضوع که تقابل عبداللهعبدالله نیز در راستای تلاش برای بقا و ثبات و رشد دموکراسی است به این تحلیل روی میآورد که:«ما همیشه باید با امیدواری به آینده نگاه کنیم، با امیدواری به دموکراسی بها بدهیم و با امیدواری رخدادها را تحلیل کنیم.»
این کارشناس روابط بین الملل معتقد است:«اگرچه عدهای ادعای تقلب در انتخابات را مطرح میکنند اما در قالب گفت و گو نه تقابل خشن یا با دستبردن به اسلحه! ما حتی میبینیم طالبان نیز پای میز مذاکره نشسته است، در افغانستان آزادانه انتخابات برگزار میشود همه ی اینها یعنی دموکراسی در افغانستان در مسیر درستی حرکت میکند اما در یک منحنی پرچالش و پرحاشیه!»
جلیلوند این را نیز اضافه میکند که:«در باره افغانستان نباید به پیچهای تاریخی اشاره کرد زیرا این کشور همچنان در مارپیچ تاریخی و پیش از رسیدن به آن«پیچ تاریخی» معروف مشغول پیمودن مسیر دموکراسی آن هم به سختی است!»
کارشناس روابط بین المللی با تاکید بر این نکته که مشارکت پایین در افغانستان از قبل نیز قابل پیش بینی بود به این مهم دست میگذارد که:«افغانستان حالا حالاها کار دارد، قومیت، امنیت، ثبات نسبی، اقتصاد نجات بخش و رسیدن به یک مدل متوازن در حکومت دغدغههایی است که ممکن است حرکت به سوی دموکراسی را کند کند اما هرگز دموکراسی در مسیری که میپیماید دچار سکون و ایستایی نخواهد شد حتی اگر دچار وقفههایی شود.»
>ارعاب، اختلال و نارضایتی؛
مشارکت اندک در انتخابات افغانستان
ماهها قبل ـ مهرماه و در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ـ در خبرهای انتخاباتی افغانستان میخوانیم:«مطابق آمار کمیسیون مستقل انتخابات، میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد بیشتر نبوده است. تهدید و ارعاب اسلامگرایان طالبان و نارضایتی و بیاعتمادی مردم به دولت از عوامل این وضعیت عنوان میشود. کمیسیون مستقل انتخابات میگوید نام و مشخصات ۹میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به عنوان رایدهنده احتمالی به ثبت رسیده است. با در نظر گرفتن صندوقهای شمارش شده و باقیمانده، تعداد کل رایهایی که به تمام صندوقها ریخته شده، به احتمال زیاد از حدود ۲ میلیون رای تجاوز نخواهد کرد.» حالا پروسه ی طولانی مدت آن انتخابات به پایان رسیده و همه روی دو موضوع بحث دارند؛ تکرار رخدادهای قبلی و میزان مشارکت پایین، مشارکتی که عجیب و تامل برانگیز است تا جایی که میتواند پایههای لرزان دموکراسی در افغانستان را لرزانتر جلوه دهد!
>ژنرال دوستم:از «حکومت به رهبری
عبدالله» حمایت کنید!
ژنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رئیس جمهور افغانستان که در انتخابات گذشته از عبدالله عبدالله، رقیب انتخاباتی محمد اشرف غنی حمایت کرد، از حامیان خود خواسته که از "حکومتی که قرار است آقای عبدالله اعلام کند"، حمایت کنند. او از روند اعلام نتایج نهایی انتخابات افغانستان ابراز ناراحتی کرد و گفت که آقای عبدالله در نزدیکترین زمان ممکن حکومتی را اعلام خواهد کرد که نمایندگان همه اقوام افغانستان در آن حضور خواهند داشت. آقای دوستم از هوادارانش در افغانستان خواست که منتظر معرفی والیهای خود باشند و آنان را تشویق کرد که از تهدیدها نترسند، زیرا به گفته او "حق گرفتنی است". او گفته است که انتظار اعلام ناگهانی نتایج انتخابات را از طرف کمیسیون نداشت و اتفاقی خبردار شده است.
سایر اخبار این روزنامه
پیش فروش؛ حربه خودروسازان برای تامین نقدینگی
تصمیمگیری درباره همه ناتمامها
سرانجام یک بیتصمیمی
اروپا 400 سال زمان برد تا به دموکراسی برسد پس به افغانستان امیدوار باشید
رابطه ایران و ترکیه پس از وقایع ادلب
باید برای جنگ با چین آماده شویم
ورود خودروهای شهرستانی به تهران محدود میشود
مثل همیشه پرشور
ویروس ترس!
تصمیم FATF و بانکداری تهاتری!
چرا در آذربایجان ساعت ۱۷ عصر نمیشود؟!
وعدههای رئیسجمهور به زنان
احتمال ایجاد فضای دوقطبی در منطقه
احتمال ایجاد فضای دوقطبی در منطقه
چرا در آذربایجان ساعت ۱۷ عصر نمیشود؟!
وعدههای رئیسجمهور به زنان
تصمیم FATF و بانکداری تهاتری!