تحریم، تحولات عراق و خطر جنگ

 
 
 
 


ايالات متحده آمريکا سياست‌هاي مخربي را عليه جمهوري اسلامي ايران در پيش گرفته است. خروج از توافق هسته‌اي، اعمال تحريم‌هاي شديد و غيره سبب شد تا دشمني آشکاري را عليه کشورمان داشته باشند. در چنين فضايي اخيراً واشنگتن پيشنهاد کمک دارويي را به تهران مطرح کرد که از سوي ايران رد شد. با وجود اين سياست‌هاي مخرب وقتي که دشمن دستش را براي همکاري دراز مي‌کند ايران به صراحت نمي‌تواند پيشنهاد مطرح شده را بپذيرد و اعلام مي‌کند که اگر قرار است کمکي هم صورت گيرد بايد از طريق آزادسازي دارايي‌ها و اموال بلوکه شده صورت گيرد. بنابراين نمي‌توان اقدام ايران را غيرمعقول توصيف کرد چرا که لغو برخي از تحريم‌هاي بانکي براي آمريکا بسيار راحت‌تر و عقلاني‌تر از فرستادن کمک به ايران بود. ضمن اينکه بايد اشاره کرد که نوع سياست ايران به گونه‌اي نيست که با ناديده گرفتن خصومت‌هاي قبلي وارد مذاکره شود. اين در حالي است که آمريکا و اروپا دشمن دائمي ندارند و بيشتر عملگرا هستند. آنها بيشتر به فکر خوراک داخلي هستند تا در صورت پذيرش کمک‌ها از سوي ايران اين را القا کنند که درصدد کاهش تنش‌ها و همکاري هستند. از همه مهم‌تر اينکه در ازاي کمک خود امتيازي هم بتوانند بگيرند که اين موضوع با سياست ايران همخواني ندارد. در داخل کشور نيز گاهي شاهد هستيم که سياسيون و مسئولان ما داراي مواضع همساني نيستند و صدايي واحد به گوش نمي‌رسد. بنابراين ويژگي مذاکره، اتخاذ مواضع همسان و در نهايت ديپلماسي عملگرايانه جزو ويژگي‌هاي ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران نيست. موضوعي ديگر که روابط تهران و واشنگتن را در روزهاي اخير پرتنش کرده است، تحرکات آمريکا در عراق است. آمريکا در وضعيتي است که در حال خارج کردن نيروهايش از عراق است و چنين شرايطي سبب مي‌شود تا آنها احساس آسيب پذيري بيشتري داشته باشند. وقتي کشوري در حال عقب نشيني بوده، طبيعي است که اقداماتي را نيز براي حفظ امنيت در نظر بگيرد. بنابراين آمريکايي‌ها تجهيزاتي را از خليج فارس، اسرائيل و يا کشورهاي عربي انتقال داده‌اند تا از آمادگي‌هاي لازم برخوردار باشند. نيروهاي حشدالشعبي و کتائب حزب‌ا... عراق نيز اعلام کرده‌اند که آمريکا بايد هر چه سريع‌تر عراق را ترک کند و در اين راستا ضرب‌الاجلي را نيز اعلام کردند. آنها همچنين آمريکا را در صورت عدم خروج به ادامه حملات نيز تهديد کردند. آمريکايي‌ها همچنين هدف از اين تحرکات را حفظ امنيت خود اعلام مي‌کنند اما در حال حاضر براي پاسخ احتمالي از سوي برخي گروه‌هاي عراقي در حال آماده‌سازي خود هستند. آنها در اين راستا ايران را هم تهديد کرده‌اند و اظهار داشته‌اند که مسئوليت هر حمله‌اي با ايران است. هدف از اين تهديدها و هشدارها نيز اين است که ايران از نيروهاي متحدش در عراق بخواهد که از انجام هرگونه عمليات خودداري کنند. از همين رو رئيس جمهوري آمريکا نيز با لحني تهديدآميز به ايران هشدار داده است؛ اتفاقي که جديد نبوده و در گذشته نيز شاهد آن بوده ايم. اما نبايد فراموش کرد که در بحبوحه اين تحولات ممکن است وقوع يک اشتباه معادلات را برهم بزند و جنگي محدود و يا بلندمدت را رقم بزند. از طرفي شاهد هستيم که از امکان درگيري مستقيم تهران و واشنگتن نيز صحبت مي‌شود که در اين راستا گفته مي‌شود عوامل عبري-عربي به دنبال برخي از تحرکات براي آتش افروزي هستند. اما بايد گفت که در اين برهه افکار عمومي دنيا حتي وقوع جنگي محدود را نخواهد پذيرفت. اگر چه آمريکا سامانه موشکي نيز در عراق مستقر کرده اما با اين حال اقدامات آنها بيشتر جنبه بازدارندگي داشته است. چنين تجهيزاتي در ديگر کشورها مانند عربستان نيز وجود داشت اما مانع حمله به آرامکو نشد.